Odam genetikasi


-rasnu Odam intellekt koeffttsientining taqsimlanish egri chizig‘i



Yüklə 40 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə80/140
tarix07.01.2024
ölçüsü40 Kb.
#209269
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   140
Odam genetikasi S- Fayzullayv Tosh- 2018

18-rasnu Odam intellekt koeffttsientining taqsimlanish egri chizig‘i
120


Masalan, odam bo‘yining balandligi 160,165,170,175,180sm...dan 
iborat boiishi mumkin. Miqdoriy belgi va xususiyatlar namoyon boiishi 
normal taqsimot egri chizigi singari namoyon boiadi. 18-rasmda odam 
intellekt koeffitsientining taqsimlanish egri chizigi keltirilgan.
Rasmdan ko‘rinib turibdiki, odamning 
IQ 
70 dan 140 gacha namoyon 
boiyapti. Lekin eng ko‘p namoyon boiayotgan ko‘rsatkich 105 ni tash­
kil qilyapti, ya’ni bu egri chiziqning cho‘qqisiga to‘g ‘ri kelayapti.
8.3. 
Populyatsiyalardagi irsiylanish. 
Odatda genetik tahlil bilan 
populyatsiyalardagi genetik tahlil orasida katta tafovut bor. Genetik 
tahlilda gomozigota liniyalar ham chatishtirish orqali, ulardagi belgi- 
xossalaming irsiylanishi o ‘rganiladi. Populyatsion genetik tahlil esa ge- 
terogenli organizmlardan iborat b o ig a n jamoalarda belgi-xossalarining 
o ‘zaro muvozanatidagi qonunlami ochishga yo‘nalgan boiadi.
G.Mendelning irsiyat qonunlari bilan tanishish mobaynida domi­
nant allel bilan retsessiv allel avlodlarga teng berilishi hodisasini 
ko‘rganmiz. Ya’ni F, Aa x Aa k o ‘rinishida b o ia d i. Demak, duragay- 
laming F2 AA, Aa, Aa, aa birinchi avlodida ham ikkinchi avlodda 
ham dominant allel bilan retsessiv allel foizi birdek 50:50. Boshqacha 
aytganda har avlodda genning dominant va retsessiv allellariga ega 
gametalaming takrorlanishi bir xil.
B a’zi hollarda populyatsiyada dominant allel k o ‘p, retsessiv al­
lel kam b o iish i mumkin. M asalan, shimoldagi shaharlardan birida 
aholining 70 foizi qora k o ‘zli, 30 foizi havorang k o‘zli deb tasaw u r 
qilaylik. Tabiiy ravishda qora ko ‘zlilar ham, havorang k o ‘zlilar ham 
erkak va ayollar orasida uchraydi. Bunday populyatsiya gametalar 
allellaming o ‘zaro nisbati 0,7 A : 0,3 a teng. Qora ko‘zlilar bilan 
havorang ko‘zlilar nikohlangan taqdirda ulaming farzandlari jinsidan 
qat’i nazar tubandagi genotipga ega boiadilar.
121


Farzandlaming 49% gomozigotali qora ko‘z, 42% geterozigotali 
qora k o ‘z, 9% havorang k o ‘zli. Keyingi avlodlar nima b o iish i m um­
kin? Dominant A allelli gam etalar 0,7 (49 AA organizm + 42% Aa 
organizmdan A va a allelli gametalarga taxminan 49+ 21=A 0,7 A aa 
organizmdagi 0,09+21=0,3 a organimdan) bo‘yicha takrorlanadi. 
Tabiiyki, mazkur shahar aholi populyatsiyasida boshqa gen allella- 
rining boshqa nisbatlari bilan birga, ko‘z rangining qora va havorang 
allellar 0,7:0,3 nisbatining takrorlanishi bir necha avlodlarda saqlanib 
qoladi.

Yüklə 40 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   140




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin