Noorganik moddalar

( N H
4
)
3
p o
4
( N H
4
)
2
H P 0
4
40
M
a f
~
\
n h
,
h
,( P
o j
,
' 
- 7
d
( Д
n h
4
h
2
p o
4
0
20 
40 
60 
80 
100
N H
3
P 0 4, %
6 . 1 -rasm .
N H
3
- H
2
P 0
4
- H 20 ti zimida izoterm ik eruvchanlik 2 5 ° C , 75°C .
A m m o f o s kristallik m o d d a , m o n o a m m o n i y fosfatning erish nuqtasi 
190,5, yaxshi e r u v c h a n , m a s a l a n N H
4
H , P 0
4
n i n g 20°C e r u v c h a n l i k
2 7 , 2 % ( N H
4
)
2
H P 0
4
niki esa 4 0 , 8 % , n a m n i deyarli t o r t m a y d i . N H , -
H , P 0
4
- H 20 t i z i m i d a g i e r u v c h a n l i k i zo t e r ma s i 25°C va 75°C 6. 1- 
r a s m d a k o ‘rsa ti l ga n id ek m o n o a m m o n i y f osfatning konsentratsiyasini 
o shi shi ( 25°C) b il an ikki a m m o n i y fo s fa t n i ng e r u v ch a n l i g i o ‘z ga r- 
m ay di . Ikki a m m o n i y fosfat k o ns en t r a ts i y asi o s hi shi b il an m o n o ­
a m m o n i y f o sf a t n in g e r uv c ha nl i gi os ha d i: m ol ni sbat i N H 3; H
3
P 0
4
I , 5 b o ‘l g a n d a e r u v c h a n l i k m a k s i m a l ( q o ‘s h i m c h a ) q i y m a t g a ega 
b o ‘ladi.
T o z a a m m o n i y fosfat t a r k i b i da 12,2% az ot va 6 1 , 7 % P
2
0 5; ikki 
a m m o n i y f o sf a td a esa 2 1 , 2 % a z o t va 5 3, 8 % P
2
0 . b o ‘ladi.
A m m o f o s n o m i bilan at algan o ‘g ‘it asosan m o n o a m m o n i y f o s f a t d a n
iborat b o ‘lib, 10% ga yaqi ni ikki a m m on i y f o s f a t boMadi; P
2
0
5
ning 
mi qd or i 4 2 —4 4 % a z o t n i n g m i q d o ri esa 10— 12% tashkil qiladi.
F o s f o r k i s l ot a s in i n g a m m i a k b il an n e y t r a l la s h reaksiyasi kat ta 
issiqlik ajralishi b i l a n ketadi:
H
3
P 0
4
(s) + N H
3
(g) = N H
4
H
2
P 0
4
(k) + 147 kJ 
H
3
P 0
4
(s) + 2 N H
3
(g) = ( N H
4
)
2
H P 0
4
(k) + 215 kJ.
Reaksi ya n at i j a s i da ajr a l gan i ssiqlikdan e r i t m a n i n g n ey t r a l l a s h d a 
( С А И ) b u g ‘l a t i s h u c h u n f oyda la ni la di .
E F K n i n g t a r k i b i d a turli a r a l a s h m a l a r b o ‘lgani sababli a m m i a k
b i lan p H = 3 q a d a r n e y t r a l l a n g a n d a bir q a t o r t e m i r n i n g ortofosf at 
t uzl ar i, a l u m i n i y n i n g fosfatli R P 0
4
• 2 H 20 ti pi da gi tuzl ar i, t e m i r -
a l u m i n i y , a m m o n i y b i r i k m a l a r i N H
4
( F e , A l ) • ( H P 0
4)2
• 0 , 5 H
2
O,
C a H P 0
4
• 2 H , 0 - i k k i kalsiy fosfat, ftorbiri kmalari hosil b o ‘lishi m u m -
369

---

VJ
■si
О
Q izd in lg a n b u g 1
I V
-
A tm osferaga
k « h
т
а