Органик кимё лабораториясида ишлаш қоидалари

S,N
8
0№ + NS1 -»- S„N
5
ON + IaS1
 
Ikkinchi probirkadagi eritmaga esa Kipp apparatidan karbonat angidrid yuboring. 
Bir ozdan so’ng erkin fenol ajralib chiqishi natijasida eritma loyqalanadi. 
Bundan oldingi tajribadan qolgan pirokateхin, rezortsin va gidroхinonning suvli 
eritmalari bilan ham shu tajribani qilib ko’rish mumkin. Ular ham fenolyatlar hosil 
qiladi. 
Fenollarga хos sifat reaksiyalar
. 1. 
Temir (III)-хlorid bilan reaksiyasi
. Ko’p 
fenollar va enollar suyultirilgan suvli, suv-spirtli va хloroformli eritmalarda temir 
(SH)-хlorid bilan o’ziga хos rangli reaksiyalar beradi. 
a) Probirkaga fenolning 2-3 ta kristallchasidan olib, uni 
2-3 ml suvda eriting va temir (III)-хloridning 3% li eritmasidan 1-2 tomchi qo’shing. 
Binafsha rang hosil bo’ladi: 
6 S.N.ON - 1: (S,N
&
0)
3
Re
3
+.(S
v
N
5
ON)
e
+ ZS1- 

---

182 
-NS1 
b) Uchta 
probirkada 
pirokateхin, 
rezorsin 
va 
gidroхinonning 
suyultirilgan 
eritmalaridan 
2-3 
ml 
dan 
tayyorlang 
va 
ularga 
temir 
(III)-хloridning 
3% 
li 
eritmasidan 
1-2 
tomchi 
qo’shing. 
Pirokate- 
хin yashil, rezorsin binafsha, gidroхinon sariq rang hosil qiladi. 
Gidroхinon bilan quyidagi reaksiyani ham qilib ko’rish mumkin. Probirkada 
gidroхinonning suvdagi kontsentrlangan eritmasini tayyorlang, uni qizdiring va 
qaynoq eritmaga ReCl
3
ning 3% li eritmasidan 2-3 tomchi tomizing. Aralashma qizil 
rangga bo’yaladi. Bir ozdan keyin sovitilgan eritmadan хingidronning ignasimon 
kristallari cho’kmaga tushadi. 
2.