O. T. Husanov konstitutsiyaviy
-§. Soliq va yig4m larn i to4lash
Yüklə 10,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4 - § . A tr o f t a b ii y m u h it g a e h t iy o t k o r o n a m u n o s a b a t d a b o ‘lis h 1 5 0
|
5-§. Soliq va yig4m larn i to4lash
M am lak atim iz d a bozor m unosabatlarini shakllantirish, bozor iqtisodiyoti tamoyillarini hayotga tatbiq qilish huquqiy m unosabatlarda yangi jihatlarni vujudga keltirdi va ularni Konstitutsiyada m u sta h k am lash zaru rati vujudga keldi. Shu tufayli Konstitutsiyada fuqarolarning yangi huquqlari singari (mulkdor bo‘lish huquqi) yangi burchlari ham belgilandi. 4 - § . A tr o f t a b ii y m u h it g a e h t iy o t k o r o n a m u n o s a b a t d a b o ‘lis h 1 5 0 Davlat o‘z ehtiyojlari va fuqarolarning turli ehtiyojlarini qondirish uchun yetarli iqtisodiy imkoniyatga ega bo‘lishi zarur. Shu maqsadda davlat budjeti shakllantiriladi. Davlat budjeti turli manbalardan shakllanib, ular ichida soliqlar alohida o‘rin tutadi. Soliqlar to‘lash faqat korxona, tashkilotlarning (yuridik shaxslarning) burchi bo‘lib qolmasdan, bunday burch fuqarolarga (jismoniy shaxslarga) ham yuklatilgan. Konstitutsiyaning 51-moddasida: «Fuqarolar qonun bilan belgilangan soliqlar va mahalliy yig‘imlarni to‘lashga majburdirlar», - deb mustahkamlangan. Demak, fuqarolar, albatta, soliq va yig‘imlarni to‘lashi kerak va bu to‘lovlar (soliq, yig‘imlar) qonunga binoan amalga oshiriladi. Soliqlar va boshqa majburiy toiovlarning turlari 0 ‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi 23-moddasida belgilangan bo‘lib, unga ko‘ra, 0 ‘zbekiston Respublikasida yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i; jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i; qo‘shilgan qiymat solig‘i; aksiz solig‘i; yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to‘lovlar; suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq; mol-mulk solig‘i; yer solig‘i; obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i; transport vositalariga benzin, dizel yoqilg‘isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliqlar amal qiladi. Shuningdek, ijtimoiy ja m g ‘armalarga majburiy to‘lovlar; Respublika yo‘l ja m g ‘armasiga majburiy to'lovlar; davlat boji; bojxona to‘lovlari; ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi xizmatlarni ko‘rsatish huquqi uchun yig‘im singari majburiy to'lovlar joriy qilingan. Konstitutsiyada soliqlarni to‘lashning burch qilib belgilanganligi uni bajarmaganlik uchun javobgarlikni ham yuzaga keltiradi. 0 ‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi 184-moddasida soliqlar yoki boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlaganlik uchun jinoiy javobgarlik belgilangan. Mamlakatimizda bozor munosabatlari shakllanishi natijasida soliq to‘g ‘risidagi qonunchilikka ham o‘zgartirishlar kiritilib, soliq tizimini takomillashtirishga, soliq to‘lash yukini yengillashtirishga harakat qilinmoqda. Soliq tizimi fuqarolarning daromad manbalari cheklamasligini, ishlab chiqarish orqali va boshqacha olinadigan daromadlarning doimiy ortib borishidan manfaatdor bo‘lishini nazarda tutadi. Yüklə 10,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|