O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

 
Xalqarotashuvlarniamalgaoshiruvchitransportvositalariekipajiishigadoir
YevropaKelishuviningasosiyqoidalariXalqaroyo‘nalishlardayuklarnitashishbo‘y
ichakelishuvlar
O‘zbekistonning 
avtomobilda 
xalqaro 
yuktashish 
bo‘yicha 
xalqaro 
konventsiyalar va bitimlarga qo‘shilishi mamlakatimiz uchun foydalidir. Jahon 
iqtisodiyoti globallashuvining kuchayishi, xo‘jalik jarayonlarining murakkablashishi 
va bir-biriga chambarchas bog‘lanishi nafaqat milliy-davlat manfaatlarini aniq 
ravshan tanlashga undaydi, qolaversa ularning jahon bozoridagi mavqeyini saqlab 
qolish yo‘llarini izlashga majburqiladi. 
O‘tkazish bozorlari va xomashyo manbalari uchun firmalar aro va davlatlar aro 
raqobat kurashining keskin kuchayishi bojxona yig‘imlarida tejashga, ishlab chiqarish 
va muomalada qo‘shimcha xarajatlarga yo‘l qo‘ymaslikka imkon bergan holda 
hududiy jihatdan tutash mamlakatlarning ham moddiy-moliyaviy, ham ishlab 
chiqarish sa’yharakatlarini kooperatsiyalash zaruratini shartlaydi va nihoyat, jahon 
bozoridagi umumiy raqobatdorlarga qarshi yagona kuch bilan ish ko‘rish imkonini 
beradi. 
Xalqaro transport va iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish hamda mustahkamlash 
uchun qulay shart –sharoitlar yaratish maqsadida O‘zbekiston hozirning o‘zidayoq bir 
qator tashkiliy huquqiy va amaliychora-tadbirlarni ko‘rmoqda. 
O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik asosining transport munosabatlarini 
tartibga soluvchi qismini umum qabul etilgan xalqaro norma va qoidalarga 
yaqinlashtirish bo‘yicha faol olib borilmoqda. Masalan, avtomobilda yuk tashish 
borasida MDP guvohnomasini qo‘llagan holda xalqaro yuktashish to‘g‘risidagi 
Bojxona konventsiyasi, xalqaro yuk tashish shartnomasi to‘g‘risidagi konventsiya, 
yo‘l 
belgilari 
va 
signallari 
to‘g‘risidagi 
konventsiya 
va 
yo‘lharakati 
to‘g‘risidagi konventsiya ratifikatsiya qilindi. Shunday qilib, dissertatsiyaning 
dolzarbligi qo‘shimcha xalqaro yuk tashish hajmlari va valyo‘ta tushumlarini jalb 
etish, transport harakatlarini qisqartirish, transportning harxil turlari ko‘proq o‘zaro 
hamkorlik qilishi, yo‘lovchilar va yuklar tashish muddatlarini, transportning energetic 
va ekologik ko‘rsatkichlarini xalqaro andozalariga yaqinlashtirish maqsadida 
O‘zbekiston 
avtomobil 
transportining 
jahon 
transport 
tizimiga 
integratsiyalashuvi bilan shartlangan dir. O‘zbekiston iqtisodiyoti rivojlanishini 

---

421
xalqaro yuk tashishlar nuqtai nazaridan tahlil qila turib, quyidagi konventsiyalar va 
bitimlarga qo‘shilishning umumiy yo‘nalishlari bo‘ladi deb quyidagi xulosalarni 
keltirish mumkin:
- davlatlar aro transport aloqalarini rivojlantirish; 
-O‘zbekiston transportining xalqaro transport huquqlarin ijoro etish va u bilan 
uyg‘unlashuvi asosida xalqaro transport tizimiga integratsiyalashuvi;
- transport-yo‘l majmuiga xalqaro andozalar va tavsiyalarni tadbiq etish, 
Shuningdek, milliy va xalqaro transport tashkilotlari bilan o‘zaro foydali hamkorlik 
qilish; 
- atrof muhit muhofazasi va ekologik xavfsizlik muammolarini kompleks 
halqilish;
-Evropa-O‘zbekiston-Janubiy-sharqiy 
Osiyo 
kommunikatsiyalarini 
rivojlantirish, yangi milliy transport kommunikatsiyalarini qurish;
- Eksport transport xizmatlarini kengaytirish va takomillashtirish; 
-Rivojlangan Yevropa mamlakatlari darajasidagi servisni