Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Наманган давлат университети

Informatika va axborot texnologiyalari fanini o‘qitishda 
iqtidorli o‘quvchilar bilan ishlash
Ishdan maqsad: 
Iqtidorli o‘quvchilarni aniqlash,
 
saralash va ularga
 
tabaqalashgan ta’lim berish yo‘llari, shakllari va usullari, ularni fanlar bo‘yicha 
o‘tkaziladigan olimpiadalarga tayyorlash metodikasi. Informatika va axborot 
texnologiyalari fanini o‘qitishda foydalanish tavsiya etiladigan qo‘shimcha 
adabiyotlar, o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar, ta’lim saytlari va portallaridagi elektron 
resurslari tahlili.
Iqtidor tushunchasi va uning asosiy belgilari. Iqtidor inson psixikasining 
butun umr davomida tizimli rivojlanuvchi sifati bo‘lib, insonning boshqa 
odamlarga nisbatan bir yoki bir necha sohada yuqori natijalarga erishish imkoniga 
ega ekanligi bilan belgilanadi. Psixologik lug‘atda – iqtidor tushunchasi 
quyidagicha ta’riflanadi:
1)
iqtidor bu – faoliyatning muvaffaqiyatli amalga oshirilishini 
ta’minlaydigan qobiliyatlarning o‘ziga xos uyg‘unlashuvidir; 
2)
iqtidor bu – insonning imkoniyatlari doirasi, faoliyatlari darajasi va 
o‘ziga xosligini belgilaydigan umumiy qobiliyatlar; 
3)
iqtidor bu – aqliy potensial, ta’lim olish qobiliyati va bilish 
imkoniyatlarining bir butun individual xarakteristikasi; 
4)
iqtidor bu – tabiat tomonidan in’om etilgan qobiliyatlar, qobiliyatlar 
tabiiy asoslarining o‘ziga xosligi va ularning namoyon bo‘lishi darajalari; 
5)
iqtidor bu – iste’dodlilik, faoliyatda yuqori natijalarga erishish uchun 
ichki imkoniyat va sharoitlarning mavjudligi. 
Ushbu tavsiflardan kelib chiqqan holda, shuni ta’kidlash mumkinki, iqtidor 
asosida umumiy intellektual va insonning bilish imkoniyatlarini belgilaydigan, 
tabiat tomonidan in’om etilgan qobiliyatlar, biror bir faoliyatda (masalan, ta’lim, 
ijodiy, kasbiy, ilmiy) muvaffaqiyatga erishishni ta’minlaydigan maxsus 
qobiliyatlar yotadi. 

---

Informatika va axborot texnologiyalari fani bo‘yicha iqtidorli o‘quvchilarni 
aniqlash davomiy jarayon bo‘lib, shaxsning rivojlanishini chuqur tahlil qilish 
bilan bog‘liq. 
Informatika va axborot texnologiyalari fanidan bilimlar bellashuvi 
umumta’lim maktablarining 8-sinfida o‘tkaziladi. Barcha bosqichlarda amaliy ish 
va test topshirig‘i buyicha o‘tadi. 
Mavzular 7-8 sinflarda Informatika va axborot texnologiyalari fanining 
optimallashtirilgan o‘quv dasturi buyicha shu kunga qadar o‘rganilgan mavzulari 
asosida tanlanadi, har biri to‘g‘ri bajarilgan topshiriq 8 balldan, jami 40 ball bilan 
baholanadi va uni bajarish uchun 120 minut vaqt ajratiladi. 
Ushbu turda 5 ta masalaning echimini ko‘rsatish uchun o‘quvchi tomonidan 
ofis dasturlari yoki grafik muxarrirlar yordamida kompyuterdan amaliy 
foydalanilishiga imkoniyat va shart-sharoit yaratilishi shart. Topshiriqlarni 
tuzishda mantiqiy fikrlashga, nostandart masalalardan iborat bo‘lishiga e’tiborni 
qaratish lozim. 
O‘quvchi tomonidan savollar tanlanadi va har bir amaliy ish kompyuter 
yordamida amaliy bajariladi. 
Informatika va axborot texnologiyalari fanidan 8-sinflar uchun amaliy ish 
topshiriqlarini baholash mezonlari