Oila va jamiyatning o`zaro ijtimoiy siyosiy va ma`naviy munosabatlari

Ma'naviy kichik tizim
. Odamlarning ma'naviy faoliyati jamiyat 
mavjudligining zaruriy shartidir. Odamlar ongli mavjudotlar bo„lib, ular o„z 
tafakkuri bilan ijtimoiylikning barcha ko„rinishlarini anglab yetadi. Bu jarayonda 
olimlar, rassomlar, jurnalistlar, turli partiyalar va harakatlarning mafkurachilari va 
shu kabilarning ixtisoslashgan kasbiy ma'naviy faoliyati muhim rol o„ynaydi. 
Ularning nisbatan mustaqil kasbiy faoliyati ijtimoiy hayotning turli jabhalariga 
xizmat ko„rsatadi. Ma'naviy ishlab chiqarishda iqtisodiy kichik tizim qonuniyatlari, 
ya'ni jamiyatning xo„jalik jarayonlari o„rtasidagi takrorlanuvchi muhim-zaruriy 
bog„lanishlar o„ziga xos tarzda namoyon bo„ladi. Ularning qatoriga ehtiyojlarning 
yuksalish qonuni, ijtimoiy takror ishlab chiqarish qonunlari, qiymat qonunini 
kiritish mumkin.
Jamiyat ma'naviy kichik tizimining vujudga kelishi rang-barang ijtimoiy va 
shaxsiy ma'naviy ehtiyojlar bilan belgilanadi. Ularning eng muhimlari – ma'rifiy, 
axloqiy, estetik, diniy ehtiyojlardir. Ularni qondirish axborot va kommunikatsiya 
turli vositalarining mavjudligini nazarda tutadi
. Axborot va kommunikatsiya ham 
shaxs va jamiyatning muhim ma'naviy ehtiyojlaridan biri hisoblanadi. Ma'naviy 
muloqotga bo„lgan ehtiyoj ma'naviy ehtiyojlar orasida alohida o„rin egallaydi. 
Jamiyatda ma'naviy ishlab chiqarishning alohida tarmoqlari va institutlari asta-
sekin vujudga keladi. Ular turli ma'naviy ehtiyojlarni qondirishni nazarda tutadi. 
Masalan, ilmiy institutlar va olimlarning turli-tuman birlashmalari tabiat, jamiyat 
va insonni o„rganish bilan shug„ullanadi va shu tariqa odamlar faoliyatini ilmiy 
jihatdan ta'minlaydi. Fanda ham ijtimoiy amaliyotga bevosita chiqish imkoniyatiga 
ega bo„lmagan o„z muammolari yuzaga keladi. Mazkur muammolarni yechish fan 
rivojlanishining sharti, uning ichki ehtiyoji hisoblanadi.