O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Mikrohududlar va ularning hosil bulishi
Amaliyotda yirik shahar, iqtisodiy xudud yoki aholi yashash joylarida yuk 
oboroti kichik bo‘lib, yuk jo‘natuvchi va qabul qiluvchi punktlar soni ko‘p va 
tarqoqjoylashgan bo‘lsa, ularni o‘zaro mikrohududlarga birlash tirish mumkin. 
Mikrohudud deyilganda katta bo‘lmagan yer uchastkasi (bo‘lagi) tushunilib, 
unda har xil miqdordagi yuk oboroti punktlar joylashtirilgan bo‘ladi. Amalda ayni 
punktlardagi yuk oborotining katta-kichikligi , ilgaridan mavjud yo‘l shaxobchalari 
va ko‘chalar, ko‘priklar joylashuvi, suv (anhor, daryo) to‘siqlari va ulardan o‘tish 
hamda ruxsatetilgan harakat yo‘nalishlari va shu kabilarni hisobga oluvchi transport 
aloqalari inobatga olinib, mikro hudud chegaralari belgilaniladi. Amaldagi qoidalarga 
ko‘ra har bir mikrohududda yuk jo‘natuvchi yoki qabul etiluvchi birgina yuk punkti 
bo‘lishi tavsiya etiladi. 
Mikrohudud chegarasi quyidagicha belgilanadi: yirik yuk hosil etuvchi yoki yuk 
qabul etuvchi punktlar mustaqil nuqta sifatida ajratiladi, maydalari — kichik yuk 
oborotlilari esa mikrohudud markazi deb ataluvchi shartli ravishdagi nuqtaga 
birlashtiriladi.
Mikrohudud markazlari o‘rtasidagi masofa sifatida mikroxududning geometrik 
markazi bo‘yicha emas, har bir ob‘yekt yuk oborotinihi sobga oluvchi o‘rtacha 
masofa bo‘yicha qabul qilinadi. Mikroxududda yuk punktlari doirachalar shaklida 
berilgan bo‘lib, ularning yuzasi ayni punkt yuk oboroti miqdoriga mo‘tanosibdir.
Doirachalar yuzasi sektorlarga bo‘lingan bo‘lib, ular tonnalarda o‘lchanuvchi 
olib kelinayotgan va jo‘natilayotgan yuklar miqdoriga mo‘tan osibdir. 
Nazorat savollari 
1.
Yuk transporti ishini qaysi ko‘rsatkichlar xarakterlaydi. 
2.
Yuk oqimi nimani ifodalaydi? 

---

584
3.
Yalpi yuk tashish deganda nima tushuniladi? 
4.
Yuk punktlarida qanday ishlar bajariladi? 
5.
Yuk hosil va qabul etuvchi punktlar
6.
Mikrohudud deyilganda