O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Yuk oqimi epyurasi va sxemasini chizish
Yuk oqimi tuzilishini epyura tarzda tasvirlash mumkin. Epyura bu masshtabda 
bir qator eni har xil tasmalar chizish bo‘lib, unda tashiladigan yuklar miqdori 
ifodalanadi. 
Yuk oqimi epyurasini yuk hosil etuvchi punktdan boshlab tuziladi.faraz qilaylik, 
a va b punktlar orasida ikki tomonlama yo‘nalishda yuk tashish bajarilayotir. 
Marshrut
a 
tuzilishi bo‘yicha, 
b 
og‘irligi buyicha. Ichida v,, v2 va v3 nuqtalarda 
ortish-tushirish punktlari joylashgan. Yuklar jo‘natiladigan va qabul qilinadigan 
boshlang‘ich va oxirgi punktlar bilan birga ular besh ta punktdan iborat bo‘ladi. 
Epyura tuzish uchun gorizontal o‘q bo‘ylab (kilom yetrda o‘lchanuvchi) tashish 
punktlari orasidagi masofa massh tabda qo‘yib chiqiladi, vertikal o‘qbo‘yicha yuk 
miqdori (tonnada) qo‘yilib, tasm alar chiziladi. Qarama-qarshi yo‘nalishlardagi 
tashishlar chiziqning ikkinchi tomoniga o‘ng qo‘l qoidasiga binoan joylash tiriladi (1-
rasm). 
Yuk oqimi epyurasi yuklar hajmi (tonnalarda) hamda bajarilgan tonna-
kilometrlarda o‘lchanuvchi transport ishi tashishni to‘g‘ri tashkil etish bilan birga 
avtomobillardan shaharlarda va shahardan tash qari magistral yo‘llarda oqilona 
foydalanishni butun marsh rut bo‘ylab va yuk oqimi bog‘ichi.

---

583
Mikrohudud paydo bo‘lish chizmasi. Uning ayrim bo‘laklarida aniqpash 
imkonini beradi; oraliq masofalar va ortish-tushirish punktlarining o‘tkazish 
xususiyatlarini belgilaydi; marshrut yoki uning ayrim bo‘lagi bo‘yicha to‘g‘ri va 
teskari yo‘nalishlarda harakatni tashkil etishga yordam beradi; transport vositasining 
bir qator ish ko‘rsatkichlarini aniqlash imkonini beradi. 
Yuk oqimlari bir necha tarmoqlarga ajralgan va kesishgan bo‘lsa, yuk oqimida 
tugunlar hosil bo‘ladi. 
Yuk oqimlari ba’zi hollarda hudud xaritalaridan foydalanib sxemalarda (yo‘l 
shoxobchalari bo‘ylab) ham berilishi mumkin. Sxemada yuk punktlari yoki 
mikroxudud markazlari
—
Yuk hosil va qabul etuvchi punktlar keltiriladi. Bunda tashish hududi 
xaritasi teng kvadratlarga bo‘lib chiqiladi. Har bir jo‘natiluvchidan qabul 
qilinuvchiga tashiluvchi yuklarning miqdori bir xil masshtabda sxemada kichik 
aylanalarda (ikki xil bo‘yoqda 
—
Jo‘natiluvchisi bir xil va qabul etiluvchisi ikkinchi xil bo‘yoqda) 
sektorlarga bo‘lib beriladi.