O’quv qo‘llanma “Durdona” nashriyoti Buxoro 2022
Mavzuni mustahkamlash uchun topshiriqlar
Yüklə 0,76 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SHARQ ALLOMALARI ILMIY MEROSI” FANIDAN
|
Mavzuni mustahkamlash uchun topshiriqlar
1. Muhammad Tarag‘ay (Ulug‘bek) Temuriylar hukmdori, ulug‘ mutafakkir alloma. 2. Alouddin Ali Ibn Muhammad al-Qushchi Mirzo Ulug‘bekning sodiq shogirdi va “farzandi arjumandi” 3. Alisher Navoiy ulug‘ mutafakkir shoir, alloma. 4. Zahiriddin Muhammad Bobur adib, shoir, olim va yirik davlat arbobi. 198
TEST TOPSHIRIQLARI Qaysi xalifa davrida Bag’dodda ilm-fan,madaniyat tez sur’atlar bilan rivojlandi? Ma’mun Amin Mutazid Abu Bakr Fargoniy qaysi yunalishlarda faoliyat yuritgan/ Barcha javoblar to’g’ri Matematika Geografiya Astronomiya Sinjor sahrosida 832-833yillar Tadmur va Ar-Raqqa oraligida yer meridiani bir darajasini o’lchashda ishtirok etgan o’rta osiyolik alloma? al-Farg’oniy al-Xorazmiy al Beruniy al Forobiy Quyidagi allomalardan qaysi biri xalifa al Ma’munning yaqin odami va maslahatchisi bo’lgan? al-Xorazmiy Al-Farg’oniy al-Xorazmiy al Beruniy al Forobiy 1669-yilda kim Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujumning arabcha matnini yangi lotincha tilida nashr ettiradi? Yakob Golius Yushkevich Rozenfeld Zuter al-Farg’oniy jadvallari kitobi qayerda saqlanadi? Patnada Tehron Parij Qohirada Asturlob bilan amal qilish haqida kitob qayerda saqlanadi? Rampur London Parij Patna Oyning yer ostida va ustida bo’lish vaqtlarinianiqlash haqida risola asari qayerda saqlanadi? Qohira Rampur Parij Patnada al-Farg’oniyning haykali qayerda o’rnatilda? Quva Toshkent Samarqand 199
O’rta asrlarda arab tilida yozilgan geografik asarlarning birinchisi? Kitob Kitob surat ul-arz Oyning yer ostida va ustida bo’lish vaqtlarinianiqlash haqida risola Geografiya Yeti iqlimni hisoblash haqida Yerdagi ma’lum mamlakatlar va shaharlarning nomlari va har iqlimdagi narsa haqida asarining muallii kim? al-Farg’oniy al-Xorazmiy al Beruniy al Forobiy Fargoniy qaysi asarini yozganidan song uning lotinlashtirilgan nomi "Alfraganus" shaklida G’arbda bir necha asr davomida keng tarqaladi. "Samoviy harakat-lar va umumiy ilmi nujum kitobi" ("Kitob al- harakat as-samo-viya va javomi’ ilm an-nujum" Asturlob yasash haqida kitob Astronomiya asoslari haqida kitob Astur-lob bilan amal qilish haqida Kim oz asarida yetti iqlimdagi dengizlar, mamlakatlar, tog‘lar, daryolar, ko‘llar va shaharlarning tavsifini keltirgan edi Al fargoniy Al xorazmiy Ibn sino Beruniy Al xorazmiy ozining tvsivlash usulida kimning ananasiga asoslanadi? Ptolemiy Nikolay Kopernik Ptolemiy Beruniy BJT Al Farg’oniy yajuj mamlakati deb atagan hudud hozirgi qaysi geografik hudud bilan muvofiq keladi? Mo’g’uliston va Xitoy Xorazm Taroz Xazar mamlakati Qaysi tashkilot tomonidan olimga bag`ishlangan xalqarо ilmiy anjuman o`tkazildi YUNESKO BMT YUNICEF NATO Farg’oniyning qaysi asari hozirda Yevropa universitetlarida astronomiya fani bo`yicha asosiy darslik hisoblanadi? “Astronomiya ilmi asoslari? — 200
haqida kitob" "Yetti iqlimni hisob-lash haqida “Astronomiya asoslari? Farg’oniy saqraplar deb kimlarni ataydi? slavyanlar Ruslar Hindlar Misrliklar Jurjon dengizi hozirgi qaysi dengiz Kaspiy Amudaryo Sirdaryo Zarafshon Farg’oniy Turar-band deb qayerni ataydi? O`tror Navkat Sayram Zarafshon Qaysi kitobda Buxoro vohasini sug‘oruvchi anhorlar, obod qishloqlar, rabotlar va ko‘shklar hakida ma’lumotlar bor? Buxoro tarixi Buxoro yoxut movarounnahr tarixi Movarounnahr tarixi BJT Buxorodagi mashhur Kampirak devori qachon qurib bitkazilgan? 782 – 831 798 – 805 809 – 813 786 – 839 Ovro‘po Uyg‘onish davrining buyuk namoyandalaridan biri bo‘lgan mashhur olim Regiomontan XV asrda Avstriya va Italiya universitetlarida astronomiyadan ma’ruzalarni kimning kitoblaridan o‘qigan Al FAagoniy Al Xorazmiy Ibn Sino Beruniy «Ash-Shamoil an-nabaviya» asarining muallifi? At Termiziy Al-Buxoriy Narshaxiy Vamberi Al Xorazmiy ozining tavsivlash usulida kimning ananasiga asoslanadi? Ptolemiy Nikolay Kopernik Kopernik BJT Farg’oniy ozining tavsivlash usulida kimlarning ananasiga asoslanadi? HINDLAR RUSLAR RIMLIKLAR MISRLIKLAR 201
yashab ijod etgan? 783-850-yillar 786-850-yillar 775-855-yillar 797-865-yillar Xorazmiy qaysi fanning asoschisi hisoblanadi? Matematika Geometriya Algebra Geografiya Manbalarda Xorazmiyning ismiga yana qanday atamalar qoshib aytiladi? B va D javoblar to’g’ri al-Qutrubbuliy al-Bag’dodiy Qut rubuliy Xorazmiy qaysi xalifa davrida Bag’dodda ijod qilgan? Barcha javoblar to’g’ri al-Amin al-Ma’mun Xorun ar-Rashid Al-Ma’mun davrida Bag’dodda Xorazmiy bilan bir qatorda faoliyat yuritgan Markaziy Osiyo va Xurosonlik olimlar qaysilar? Yahyo ibn-Abu Mansur, al- Farg’oniy, Habash al-Marvaziy, Xolid ibn Abdumalik al- Marvarudiy,Abul Abbos al- Javhariy al-Farg’oniy, Habash al- Marvaziy, Xolid ibn Abdumalik al-Marvarudiy , Ibn Sino Yahyo ibn-Abu Mansur, al- Farg’oniy, Habash al- Marvaziy,Abu Rayhon Beruniy al-Farg’oniy, Habash al- Marvaziy, Xolid ibn Abdumalik al-Marvarudiy, Abul Abbos al- Javhariy ,Abu Sahl Masihiy,Abulxayr ibn Hammor Bag’doddagi “Bayt ul-hikma”da mudir vazifasida ishlagan O’rta Osiyolik alloma? al-Xorazmiy al-Farg’oniy Beruniy barchasi to’g’ri Xalifa al-Mamun davrida qurilgan rasadxonalar haqida bildirilgan fikrlardan qaysi biri noto’g’ri? Rasadxonalar Osiyoliklar tomonidan boshqarilgan. Ikkinchi rasadxona 831-yilda Damashq yaqinidagi Kasiyon tog’ida qurilgan. Ikki rasadxona faoliyatini ham Markaziy Osiyo va Xurosondan kelgan olimlar boshqargan. Birinchi rasadxona 828-yilda Bag’dodning ash-shamosiya mahallasida qurilgan. Al-Xorazmiy qayerda vafot etgan? Bag’dodda 202
Damashqda Marvda Bag’doddagi rasadxonning asoschisi va rahbari bo’lgan Yahyo ibn Abu Mansur qayerlik bo’lgan? Marvdan Bag’doddan Nishopurdan Xorazmdan Xorazmiydan bizgacha qancha asar yetib kelgan? 20 dan ortiq asardan 10 tasi 30 dan ortiq asardan 10 tasi 25 dan ortiq asardan 15 tasi 20 dan ortiq asardan 15 tasi Xorazmiyning eng mashhur algebraik risolasi qaysi? ”Al-jabr va al-muqobala hisobi haqida kitob” ”Qo’shish va ayirish haqida kitob” ”Usturlob bilan ishlash haqida kitob” ”Kitob surat ul- arz” Xorazmiyning astronomiyaga oid asarlari ko’rsatilgan qatorni aniqlang? Barcha javoblar to’g’ri. ”Usturlob yasash haqida kitob” , “Usturlob yordamida azimutni aniqlash haqida. “Yahudiylarning taqvimi va bayramlarini aniqlash haqida risola”, ”Usturlob bilan ishlash haqida kitob” , “Zij”. Usturlob bilan ishlash haqida kitob” Xorazmiyning arifmetik risolasi qachon yozilgan? 840-yilda Bag’dodga kelguniga qadar Qachon yozilgani noma’lum 830-yilda Xorazmiyning algebraik risolasi necha qismdan iborat va birinchi qism qanday qism? 3 qismdan , 1-qism algebraik qism 2 qismdan , 1-qism algebraik qism 4 qismdan, 1-qism geometrik qism 3 qismdan , 1-qism geometrik qism Xorazmiy algebraik risolasining 3-qismini qanday atagan? ”Vasiyatnoma” ”Vasiyatlar kitobi” ”Geometriya kitobi” Algebraik Xorazmiyning algebraik risolasining to’liq nomi … ”Al-kitob al-muxrasar fi hisob al-jabr va al-muqobala” ”Al-jabr va al-muqobala hisobi haqida kitob” ”Al-kitob al-muxrasar fi hisob al-jabr “ 203
Xorazmiy algebraik risolasining nechta qo’lyozmasi saqlanadi va ular qaysilar? Risolaning 3 ta qo’lyozmasi saqlagangan .Ular Qobulda , Madinada va Oksford universitetining Bodleyan kutubxonasida Risolaning 2 ta qo’lyozmasi saqlagangan .Ular Qobulda , Madinada Risolaning 3 ta qo’lyozmasi saqlagangan .Ular Qobulda , Madinada va Bag’dodda Risolaning 2 ta qo’lyozmasi saqlagangan .Ular Madinada va Bag’dodda Xorazmiyning “Zij” asari … 830-yil atrofida yozilgan 37 bob , 116 jadvaldan iborat 37 bob , 118 jadvaldan iborat Xorazmiyning eng yirik geometrik asari Xorazmiyning “Zij” asari haqida bildirilgan fikrlardan qaysi biri to’g’ri? Yuqoridagilarning barchasi to’g’ri 7-22-boblar Quyosh , Oy va besh sayyoraning harakatlari masalasiga bag’ishlangan 23-bob trigonometriyaga bag’ishlangan Asarning avvalgi besh bobi xronologiyaga bag’ishlangan Xorazmiy “Zij” asarining diqqatga sazovor nusxasi qaysi? To’g’ri javob berilmagan Ispaniyalik Arab astronomi Maslama al-Majritiy tomonidan 1005-yili ko’chirilgan nusxasi Adelard Bat tomonidan 1007- yili ko’chirilgan nusxasi Ispaniyalik Arab astronomi Maslama al-Majritiy tomonidan 1007-yili ko’chirilgan nusxasi Xorazmiy “Zij” asarining 23- bobi nimaga bag’ishlangan? Trigonometriyaga bag’ishlangan Quyosh, Oy va besh sayyoraning harakatlari masalasiga bag’ishlangan Matematik geografiyaga bag’ishlangan Quyosh va Oy tutilishi , parallaks(yoritgichning ko’rinish farqi) masalalariga bag’ishlangan Xorazmiy “Zij” asarining 25- 27-boblari nimaga bag’ishlangan? Matematik geografiyaga bag’ishlangan Quyosh , Oy va besh sayyoraning harakatlari masalasiga bag’ishlangan matematik geografiyaga trigonometriyaga bag’ishlangan Quyosh va Oy tutilishi , parallaks(yoritgichning ko’rinish farqi) masalalariga bag’ishlangan 204
boblari nimaga bag’ishlangan? Quyosh , Oy va besh sayyoraning harakatlari masalasiga bag’ishlangan Quyosh , Oy va besh sayyoraning harakatlari trigonometriyaga bag’ishlangan matematik geografiyaga bag’ishlangan Quyosh va Oy tutilishi , parallaks(yoritgichning ko’rinish farqi) masalalariga Xorazmiy “Zij” asarining 33- 35-boblari nimaga bag’ishlangan? Quyosh va Oy tutilishi , parallaks(yoritgichning ko’rinish farqi) masalalariga Quyosh , Oy va besh sayyoraning harakatlari masalasiga bag’ishlangan matematik geografiyaga bag’ishlangan Quyosh va Oy tutilishi , masalalariga Xorazmiy “Zij” asarining 28- bobida nima keltirilgan? Trigonometrik masalalarga murojaat qiladi va tanges , kotanges tushunchalarini kiritadi va ularga mos jadvallarni keltiradi Planetalar harakatining tezligini aniqlash keltirilgan Quyosh va Oy ko’rinmas kuchlarining o’lchami kelirilgan Munajjimlik masalalariga bag’ishlangan Xorazmiy “Zij” asarining 29- bobida nima keltirilgan? Planetalar harakatining tezligini aniqlash keltirilgan Harakatining tezligini aniqlash keltirilgan Quyosh va Oy ko’rinmas kuchlarining o’lchami kelirilgan Munajjimlik masalalariga bag’ishlangan Xorazmiy “Zij” asarining 30- bobida nima keltirilgan? Quyosh va Oy ko’rinmas kuchlarining o’lchami kelirilgan Trigonometrik masalalarga murojaat qiladi va tanges , kotanges tushunchalarini kiritadi va ularga mos jadvallarni keltiradi Planetalar harakatining tezligini aniqlash keltirilgan Munajjimlik masalalariga bag’ishlangan Xorazmiy “Zij” asarining 31- 31- va 36-37-boblarida nima keltirilgan? Munajjimlik masalalariga bag’ishlangan Trigonometrik masalalarga murojaat qiladi va tanges , kotanges tushunchalarini kiritadi va ularga mos jadvallarni keltiradi 205
aniqlash keltirilgan Quyosh va Oy ko’rinmas kuchlarining o’lchami kelirilgan Qaysi alloma Xorazmiy “Zij” asarini sharhlashga uchta asarini bag’ishlagan? Abu Rayhon Beruniy Ahmad al- Farg’oniy Abu abdulloh al-Xoraxmiy Mirzo Ulug’bek Qaysi olim iqlimlarning sonini 8 tagacha kamaytirgan va iqlimlar nazariyasiga rioya qilmagan? Al – Xorazmiy Ptolomey Eratosfen Al – Xorazmiy Abu Rayhon Beruniy Xorazmiyning algebraik risolasi qachon lotin tiliga tarjima qilingan? 1145-yili Seviliyada Robert Chester tomonidan 1135-yili Seviliyada Robert Chester tomonidan 1145-yili Londonda Robert Chester tomonidan 1135-yili Londonda Robert Chester tomonidan Xorazmiy algebrasi – bu … Barcha javoblar to’g’ri Qo’shish , ayirish , bo’lish , ko’paytirish amallari bilan bog’liq matematik fan sonli kvadrat va chiziqli tenglamalarni yechish haqidagi fan Murakkab tenglamalarni yechish haqidagi fan Qo’shish , ayirish , bo’lish , ko’paytirish amallari bilan bog’liq matematik fan Xorazmiyning arifmetik risolasi qachon , kim tomonidan qayta ishlangan? XII asrda Ispaniyada seviliyalik Ioann tomonidan XIII asrda Ispaniyada seviliyalik Ioann tomonidan XII asrda Qohirada seviliyalik Ioann tomonidan XIII asrda Qohirada seviliyalik Ioann tomonidan Xorazmiyning arifmetik risolasi qachon lotin tiliga tarjima qilingan? XIV asrda Angliyada XIV asrda Ispaniyada XII asrda Ispaniyada XII asrda Italiyada Ovro’paliklar uzoq vaqtgacha hind raqamlariga asoslangan hisob tizimini “algorizmi” deb atashgan, faqat qachondan boshlab bu nom “arifmetika” iborasi bilan almashtirildi? XII asrdan XIII asrdan XVI asrdan XVIII asrdan 206
sababdan al-Majusiy degan nisbat berib aytiladi? Xorazmning asl mahalliy aholisidan , ya’ni otashparastlar(majusiylar) oilasidan bo’lgani uchun Otashparastlik dinining kohinlari oilasidan kelib chiqqani uchun Olimning o’zi yoki otasi majusiy bo’lib, keyinchalik islim dinini qabul qilgani uchun Barcha javoblar to’g’ri Xorazmiyga nima uchun al- Qut-rubbuliy nisbasi berilgan? Xorazmiy mo’ysafidlik yillarini Bag’dod yaqinidagi Dajla bo’yidagi al-Qut-rubbul dahasida o’tkazganligi uchun Xorazmiy mo’ysafidlik yillarini Dajla bo’yidagi al-Qut-rubbul dahasida o’tkazganligi uchun Xorazmiy Bag’dod yaqinidagi al-Qut-rubbul qishlog’ida o’tkazganligi uchun To’g’ri javob berilmagan Al-Ma’mun qachondan boshlab xalifalik taxtiga o’tirdi ? 809-yildan 813-yildan 819-yildan 821-yildan Al-Ma’mun qachon Xorazmiyni o’z saroyiga jalb qilgan? Xalifalik taxtiga o’tirganidan so’ng Marvda noib bo’lganida otasi Xorun ar-Rashid o’z saroyiga jalb qilgan edi Bag’dod noibi bo’lganida Qaysi olim o’z risolasida Xorazmiyning arifmetik risolasiga alohida paragrif bag’ishlagan? A.P.Yushkevich Yu.X.Kopelevich B.A.Rozenfeld B.Bonkompani Xorazmiy arifmetik risolasining o’zbekcha tarjimasi qachon chop etildi? 1983-yili Xorazmiyning 1200 yillik yubileyi munosabati bilan 1991-yilda mustaqillik sharofati bilan 1993-yilda Xorazmiyning 1210 yillik yubileyi munosabati bilan 1990-yilda Xorazmiy asarlari o’zbek olimlari tomonidan o’rganilishi bilan Xorazmiyning aytishicha algebrada uch xil son bilan ish ko’riladi. Ular… Iddiz(jizr) yoki narsa (shay), kasr son , kvadrat (mol) Iddiz(jizr) yoki narsa (shay), kvadrat (mol), oddiy son yoki dirham(pul birligi) Kvadrat (mol), oddiy son yoki dirham(pul birligi) , kasr son 207
ishlatiladigan no’malum son, kasr son Xorazmiy umrining oxirgi yillarini qayerda o’tkazdi? Bag’dodda Marvda Xorazmda Damashqda “Diksit Algorizmi” atamasi qanday ma’noni anglatadi? ”Xorazmiy formulasi” ”Xorazmiy amallari” ”Xorazmiy aytdi” ”Xorazmiy merosi” Xorazmiy vafotidan 15 yil keyin vafot etgan O’rta Osiyolik alloma kim? Ahmad al-Farg’oniy Ahmad al-Farz’oniy Ahmad al-Marvaziy Imom al-Buxoriy Xorazmiy “Zij” ining Yevropa faniga ta’siri qaysi olimlar tomonidan o’rganilgan? X.Zuter , K.A.Nallino , I.Yu.Krachkovskiy, B.A.Rozenfeld B.A.Rozenfeld , A.P.Yushkevich , B.Bonkompani , X.Zuter X.Zuter , K.A.Nallino , I.Yu.Krachkovskiy X.Zuter , K.A.Nallino , I.Yu.Krachkovskiy , A.P.Yushkevich , B.Bonkompani Qaysi olim yerning odamlar yashaydigan qismini 12 ta iqlimga ajratgan? Gipparx Ptolomey Eratosfen Al-Xorazmiy Iqlim so’zi qanday ma’noni anglatadi? Yunoncha “klima” – “og’ish” Lotincha “klima” – “og’ish” Inglizcha “climate” – “iqlim” Yunoncha “klima” –“ob-havo” Kim Xorazmiyni “O’z davrining eng buyuk matematigi va agar barcha shart-sharoitlar nazarga olinsa , hamma davrlarning ham eng buyuklaridan biri” deb ta’riflagan ? J.Sarton J.Kerton Federiko Mayor A.P.Yushkevich Qaysi alloma Habash al-Hosib (“Hisobchi habash”) laqabi bilan mashhur edi? Ahmad ibn Abdulloh al- Marvaziy Abu Rayhon Beruniy Al-Xorazmiy Yahyo ibn Abu Mansur 208
zij”) asarining mualifi kim? Ahmad ibn Abdulloh al- Marvaziy Abu Rayhon Beruniy Ahmad ibn Abdulloh Yahyo ibn Abu Mansur Xalifa al-Ma’mun davrida Damashqda Kasiyon tog’ida qurilgan rasadxonani dastlab kim boshqargan? Xolid ibn Abdumalik al- Marvarrudiy Al-Xorazmiy Ahmad ibn Abdulloh al- Marvaziy Yahyo ibn Abu Mansur Bag’dodda Xorazmiy bilan hamkorlikda ishlagan Marvlik mashhur astronom va matematik kim? B va S javoblar to’g’ri Ahmad ibn Abdulloh al- Marvaziy Yahyo ibn Abu Mansur Habash al-Hosib Quyidagi asarlardan qaysilari Xorazmiy qalamiga mansub? ”Al-kitob al-muxrasar fi hisob al-jabr va al-muqobala”, ”Zij” , ”Usturlob bilan ishlash haqida kitob” ,“Yahudiylarning taqvimi va bayramlarini aniqlash haqida risola” , Kitob ar- ruhoma”, ”Kitob at-ta’rix” ,”Kitob surat ul-arz” ”Al-kitob al-muxrasar fi hisob al-jabr va al-muqobala”, ”Zij” , ”Usturlob bilan ishlash haqida kitob” ,”Kitob ar-ruhoma”, ”Kitob at-ta’rix” , “Mineralogiya” ”Al-kitob al-muxrasar fi hisob al-jabr va al-muqobala”, ”Zij” , ”Usturlob bilan ishlash haqida kitob” ,“Yahudiylarning taqvimi va bayramlarini aniqlash haqida risola” Barcha javoblar to’g’ri Kimning nasabi ajamlarga borib taqaladi? Imom al-Buxoriy Ahmad al-Farg’oniy Ahmad al-Marvaziy Abu Abdulloh al-Xorazmiy “Bardazbeh” so’zi qanday ma’noni anglatadi? Arabcha “zori” so’zidan olingan bo’lib “ ziroat, dehqonchilik bilan shug’ullanuvchi kishi” ma’nosini anglatadi. Arabcha “zori” so’zidan olingan bo’lib “ hunarmandchilik bilan shug’ullanuvchi kishi” ma’nosini anglatadi Forscha “bardazbeh” so’zidan olingan bo’lib “ ziroat bilan shug’ullanuvchi kishi ma’nosini anglatadi. Forscha “zori” so’zidan olingan bo’lib “ ziroat, dehqonchilik bilan shug’ullanuvchi kishi” ma’nosini anglatadi. 209
ismi kim bo’lgan? Ismoil Abul-Hasan Usmon Nasr Imom al-Buxoriy o’zining “At- Tarix al-kabir” asarida kim haqida talay ma’lumotlar beradi? Otasi Shogirdi Onasi Ustozi Hijriy 194 sana, shavvol oyining 13-kunida tavallud topgan olim kim? Imom al-Buxoriy Imom al-Termiziy Ahmad al-Farg’oniy Abu Abdulloh al-Xorazmiy Mutafakkir Abdurahmon Jomiy kimning salohiyatiga yuksak baho berib , “ Batxa (Makka) va Yasrib (Madinada yasalgan tanganing sayqali Buxoroda kamolga yetdi”, deb yozgan edi. Imom al-Buxoriy Abu Abdulloh al-Xorazmiy Imom al-Balxiy Ahmad al-Marvaziy Imom al-Buxoriy dastlab kimlarning hadislarga oid asarlarini yod oladi? Ibn al-Muborak va Vakiy Abu Hotam al-Varroq va Vakiy Ibn al-Muborak va Abu Hotam al-Varroq Abu Zu-bayr va Abu Hotam al- Varroq, Imom al-Buxoriyning kotiblaridan biri kim? Abu Hotam al-Varroq Abu Hotam Vakiy Abu Zubayr Imom al-Buxoriy dastlab Buxoroning taniqli muhaddislaridan sanalgan kimdan ta’lim olgan? ad-Dohiliy Abu Hotam al-Varroq Ibn al-Muborak Abu Zubayr Imom al-Buxoriy necha yoshdan boshlab hadislarni yod bilgan? 10 yoshidan 5 yoshidan 13 yoshidan 12 yoshidan Imom al-Buxoriyning ilk ustozlari kimlar bo’lgan? Muhammad ibn Salom al- Poykandiy, Muhammad ibn Yusuf al-Poykandiy Abu Zu-bayr , Muhammad ibn Yusuf al-Poykandiy Ibn al-Muborak va Abu Hotam al-Varroq Ibn al-Muborak va Vakiy 210
kitoblarini yod oldi? Muhammad ibn Salom al- Poykandiy Abdulloh ibn al-Muborakning Abu Zu-bayrning Vakiyning Kim Imom al-Buxoriyga “ yetmish ming hadisni yod biladigan bir bolakay”-deb baho bergan?. Muhammad ibn Salom al- Poykandiy Abu Zu-bayr Vakiy Abdulloh ibn al-Muborak Kim “ Muhammad ibn Ismoil qachon huzurimga kirsa, har doim men o’zimni yo’qotib qo’yib, doim undan xavotirda turaman”-degan edi? Muhammad ibn Salom al- Poykandiy Abu Zu-bayr Vakiy Abdulloh ibn al-Muborak Imom al-Buxoriy necha yoshgacha o’z yurtidagi mashoyihlardan hadis eshitib, ulardan saboq oladi? 16 yoshgacha 10 yoshgacha 13 yoshgacha 15 yoshgacha Imom al-Buxoriy o’z yurtida ta’lim olgandan keyin, qayerga ketadi? Hijozi sharifga Bag’dodga Damashqga Samarqandga Imom al-buxoriyning akasining ismi nima? Ahmad Ismoil Abdulloh Mahmud Imom al-Buxoriy birinchi marta safarga qachon chiqgan? 825-yil 815-yil 830-yil 835-yil Imom al-Buxoriy Makka shahrida kimlardan ta’lim oladi? Imom Abul Valiyd ibn al- Arzakiy, Abdulloh ibn az- Zubayrdan al-Hamidiydan Ibn al-Muborak va Abu Hotam al-Varroq A va B javoblar to’g’ri Imom al-Buxoriyning dastlabki asari “At-Tarix al-kabir” asarini qayerda yozib tamomlagan? Hijozi sharifda Basra (Iroq)da Damashqda Hirotda 211
borganda kimlardan ta’lim oladi? imom Abu Osim an-Nabiyl, Safvon ibn Isodan Imom Abul Valiyd ibn al- Arzakiy, Abdulloh ibn az- Zubayrdan Ibn al-Muborak va Abu Hotam al-Varroqdan Muhammad ibn Salom al- Poykandiy, Muhammad ibn Yusuf al-Poykandiy Imom al-Buxoriy Basradan so’ng qayerga sayohat qiladi? Kufaga Bag’dodga Damashqga Madinaga Ushbu jumlalar kimga tegishli? “ Kufa va Bag’dodga muhaddislar bilan uchrashishga necha marta borganimning hisobini ham bilmayman”. Imom al-Buxoriy Abu Abdulloh al-Xorazmiy Imom al-Baliy Ahmad al-Marvaziy Imom al-Buxoriy Kufaga borganda kimlardan ta’lim oladi? Abdulloh ibn Muso, Abu Na’iymAhmad ibn Yaqub Ismoil ibn Abon imom Abu Osim an-Nabiyl, Safvon ibn Isodan Imom Abul Valiyd ibn al- Arzakiy, Abdulloh ibn az- Zubayrdan Ibn al-Muborak va Abu Hotam al-Varroqdan Kim Imom al-Buxoriyga fitna uyushtirib uni Buxoradan badarg’a qildiradi? Abu Tohir az-Zulxiy Abu Tohir Abdulloh ibn Muso Muhammad ibn Salom al- Poykandiy Imom al-Buxoriy Shomga borganda kimlardan ta’lim oladi? Yusuf al-Faryobiy,Abu Nasr Ishoq ibn Ibrohimdan imom Abu Osim an-Nabiyl, Safvon ibn Isodan Yusuf ibn Ishoq ibn Ibrohimdan Ibn al-Muborak va Abu Hotam al-Varroqdan Sharafuddin Ali Yazdiy “Zafarnoma” nomli mashhur asarida al-Buxoriy qayerda ham ancha muddat yashagani haqida yozadi? Keshda Balxda Misrda Damashqda Imom al-Buxoriy Marvda kimlardan ta’lim oladi? Ali ibn Hasan ibn Shaqiyq, Abdondan Ali ibn Hasan Abdondan imom Abu Osim an-Nabiyl, Safvon ibn Isodan 212
Bishardan Imom al-Buxoriy Balxda kimlardan ta’lim oladi? Makkiy ibn Ibrohim, Yah’yo ibn Bishardan imom Abu Osim an-Nabiyl, Safvon ibn Isodan Yusuf al-Faryobiy,Abu Nasr Ishoq ibn Ibrohimdan Ali ibn Hasan ibn Shaqiyq, Abdondan Imom al-Buxoriy Hirotda kimdan ta’lim oladi? Ahmad ibn Abu-l Valiyd al- Xanafiydan Ali ibn Hasan ibn Shaqiyq, Makkiy ibn Ibrohim, Ahmad al-Xanafiydan Zamondoshlari «Hazrati Imom» deb ulug‘lagan zot. Qaffol SHoshiy Al Farg’oniy Al - Buxoriy Beruniy Qaffol ash-SHoshiy qachon yashab o’tgan. 904-976 829-904 906-976 867-908: Tojuddin Subkiyning «Tabaqot ash-shofi’iya al-kubro» asarida kimning she’rlaridanparchaaar keltirilgan Qaffol ash-SHoshiy Beruniy Ibn Sino Farobiy Bisotim keng ochiqdur mehmonlarimga, Taomim haloldur, kelgil yonimga, Armug‘on etamiz neki qo‘lda bor, Sirka '-va ko‘kat bor, boq dasturxonimga. Ko‘ngli keng odashar bo‘lg‘usi mamnun, Baxilga mutlaqo beg‘arazdurman.Ushbu satrlar kimga tegishli SHoshiy Jomiy Navoiy Qiftiy Bisotim kvng ochiqdur mehmonlarimga, Taomim haloldur, kelgil yonimga, Armug‘on etamiz neki qo‘lda bor, Sirka '-va ko‘kat bor, boq dasturxonimga. Ko‘ngli keng odashar bo‘lg‘usi mamnun, Baxilga mutlaqo beg‘arazdurman.jumlalarini kim tarjima qilgan. |