Olrta asr musulmon faylasuflarining inson to‘g‘risidagi fikr-
mulohazalari xazinasiga xorazmlik mashhur tabib Ismoil Jur-
joniy' ham munosib hissa qo‘shdi. Chunonehi, «Zahirayyo Xo-
razmshohiy* asarida u inson tanasini vujudga keltirgan, ya’ni
fanani butunga biriashtirib turgan mayda zarrachalar haqida fikr
yunigan
Ismoii Jurjoniyning «Zahirayyo Xorazmshohiy» asarida tas-
virlanishicha, odam tanasi mayda moddalardan va shakllardan
iborat. Har bir modda kichik elementlardan tashkil topgan. Odam
tanasida o‘sha kichik elementlar bir-biriga qarama-qarshi joylash-
gani uchun ham ular orasida hamisha ziddiyatlar vujudga keladi.
Ziddiyatlarning mavjud bo‘lishi modda ichidagi elementlarning
bo'linib ketishiga bo‘lgan uzluksiz intilishidan dalolat beradi.
Ammo odam tanasidagi o‘sha kichik elementlarning bo‘linib
ketishiga to‘sqinlik qiladigan barcha elementlami o‘z holatida ushlab
turadi, uning ichidagi elementlar orasida o‘zaro aloqadorlikni
ta’minlaydi,
Ismoil Juijoniyning fikriga ko'ra, butun borliq to ‘rt unsur-
dan: tuproq, suv, havo, olovdan tashkil topgan. Xuddi o‘sha
unsurlar inson tanasida ham mavjud. Mabodo, inson tanasidagi
o ‘sha to ‘rt unsur orasidagi muvozanat buzilsa turli kasalliklar
kelib chiqadi. Xuddi shuning uchun ham inson tanasida vujudga
kelgan turli kasalliklami davolamoq uchun o‘sha tananing o‘zi
nimadan tashkil topganini yaxshi bilish zarur. Insonning tana
sida sodir boiayotgan o‘zgarishlar, shubhasiz, uning mijozi
(temperamenti) bilan bevosita bog‘liq. Mijoz esa harmonlar
ta'sirida shakllanadi. Inson mijozi uning butun umri davomida
o‘zgarib turadi.
3
I.vijoaiy, U 4 2 - y i l d a J u r j o n
Dostları ilə paylaş: 
