Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

jadval Davlat byudjetidan ijtimoiy soha va aholini ijtimoiy qo`llab-quvvatlash

xarajatlar tarkibi²⁷

Ko`rsatkichlar	2011 yil		2012 yil		2013 yil			2014 yil			2015 yil
	Mlrd. so`m	%	Mlrd. so`m	%	Mlrd. so`m	%	Mlrd. so`m		%	Mlrd. so`m		%
Ijtimoiy soha va aholini ijtimoiy qo`llab- quvatlash xarajatlari	9723	100	12338	100	15573	100	18873		100	22457,0		100
Ta`lim	5604	57,6	7163	58,1	8984	57,6	10765		57,0	12776,2		56,8
Sog`liqni saqlash	2228	22,9	3027	24,5	3768	24,1	4495		23,8	5372,5		23,9
Madaniyat va sport	185	1,9	226	1,8	279	1,7	334		1,7	388,2		1,7
Ilm-fan	109	1,1	139	1,1	173	1,1	199		1,0	245,3		1,0
Ijtimoiy ta`minot	72	0,7	87	0,7	107	0,7	125		0,7	150,4		0,6
Oilalarga ijtimoiy nafaqalar	1383	14,2	1624	13,1	1839	11,8	2047		10,8	2279,8		10,1

2011-2015 yillar mobaynida byudjet tashkilotlarida ish haqi va ijtimoiy nafaqalarning izchil ravishda oshirib borilishi davom ettirildi. Jumladan, birgina byudjet tashkilotlari xodimlarining ish haqi 2014 yilda 23,2 foizga oshirildi. Prezidentimiz Islom Karimov 2014 yildagi erishilgan natijalarga to`xtalib, quyidagi fikrlarni aytib o`tgan edi: “Iqtisodiyotimizning jadal va mutanosib rivojlanib borayotgani aholi hayot darajasi va sifatini izchil oshirish uchun
²⁷O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Qarorlari, PQ № 1449, 1675, 1887, 2099,2270
mustahkam zamin yaratmoqda. Byudjet tashkilotlari xodimlarining ish haqi, pensiya va stipendiyalar hajmi o`tgan yili 23,2 foizga oshdi. Aholining jon boshiga to`g`ri keladigan real daromadlar esa 10,2 foizga ko`paydi”²⁸.
Yuqoridagi fikrlardan ko`rinib turibdiki, davlat byudjeti xarajatlarni nafaqat, yurtdoshlarimizning turmush farovonligini oshirish bilan birga aholining jon boshiga to`g`ri keladigan real daromadlarini oshirishini ta`minlash orqali mamlakat milliy iqtisodiyotida yalpi iste`mol talabini rag`batlantirishda muhim moliyaviy omil bo`lib hisoblanmoqda. Bu o`z navbatida hozirgi global moliyaviy-iqtisodiy inqiroz sharoitida mamlakatimiz milliy iqtisodiyotining tez o`zgarib borayotgan halqaro bozorlardagi kon`yunkturaning salbiy ta`siridan o`ziga xos ravishdagi “Immuniteti”ni shakllantirishda asos bo`lib xizmat qilayotir.
Demak, davlat byudjeti xarajatlari bir tomondan ijtimoiy sohadagi davlat siyosatini amalga oshirishning mustahkam moliyaviy manba bo`lib hisoblanishi bilan birga, milliy iqtisodiyotdagi islohotlarda davlatning bosh islohotchilik rolini bajarishida ham markaziy o`rinni egallayapti. Hozirgi global moliyaviy-iqtisodiy inqiroz sharoitida respublikamiz oziq-ovqat xavfsizligining asosi hisoblangan qishloq xo`jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, sohadagi ishlab chiqarishni intensivlashtirishda davlat byudjetining ahamiyati ham yuksak bo`lmoqda.
Davlat byudjetidan qishloq xo`jaligini moliyaviy qo`llab-quvvatlash tizimi quyidagi yo`nalishlarda amalga oshirilmoqda:

• 
  Qishloq va suv xo`jaligi vazirligi tasarrufidagi suv xo`jaligi tashkilotlari tomonidan iste`mol qilinadigan elektr-energiyasi to`lovlariga xarajatlar;
  
• 
  O`zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Sug`oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilash fondiga maqsadli ajratmalar;
  

1. 
   ²⁸Karimov I.A. 2015 yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish, modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng yo’l ochib berish – ustuvor vazifamizdir. – T.: “O’zbekiston”, 2015. 71 b.
   

• 
  hosildorligi past yerlarda davlat ehtiyojlari uchun qishloq xo`jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchi fermer xo`jaliklarini moliyaviy qo`llab-quvvatlash uchun maqsadli mablag`lar.
  

Davlat byudjetidan iqtisodiyotni qo`llab-quvvatlash uchun xarajatlari tarkibida Qishloq va suv xo`jaligi vazirligi tasarrufidagi suv xo`jaligi tashkilotlari tomonidan iste`mol qilinadigan elektr-energiyasi to`lovlari jami byudjet xarajatlari tarkibida 2011 yilda 3,7 foizni tashkil etgan bo`lsa, 2011 yilda 3,8 foizni, 2012 va
2013 yillarda 3,5 foizni, 2014 yilda 3,4 foizni, 2015 yilda esa 3,3 foizni tashki etishi ko`zda tutilgan.

10. jadval Davlat byudjetining iqtisodiyot xarajatlari tarkibi²⁹, jamiga nisbatan foizda