Organik kimyoni endi boshlaganlar uchun maslahatlar

35 | Arenlarning olinishi (Alkinlarni trimerlash reaksiyasi)
Asetilen 450-500° da aktivlangan ko`mir ustidan o`tkazilsa, u ham benzolga aylanadi. Bu usulni 1927-yilda N.D.Zelenskiy qo`llagan.



36 | Uglevodorodlarni 6 ta sinfining yonish reaksiyalari
Alkanlarning: C_nH_2n+2 +(1,5n+0,5) O₂→nCO₂ + (n+1)H₂O
Sikloalkanlarning: C_nH_2n+(1,5n)O₂→nCO₂+nH₂O
Alkenlarning: C_nH_2n+(1,5n)O₂→nCO₂+nH₂O
Alkadiyenlarning: C_nH_2n-2+(1,5n-0,5)O₂→nCO₂+(n-1)H₂O
Alkinlarning: C_nH_2n-2+(1,5n-0,5)O₂→nCO₂+(n-1)H₂O
Arenlarning: C_nH_2n-6+(1,5n-1,5)O₂→nCO₂+(n-3)H₂O


37 | Uglevodorodlarning kimyoviy xossasi (Termik krekinglash)
Kreking 2 xil bo`ladi: Termik va katalitik.
Yuqori temperaturada to`yingan uglevodorodlarning uglerod bog`lari uzilib, radikallar hosil qiladi va natijada, uglerod atomi kam bo`lgan alkan va alkenlar aralashmasi hosil bo`ladi. Bu jarayon termik kreking deb ataladi.
­ C_nH_2n+2 C_mH_2m+2+ C_pH_2p

Yuqoridagi C₆H₁₄ termik krekingga uchraganda yuqoridagi barcha bosqich bir vaqtning o`zida boradi. CH<sub>3</sub> – CH<sub>2</sub> – CH<sub>2</sub> – CH<sub>2</sub> – CH<sub>3</sub> + CH<sub>2</sub> hosil bo`lmasligining sababi: CH₂ degan modda mavjud emas.


38 | Uglevodorodlarning kimyoviy xossasi ( Katalitik krekinglash)
Katalitik kreking katalizator ishtirokida olib borilsa, katalitik kreking deb ataladi. Bu usul yordamida uglevodorodlarning tarmoqlangan hosilalari olinadi.