Navoiy kon-metallurgiya kombinati

2.METODLARI VA VOSITALARI
Tarbiya metodi. Tarbiya metodi tarbiyachi va tarbiyalanuvchilarning hamkorlikdagi
faoliyat va o‘zaro ta’sir ko‘rsatish usullaridir. Shaxsni shakllantirish maqsadida, bolaning ongi, his-tuyg‘u!ari, irodasi, xulq-atvori va mtmosabatlari tizimiga ta’sir ko‘rsatish uchun tarbiya metodlari ishlatiladi. Ilmiy adabiyotlarda tarbiya metodlarini tarbiya usullari, deb ham yuritilad.0‘quvchilarning jamoa va individual faoliyatlarini maqsadga muvofiq tashkil qilish uchun tarbiya shakllaridan foydalaniladi. Masalan, sinf majlisi, yig‘ilishi, ertalabki saflanish, klub ishlari va boshqalar.Tarbiya vositalari biron-bir tarbiyaviy masalani maqsadga muvofiq tarzda hal qilish uchun qo‘llanadi.Yana o‘quvchilar jalb qilingan faoliyat turlari ham tarbiya vositasi bo`lishi mumkin. Kinofilmlar, san’at asarlari, o‘qituvchining jonli so‘zi, bolalar o‘yini, mehnat, sport, badiiy havaskorlik, ijtimoiy va boshqa faoliyat turlari tarbiya vositalari hisoblanadi. Tarbiya vositalari tarbiyaviy maqsadlarni amalga oshirish uchun o‘qituvchitarbiyachining tarbiya tizimiga kiritilishi lozim. Masalan, maktab kutubxonasi tarbiya vositasi bolishi uchun o‘qituvchi va kutubxonachi yozuvchilar bilan uchrashuv, o‘qilgan kitoblarni muhokamasini uyushtirishlari lozim.
Tarbiya natijasi tarbiyaviy jarayonning usullari, uslubi, vositalari va shakllaridan
mohirona foydalanishga bogliq.Tarbiyachilar bola shaxsiyatiga ta’sir etishning maqbul usulini, tanlab olishlari, uning shaxsini o‘zgartirish uchun sharoit yaratishlari lozim.Tarbiya metodlari har bir shaxsga, jamoaga alohida munosabatda bolishni taqozo etadi.Shunday qilib, tarbiya jarayonida o‘qituvchi bitta o‘quvchi yoki sinf jamoasi manfaati yolida biron-bir tarbiyaviy masalani hal qilish uchun o‘quvchilarning yosh va individual xususiyatlarini, tarbiyalanganlik darajalarini, pedagogik vaziyat xarakterini hisobga olgan holda ta’sir etishning turli-tuman metod, uslub va shakllari majmuasiga tarbiya usuli deyiladi.
Tarbiyaning metodlari, vositalari asrlar davomida shakllanib takomillashib bo‘radi, o'zini oqlagan urf- odatlar an’anaga aylanadi. Binobarin, tarbiyada har bir xalqning o‘z udumi, usuli tarixan shakllangan va tajribada sinalgan dunyoqarashi, tarbiya vositalari bo‘ladi, shuning uchun tarbiya milliy va tarixiy zamindan uzilmasligi kerak.