O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Chiziqli-funktsional tarkibda asosiy boshqaruv – 
chiziqli boshqaruv bo‘lib 
hisoblanadi. 
Hamma 
boshqaruv 
bosqichlarida 
va 
uchastkalarni 
mustaqil 
boshqarishda chiziqli rahbarlar tayinlanadi. Ularga ishlab-chiqarish xo‘jalik 
faoliyatini yakkaboshchilik tamoyil-lariga ko‘ra boshqarish huquqi berilgan bo‘lib, 
ular olingan natijalarga to‘liq javob beradilar. 
Boshqaruvnig chiziqli-funktsional tarkib sharoitida ishlaydi-gan rahbarlarga 
malakali yordam ko‘rsatish uchun funktsional va idoraviy tashkilotlar tashkil 
etiladi. Bu tashkilotlarning vazifasi boshqaruv qarorlarini tayyorlash hamda 
rahbarlarga malakali yordam berishdan iborat bo‘ladi. 
Dasturli-maqsadli 
tuzilma. 
Hozirgi 
zamon 
korxonalari 
faoliyatidagi 
ko‘pgina muammolarni hal etish gorizontal bo‘yicha kelishib olish va 
muvofiqlashtirishni talab etadi. Masalan, korxona yangi xil mahsulot ishlab 
chiqarishga ko‘chadigan bo‘lsa: 

---

544
- materiallarini sarflashning yangi me’yorini ishlab chiqish; 
- mehnat me’yorlarini qayta ko‘rib chiqish; 
- turli kasbdagi ishchilarni tayyorlash va qayta tayyorlash; 
- yangi materiallarga ehtiyojni aniqlash; 
- etkazib beruvchilar bilan aloqa o‘rnatish; 
- yangi texnologiyalarni joriy etish va hokazolar talab qilinadi. 
Yuqoridagi vazifalarini turli xizmat bo‘linmalari bajaradi, ular bajaradigan 
ishlarning mazmuni va muddatlarini kelishib olishi, ishlab chiqarishning ko‘pgina 
elementlarini to‘tashtirishi lozim. Goho funktsional xizmatlar o‘rtasidagi aloqalarda 
buzilish vujudga keladi, xizmatlar esa bahs va munozaralar bilan amalga oshiriladi. 
Chiziqli-tarkib rahbari esa ko‘p sonli bo‘linmalar ishini muvofiqlashtirishga juda 
qiynaladi. 
Bu muomalalarini yangi tashkiliy boshqaruv tarkiblarini tuzish yo‘li bilan, 
aniqrogi, chiziqli-funktsional boshqaruv tarkiblariga tuzatishlar kiritish yo‘li bilan 
hal 
etiladi. 
Bunday 
tarkib 
dasturli-maqsadli 
tarkib 
deb 
ataladi. 
Boshqaruvningdasturli-maqsadli tarkibi quyidagi ikki ko‘rinishda bo‘ladi: loyiha 
bo‘yicha va mahsulotga ko‘ra boshqaruv.