О„simliklarning mineral oziqlanishi. Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati

 
1.Fofsforlanish
;
OН 
/ 
R - OH + РO
3-
4 
→ R - O ≈ Р = O
\
 

OН 

---

O 
// 

R - СOOН + РO
3-
4 
→ R - С
OН 
\
/ 
O ≈ Р = O 
\ 

OН 
2.Transfosforlanish; 
ATF + glyukoza →Gl.f-fat + ADF 
ADF + ADF → ATF + ADF 
Kimyoviy nuqtai nazardan qaraganda organizmdagi fosforni barcha o’zgarishlari
fosfat kislota qoldig’ini birikish yoki ko’chib o’tishiga ya’ni, fosforlanish yoki 
transfosforlanishiga olib keladi. Organik moddaga fosfat kislota qoldig’i qo’shilishi 
fosforlanish deb ataladi. Fosforlanish yoki transfosforlanish jarayonlari hujayrani 
hayoti uchun zarur bo’lgan fosforli birikmalar va energiya bilan ta’minlaydi. 
Glikolizda ≈ R energiyasi = 14 kDj/mol ga teng; 
AMF → 14 kDj/ mol ga teng; 
ADF → ATF 3O,6 kDj / mol. 
СН
2 OН
 
| / 
С-O ≈ Р = O фосфоенол пируватда → 60,7 кДж/мол 
| \
OН 
СOOН 
Ayrim fosfor-organik birikmalarga bir yoki ikki molekula fosfat kislota qoldig’i 
qo’shilganda makroergik (≈) bog’li birikmalar hosil bo’ladi. 
Masalan, adenozindifosfat (ADF) molekulasida ikkita, adenozintrifosfat (ATF) 
molekulasida uchta fosfat kislota qoldig’i qo’shilishidan hosil bo’lgan. ADF da bitta, 
ATF da ikkita makroergik bog’ bo’ladi. ADF va ATF molekulalari moddalar 

---

almashinuvi jarayonida muhim o’rinni egallaydi, ya’ni energiyani to’plash va berish 
funksiyasini bajaradi. 
Tirik organizmlarda RO