Oliy matematika, statistika va ekonometrika

Tashqi iqtisodiy faoliyatni tavsiflovchi ko’rsatkichlar
TIF statistikasi iqtisodiy hodisalarning vaqt va fazoda taqqoslamasligini ta’minlash uchun ularni joriy 
baholardan tashqari o‘zgarmas (taqqoslama) baholarda ham ifodalaydi. Shunday qilib, TIF statistikasi vazifalari va 
mazmuni jihatdan buxgalteriya va operativ uchyotdan hamda boshqa tarmoq statistikalaridan farq qiladi. Uning qo‘llanish 
joyi keng va murakkabdir. 
Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida TIF statistikasi oldida quyidagi muhim vazifalar turadi: 
1.
Tashqi iqtisodiy faoliyatni, boshqarishni va keng jamoatchilikni haqqoniy statistik ma’lumotlar bilan 
ta’minlash. 
2.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida xalqaro iqtisodiy aloqalarni har tomonlama keng qamrovli 
ifodalovchi yangi statistik ko‘rsatkichlar tizimini ishlab chiqish. 
3.
Mamlakatimiz turli tarmoqlari iqtisodiy faoliyatini chet el mamlakatlari iqtisodiyoti bilan 
muvofiqlashtirish yordamida yuzaga keladigan iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatkichlarini aniqlash va tahlil qilish. 
4.
Chet el mamlakatlari bilan iqtisodiy aloqalar samaradorligini oshirish manbalarini va omillarini 
aniqlash. 
Tashqi iqtisodiy aloqalarni tahlil qilishda makroiqtisodiy statistika quyidagi ko’rsatkichlarni hisoblaydi. 
xalqaro savdo-sotiqni tavsiflovchi ko’rsatkichlar; 
xalqaro ishlab chiqarish kooperatsiyasini tavsiflochi ko’rsatkichlar; 
xalqaro kapital migratsiyasini ifodalovchi ko’rsatkichlar; 
xalqaro ishchi kuchi migratsiyasini tavsiflovchi ko’rsatkichlar; 
o’zaro to’lovlar va hisob valyutalari operatsiyalarini ifodalovchi ko’rsatkichlar. 
Xalqaro iqtisodiy munosabatlarda savdo-sotiq etakchi o’rin tutadi va bu jahon bozorida quyidagi ko’rsatkichlarda 
o’z ifodasini topadi
23
(1-jadval). 
 
Eksport (ing. export, lot. exportare - chetga chiqarish) deganda tovarlar, xizmatlar va kapitalni tashqi