di. Mazkur aralashm a (lotincha— femperamentum)\i\rdtm qay- si biri salnioqli b o 4Isa, shunga qarab insonlar temperament jih a td a n fa r q la n a d ila r, c h u n o n c h i,^ x o le r ik d a sariq o kt, ^sangvinikda q on jm elan xolik d a qora o ‘tjHegm atikda balg‘am (shilim shiq m od d a) ustun bo'lishi ta’kidlanadi.
G ip p o k ra tn in g to ‘rt xil m o d d alar (suyuqliklar) ara- lashm asi, y a ’ni „tem p eram ent“ tu sh u n ch a si va uning tip o - logiyasi (san gvin ik , xolerik, flegm atik, m ela n xo lik ) ram ziy m a ’n od a hozirgi zam on p sixologiyasid a ham q o ‘llanilib kelinm oqda. T em p eram en tn in g ilm iy-p sixo logik asoslari va uning fiz io lo g ik m e x a n izm la r i ijtim o iy -ta r ix iy ta ra q q iy o tn in g keyingi bosqichlarida yaratildi va bu borada izlanishlardavom ettirilm oqda. T em p eram en tn ing fizio lo g ik asoslariga ulkan hissa q o ‘sh gan olim lardan biri m s fiz io lo g i I.P .P avlov (1 8 4 9 — 1936) h isoblanadi. I.P. Pavlov hayvonlarning oliy nerv faoliyatini tadqiq qilayotganida itlarda shartli reflekslarning paydo bo'lishi, kechishi, d avom etish xususiyatlari inson larn ikid an farq q ilis h i va bu h o d is a te n ip e r a m c n t d a h a m u c h r a sh i m u m kinligini k ash f etadi. 1.P .P avlov tem p eram en t ham shartli reflek to r fa oliyatin in g in d iv id u a l xu susiyatlarin i keltirib chiqaruvchi omillar bilan b og'liq b o iis h i m um kin, degan xulosa chiqaradi. I.P.Pavlov ta’lim otiga ko‘ra, shartli reflekslar p aydo b o iish in in g ind ividu al xususiyatlarining ro'yobga c h iq ish sabablari nerv s is te m a si xu susiyatlari