O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Loyiha bo‘yicha boshqaruv 
qisqa muddatda yangi texnika va texnologiyani 
joriy qilish zaruriyatida tug‘ilgan hollarda qo‘llaniladi. Bunda vaqtinchalik mahsus 
xizmat bo‘limi tuzilib, unga resurslar beriladi. Bu bo‘lim loyiha tuzadi va uning 
joriy etilishini nazorat qiladi. 
Mahsulotga ko‘ra boshqaruv 
tarkibining afzalligi axborotlarning kelish 
yo‘llari va oqimining qisqarishida, yakkaboshchilik tamoyiliga to‘la rioya 
qilinishida, boshqaruvning yuqori bosqichlarini mayda joriy vazifalardan halos 
qilishda namoyon bo‘ladi. Bunday tarkib bozorda talabning o‘zgarishiga tezkor 
munosabat bildirishga qodirdir. 
Matritsali tuzilma. 
Matritsali tarkib bo‘yicha boshqaruv ancha murakkab 
bo‘lib, u mahsuloti nisbatan qisqa «umr» ko‘radigan va tez-tez o‘zgarib turadigan 
korxonalar tomonidan qo‘llaniladi. Bu tarkib korxonada gorizontal aloqalarini 
yo‘lga qo‘yishga va ularni zamonaviy kompyuterlar yordamida murakkab 
buyurtmalarini bajaruvchi turli xil korxonalar faoliyati bilan bog‘lashga, texnika 
sohasida yuqori malakali xizmat ko‘rsatishga va ekspertizani ta’minlashga 
qaratilgan. Ushbu tarkibni «tur» ko‘rinishida tasavvur etish mumkin. U ikki 
turdagi tarkibning kombinatsiyasini ifodalaydi. 
Boshqaruvning matritsali tarkibining mohiyati shundaki, unda har bir xodim, 
ayni bir vaqtning o‘zida, loyiha bo‘yicha boshqarishda, shuningdek, o‘zining 
funktsional organida xizmatda bo‘ladi hamda ikki yoqlama bo‘ysunadi. 
Kichik biznes va tadbirkorlikda rahbarning boshqaruv uslubi 
Rahbarning boshqaruv uslubi deganda, boshqaruv jarayonida kelib chiqadigan 
muammolarini hal qilish usullari majmui tushuniladi. 

---

545
Kichik biznes va tadbirkorlikda rahbarlikning quyidagi boshqaruv uslublaridan 
foydalaniladi: 
Xo‘jalik ishlaridagi kamchiliklarga murosasiz bo‘lish. 
Jamoa va uning har bir xodimi to‘g‘risida qayg‘urish. 
Yuqori madaniyatli boshqaruvning tashkil qilish. 
Rahbarning yangilikni his etish qobiliyati. 
Kichik biznes faoliyatini boshqarishning bir necha pog‘onalari mavjud. Ularga 
ikki pog‘onali, uch pog‘onali va ko‘p pog‘onali boshqaruvni misol qilib ko‘rsatish 
mumkin. Kichik biznes faoliyatini boshqarishda jahon amaliyotidan olingan va eng 
samaralisi hisoblangan ikki pog‘onali usul, ya’ni rahbar-bajaruvchi usulidan keng 
foydalaniladi. 
Bu usulning samarasi uning oddiyligida, bajaruvchi va rahbar o‘rtasidagi 
munosabatlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘langanligidadir. Bu erda nazoratning yuqori 
samarasiga erishiladi. Pog‘onalar soni ortib borgan sari boshqaruv samarasi kamayib 
boradi.