“Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə)
qoyduq. (Onu belə yad edirlər: ) “İlyasa salam olsun!” Həqiqətən, Biz
yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq! Şübhəsiz ki, o Bizim
mömin bəndələrimizdən idi!”
(Saffat surəsi, 129-132)
Haqq Təala bizə, dünya həyatında, fani ləzzətlərə aldanmayaraq,
axirət səadətinə qovuşmağı və istiqamət üzrə yaşayaraq, Ona yaxın bir
qul olmağı nəsib eyləsin!…
Amin!…
263
MN
TƏKRAR ÜÇÜN SUALLAR
1. “Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə)
qoyduq. (Onu belə yad edirlər: ) “İlyasa salam olsun!” Həqiqətən,
Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq! Şübhəsiz ki,
o Bizim mömin bəndələrimizdən idi!”
(Saffat surəsi, 129-132)
ayəti-
kəriməsində “gözəl xatirə qoyduq” ifadəsindən nə anlaşılmaqdadır?
2. Həzrət İlyasın (əleyhissəlam) peyğəmbər olaraq göndərildiyi
cəmiyyətin yaşayış şəkli haqqında məlumat verin.
3. Həzrət İlyasın, xalqını haqq yola dəvət etdiyində necə bir reaksiya ilə
qarşılaşdı?
4. Ölüm
mələyini görən İlyas (əleyhissəlam) necə reaksiya göstərdi?
1. İlyas (əleyhissəlam), Həzrət ……………ın (əleyhissəlam) nəslindən-
dir.
2. İlyas (əleyhissəlam) …………… şəhərində yaşayan insanları Haqqa
dəvət üçün göndərilmişdir?
B. Aşağıdakı boşluqları doldurun
A. Aşağıdakı sualları cavablandırın
264
MN
1. Həzrət İlyasın (əleyhissə-
lam) qövmünün qızıldan
hazırlanmış bütə sitayiş
etməsi; Samirinin Həzrət
Musanın qövmünü qızıldan
hazırlanmış buzov ilə azdır-
ması və müxtəlif nümunələri
göz önünə aldığımızda qızıl
filizi ilə əlaqəli hansı nəticəni
ala bilərik?
A. Qızıl tarix boyunca döyüşlərə
səbəb olmuş pis bir filizdir.
B. Qızıl, görünüş və qiymət
etibarı ilə insanları təsirlən-
dirən filizdir.
C. Bütlərin qızıldan hazırlan-
ması onların mənəvi gücünə
bir işarədir.
D. Bütün insanlar tarix boyunca
qızılın sirli gücü olduğuna
inanmışlar.
2. Aşağıdakılardan hansı Həz-
rət İlyasın (əleyhissəlam)
göndərildiyi qövmün xüsu-
siyyətlərindən biri deyildir?
A. Qövm Bələbək deyilən yer-
də yaşayırdı.
B. Həzrət İlyasın (əleyhissə-
lam) peyğəmbər olduğunu
anladıqdan sonra ona iman
etdilər və bir daha ona asi
olmadılar.
C. Bəl adında qızıldan hazır-
lanmış bir bütə sitayiş edir-
dilər.
D. Başlarında zalım və bütpə-
rəst bir kral var idi.
C. Aşağıdakı Sualların doğru cavablarını işarə edin
265
MN
3. “Lakin onlar onu təkzib etdi-
lər, buna görə də (qiyamət
günü Cəhənnəmə) gətirilə-
cəklər. Yalnız Allahın müxlis
bəndələrindən başqa!”
(Saf-
fat surəsi, 127-128)
ayəti-kəri-
məsində
Həzrət
İlyasın
(əleyhissəlam) gətirdiyi Töv-
hid inancını yalanlayan-
ların cəhənnəmə gedəcəyi
vurğulanırkən cənnətə girə-
cəklər “iman edənlər” de-
yil də “ixlaslı olanlar” deyə
ifadə edilmişdir. Buradan
çıxarılacaq nəticə aşağıda-
kılardan hansıdır?
A. İman edib də ixlası az
olan bütün qullar cəhən-
nəmlikdir.
B. Tövhid inancını qəbul et-
məyənlərdən ixlaslı olanlar
cənnətə girəcəkdir.
C. İxlaslı qullardan iman et-
məyənlər cəhənnəmə girə-
cəkdir.
D. İman edib saleh əməl iş-
ləyən ixlaslı qullar cənnətə
girəcəkdir.
.
4. Ölüm
mələyi (Əzrail) gəldiyi
zaman Həzrət İlyasın (əley-
hissəlam) təlaşlanmasının sə-
bəbi nə idi?
A. Ölməkdən və axirətdən
qorxması.
B. Ümmətinin həlak ediləcə-
yini zənn etməsi.
C. Allahdan
bir
əzab gələcə-
yini zənn etməsi.
D. Ölüncə ibadətdən, təb-
liğdən və saleh əməl iş-
ləməkdən məhrum qala-
cağını düşünməsi.
266
MN
CAVABLAR
1.Harun
2.Bələbək
1.B
2.B
3.D
4.D
B. Boşluqları doldurma suallarının cavabları
C. Test suallarının Cavabları
267
MN
269
MN
Aləmlərə üstün qılınan
HƏZRƏT ƏLYƏSƏ
(
əleyhissəlam
)
İsrail oğullarına göndərilən peyğəmbərlərdəndir. Uşaqlıqda şiddətli
xəstəliyə tutulmuş və Həzrət İlyasın (əleyhissəlam) duası bərəkəti ilə şəfa
tapmışdır. Bundan sonra, Həzrət İlyasın yanından ayrılmamış və ondan
Tövratı öyrənmışdır.
Əlyəsə (əleyhissəlam) da özündən əvvəlki peyğəmbərlər kimi azğın
İsrailoğulları qövmünü islah etmək üçün çox çalışmışdır.
Qurani-Kərimdə ondan iki ayəti-kərimədə bəhs edilir:
“(Ya Peyğəmbər!) İsmaili, Əlyəsəni və Zül-Kifli də xatırla! Onların
hamısı seçilmiş, ən yaxşı kimsələrdəndir!”
(Sad surəsi, 48)
Ayəti-kərimədə “xatırla!” deyə buyurulması, bu peyğəmbərlərin də
digər peyğəmbərlər kimi Allahın dinini yaymaq xüsusunda təqdirə dəyər
bir səy göstərmələrini anlatmaq üçündür.
Əlyəsə (əleyhissəlam) ilə əlaqəli digər ayəti-kərimələr belədir:
“Biz, həmçinin İsmaili, Əlyəsəni, Yunusu və Lutu da (hidayətə
qovuşdurduq) və onları aləmlərdən (özləri ilə bir dövrdə yaşayan bütün
insanlardan) üstün tutduq.”
(Ənam surəsi, 86)
270
MN
Həzrət Əlyəsənin (əleyhissəlam) peyğəmbərliyi zamanında İsrail
oğulları qövmünün qəbilələri arasında dövlət başına keçmə və idarəni
əla alma yarışı başlamışdı. Qəbilələrdən heç biri Həzrət Əlyəsənin
(əleyhissəlam) nəsihətlərini dinləmədi və bir-birlərinə düşmən oldular.
Fitnə, dava-dalaş və çəkişmələrin sonu gəlmədi. Buna görə Allah Təala,
onların başına Assuriləri müsəllət etdi. Assurilərə məğlub olub zəlil və
pərişan oldular. Beləcə öz etdikləri pisliklər səbəblə Allahın rəhmətindən
uzaq düşdülər.
Nişancızadə Muhiddin Məhməd Bəyin Miratı-Kainat kitabında Həzrət
Əlyəsənin (əleyhissəlam) möcüzələri haqqında bunlar anladılır.
Əriha şəhərindəki xalqın içmə suları acılaşmışdı. Xalq, dərhal Həzrət
Əlyəsəyə (əleyhissəlam) qaçdı və ondan kömək istədilər. O da, acılaşmış
suyun içinə bir miqdar duz parçası ataraq “Şirin ol!” dedi və Allahın izni ilə
su əvvəlkindən daha şirin və ləzzətli bir hala gəldi.
Nəql edilən başqa bir qissədə, borclu və dul bir qadın Həzrət Əlyəsəyə
(əleyhissəlam) gəldi, ona fağırlığını anlatdı. Həzrət Əlyəsə:
“–Evində nəyin var?” deyə soruşdu.
Qadın:
“–Bir ovuc qədər yağım var!” dedi.
Əlyəsə (əleyhissəlam):
“–Get, o yağı evdəki qabların içinə qoy!” dedi.
Qadın, evinə getdi və ona söylənənləri etdi. Bir müddət sonra bütün
qabların yağ ilə dolduğunu gördü. Meydana gələn bu möcüzə sayəsində
bütün borclarını ödədi. Buna baxmayaraq əlindəki yağlar bitmədi, özünə
də qaldı.
Əlyəsə (əleyhissəlam), vəfatı yaxınlaşdığında Həzrət Zül-Kifli (əley-
hissəlam) yanına çağırdı. Allahın əmri ilə, özündən sonra peyğəmbərlik
vəzifəsini yerinə yetirməsi üçün Zülkifli (əleyhissəlam) təyin etdi.
Ya Rəbbi! Peyğəmbərlərini aləmlərə üstün qıldığın kimi, bizə də Sənə
qulluqda üstün mərtəbələrə çatmağı nəsib eylə!…
Amin!…
271
MN
TƏKRAR ÜÇÜN SUALLAR
1. Həzrət Əlyəsənin (əleyhissəlam) qövmünün içinə düşdüyü siyasi
mübarizə, fitnə və dava-dalaşların nəticəsini müzakirə edin.
2. Əlyəsə (əleyhissəlam) hansı peyğəmbərin yanında böyümüş və Tövratı
kimdən öyrənmişdir?
3. Həzrət Əlyəsənin (əleyhissəlam) peyğəmbərliyi dövründə İsrail oğulları
arasında necə bir fitnə baş göstərmşdi.
1. Əlyəsə (əleyhissəlam) uşaq ikən şiddətli bir xəstəliyə tutulduğunda
Həzrət ……………ın (əleyhissəlam) duası ilə şəfa tapmışdır.
2. Allah Təala Həzrət Əlyəsni (əleyhissəlam) dinləməyən İsrail oğullarının
başına ……………luları müsəllət etmişdir.
B. Aşağıdakı boşluqları doldurun
A. Aşağıdakı sualları cavablandırın
272
MN
1. Aşağıdakılardan hansı “(Ya
Peyğəmbər!) İsmaili, Əlyəsəni
və Zül-Kifli də xatırla! Onların
hamısı seçilmiş, ən yaxşı kim-
sələrdəndir!”
(Sad surəsi, 48)
ayəti-kəriməsində “xatırla!”
kəlməsinin işarə etdiyi mə-
nalardan biri deyildir?
A. İsmail, Əlyəsə və Zülkifl
(əleyhissəlam) eyni dövrdə
yaşamış peyğəmbərlərdir.
B. Adı keçən peyğəmbərlər,
digər peyğəmbərlər kimi
yaxşılığı tövsiyə edib pisliyi
qadağan etmişlər.
C. Bu peyğəmbərlər də, digər
peyğəmbərlər kimi çətinlik-
lərlə mübarizə edib tövhid
inancını yaymışlar.
D. Ayəti-kərimədə adı keçən
peyğəmbərlər, Allahın sev-
diyi saleh qullardır.
2. Allah Təala bir çox pey-
ğəmbərini möcüzələrlə dəs-
təklədiyi kimi Həzrət Əlyə-
səyə (əleyhissəlam) də bəzi
möcüzələr ehsan etmişdir.
Möcüzə ilə əlaqəli aşağıda
verilən məlumatlardan hansı
doğru deyildir?
A. Möcüzə, şübhə içində olan
insanların görmədilkəri şeyə
inanmalarını rahatlaşdırır.
B. Möcüzə, meydana gəldikdən
sonra iman etməyənlərin
dərhal həlakına vəsilə olur.
C. Möcüzə, inanmış kimsələrin
imanının və təslimiyyətini
daha da gücləndirir.
D. Möcüzə, peyğəmbərlərin
xaricində heç kimsənin edə
bilməyəcəyi təbiət üstü hal-
lardır.
C. Aşağıdakı Sualların doğru cavablarını işarə edin
273
MN
CAVABLAR
1. İlyas
2. Assuri
1. A
2. B
B. Boşluqları doldurma suallarının cavabları
C. Test suallarının Cavabları
275
MN
İlahi rəhmətə qərq olan saleh peyğəmbər
HƏZRƏTİ ZÜL-KİFL
(
əleyhissəlam
)
İsrail oğullarına göndərilmiş bir peyğəmbərdir. Həzrət Əyyubun
(əleyhissəlam) oğlu olduğu rəvayət edilməkdədir.
(Bax: Hakim, Müstədrək, II,
636)
Rəvayətlərə görə, əsl adı Bişr olub ləqəbi Zül-Kifldir. Bu ləqəb, ona
Həzrət Əlyəsədən (əleyhissəlam) sonra, dinin əmrlərini İsrail oğullarına
bildirməyə kəfil olduğu və zamanındakı peyğəmbərlərin etdiyi bütün saleh
əməlləri işləyib, qat-qat savaba nail olduğu üçün verilmişdir. Həm də
Ərəbcədə “zu” sahib, “kifl” də kəfalət (kəfillik), nəsib, qismət, hər şeyin
qatı kimi mənalara gəlir. Bu ləqəbdən dünyəvi zənginlik üçün deyil, onun
üstün fəzilətlərini və axirətdəki üstün dərəcəsini anlatmaq üçün istifadə
edilmişdir.
İbni Abbasdan (radiyallahu ənh) belə rəvayət vardır:
“Allah Təala İsrailoğulları peyğəmbərlərindən birinə (Əlyəsə) lütf etdiyi
nübüvvətin yanında bir də mülk və səltənət verdi. Bu peyğəmbərin vəfatı
yaxınlaşdığında, Allah Təala ona ruhunu təslim alacağını vəhy ilə bildirdi:
Mülkümü, İsrail oğullarından gecə sabaha qədər namaz qılan,
gündüzləri oruc tutan və insanlar arasında hirslənmədən hökm verəcək
birinə ver” buyurdu.
277
MN
278
MN
Bu peyğəmbər, özünə verilən əmri, İsrail oğullarına bildirdi. Aralarından
bir gənc qalxıb:
–Bu işə mən zamin olaram! Bu vəzifəni üstələnərəm! dedi.
Peyğəmbər o gəncə:
–Bu qövmün içində səndən daha böyüklər var, sən otur! dedi.
Sonra ikinci dəfə eyni təklifi etdi, yenə o gənc “mən zamin olaram”
dedi. Üçüncü dəfə eyni təklifi təkrarlayınca, təklifə cavab verən, yenə o
gənc idi. Buna görə təklifi edən peyğəmbər, yerinə onu zamin buraxıb,
mülkünü ona verdi. Bu gənc Bişr idi.”
Lakin şeytan bu gəncə həsəd etdi. Ona, aldığı vəzifəni yerinə
yetirməməsi üçün müxtəlif hiylələr qurdu. Lakin o, iblisin vəsvəsələlərinə
meyl etməyərək üstələndiyi əmanəti layiqi ilə daşıdı. Səyi də olduqca çox
idi. Bu səbəblə özünə Zül-Kifl deyildi.
Zül-Kifl (əleyhissəlam) haqqında Qurani-Kərimdə iki ayəti-kərimə var:
“(Ya Peyğəmbər!) İsmaili, Əlyəsəni və Zül-Kifli də xatırla! Onların
hamısı seçilmiş, ən yaxşı kimsələrdəndir!”
(Sad surəsi, 48)
“(Ya Rəsulum!) İsmaili, İdrisi və Zülkifli də (yad et)! Onların hər biri
səbir edən kimsələrdən idi. Biz onları mərhəmətimizə qovuşdurduq
(peyğəmbər etdik). Onlar, doğrudan da, saleh bəndələrdən idilər.”
(Ənbiya surəsi, 85-86)
Zül-Kifl (əleyhissəlam) da özündən əvvəlki İsrail oğulları peyğəmbərləri
kimi Həzrət Musanın (əleyhissəlam) şəriəti ilə əməl etmiş, insanlara
Tövratın əmir və yasaqlarını bildirmişdi. Rəvayətə görə Şam bölgələrindən
birində vəfat etmişdir.
Ya Rəbbi! Bizə də Sənin dininin əmrlərini yerinə yetirmək və təriflədiyin
fəzilətlərə artıqlaması ilə sahib olmaq üçün əzm və səbat ver!…
Amin!…
279
MN
TƏKRAR ÜÇÜN SUALLAR
1. Zül-Kifl (əleyhissəlam) hansı qövmə peyğəmbər olaraq göndərilmişdir?
2. İsrail oğullarına çox sayda peyğəmbər göndərilməsinin səbəbi nə ola bilər?
3. Həzrət Zül-Kiflə (əleyhissəlam) nə üçün “zül-kifl” ləqəbi verilmişdir?
1. Zül-Kifl (əleyhissəlam) Həzrət ……………un oğludur.
2. Həzrət Zül-Kiflin (əleyhissəlam) əsil adı ……………dir.
3. Zül-Kifl (əleyhissəlam) …………… (əleyhissəlam)ın şəriəti ilə hökm
etmişdir.
B. Aşağıdakı boşluqları doldurun
A. Aşağıdakı sualları cavablandırın
280
MN
1. Əlyəsə (əleyhissəlam), mal
varlığını və səltənətini bu-
raxacağı kişidə bəzi vəsflər
axtarmışdı. Aşağıdakılardan
hansı bu şəxsdə axtardığı
vəsflərdən biri deyildir?
A. Gecələri namaz qılaraq ke-
çirmək
B. Gündüzləri oruc tutaraq ke-
çirmək
C. Haqsızlığa uğrayanların mal-
larını təzmin etmək
D. İnsanlar arasında hirslən-
mədən hökm vermək.
2. Aşağıdakılardan hansı, Həz-
rət Zül-Kiflə (əleyhissəlam),
“zül-kifl” ləqəbi verilməsinin
səbəblərindən biri deyildir?
A. Dünyada üstün fəzilətlərə,
axirətdə yüksək dərəcələrə
sahib olması.
B. Dinin əmirlərini İsrail oğul-
larına bildirmə məsuliyyətini
üstələnməsi.
C. Nəsibi açıq olduğundan,
qısa zamanda böyük dün-
yəvi zənginliklərə sahib ol-
ması.
D. Digər peyğəmbərlərin etdiyi
bütün saleh əməlləri işləyib
qat-qat savaba nail olması.
3. Aşağıdakılardan hansı, Həz-
rət Zül-Kiflin (əleyhissəlam)
təbliğ vəzifəsini üstlənmə-si-
nin səbəblərindən biridir?
A. Peyğəmbərlərlə birlikdə di-
rilməyi və cənnətə ilk olaraq
girməyi istəməsi.
B. Allahın dinini insanlara təb-
liğ etməyi özünün bir mə-
suliyyəti olaraq görməsi.
C. İnsanların özünə etibar et-
məsini və hörmət göstər-
məsini istəməsi.
D. İnsanların doğru yola ça-
ğırırkən heç bir çətinliklərə
qarşılamayacağını düşün-
məsi.
C. Aşağıdakı Sualların doğru cavablarını işarə edin
281
MN
CAVABLAR
1. Əyyub
2. Bişr
3. Musa
1. C
2. C
3. B
B. Boşluqları doldurma suallarının cavabları
C. Test suallarının Cavabları
283
MN
Zahiri və batini həkimlərin piri
HƏZRƏT LOĞMAN HƏKİM
(
əleyhissəlam
)
Loğman Həkimin nəsli haqqındakı rəvayətlər, Əyyub (əleyhissəlam)
ilə qohum olduğu istiqamətdədir. Bir rəvayətə görə Həzrət Əyyubun
bacısının, digər bir rəvayətə görə xalasının oğludur.
21
Loğman Həkim (əleyhissəlam), peyğəmbər və ya vəlidir. Həkimlərin
piridir. Ancaq İslam alimlərinin çoxu, onun peyğəmbər deyil, hikmət verilən
bir şəxs olduğu qənaətindədir. Buradakı “hikmət” sözünün mənası, nəzəri
elmləri (metafizika, məntiq və b. elmlər) əldə etdikdən sonra, mənəvi
yüksəliş ilə qazanılan ruhi kamillik sayəsində, hər zaman söz və davranışda
doğru olanı etmə vərdişidir.
Onun hikmət verilənlərdən olduğu, Qurani-Kərimdə də onun öz adı ilə
zikr edilən “Loğman surəsi”ndə belə bildirir:
“Həqiqətən, Loğmana: “Allaha şükür et!” (deyə) hikmət verdik.
Kim (Allahın nemətlərinə) şükür etsə, özü üçün şükür edər. Kim nan-
kor olsa, (bilsin ki) Allah onun şükürünə möhtac deyildir, (özlüyündə)
şükürə (tərifə) layiqdir! (Onun bütün işləri bəyəniləndir!) ”
(Loğman surəsi,
12)
285
MN
21. Bax: Salebi, Ərais, səh. 391
286
MN
287
MN
Hikmət verilənlərin bir çox xeyirlərə nail olacağı isə Haqq Təala
tərəfindən belə bəyan edilir:
“Allah istədiyi şəxsə hikmət (elm, mərifət, müdriklik) bəxş edər.
Kimə hikmət bəxş edilmişsə, ona çoxlu xeyir (əbədi səadət) verilmişdir.
Bunu ancaq ağıllı adamlar dərk edərlər!”
(Bəqərə surəsi, 269)
Hikmət, əşyanın həqiqətini və sirlərini dərk edə bilməkdir. Bu da, il-
ahi nurun qəlbdə təzahür etməsi ilə mümkün olur. Zəməxşəri, Loğman
Həkimin hikmətinə misal olaraq bu hadisəni nəql edir:
Bir gün, Loğman Həkimdən bir qoyun kəsib, qoyunun ətinin ən
yaxşı yerindən iki parça gətirməsi tələb edilir. Loğman Həkim də kəsdiyi
heyvanın dilini və ürəyini aparır. Aradan bir neçə gün keçdikdən sonra,
bu dəfə kəsdiyi heyvanın ən pis yerindən iki parça gətirməsi tələb edilir.
Loğman Həkim, qoyunun yenə dil və ürəyini aparır. Ondan bunun səbəbini
soruşduqda, Loğman Həkim:
-Bu iki üzv yaxşı olarsa, bunlardan daha yaxşısı ola bilməz; pis olarsa,
bunlardan daha pisi də ola bilməz! Deyə cavab verdi.
(Zəməxşəri, Kəşşaf, V,
18)
İmam Malikin “Muvatta” adlı əsərində söylənilən bir rəvayətə görə:
Loğman Həkimdən: Səndə gördüyümüz bu fəzilətləri necə əldə et-
din?-deyə soruşulmuş, o da:
-Doğru sözlü olmaq, əmanəti yerinə çatdırmaq, məni maraqlandırmayan
şeyi tərk etmək və əhdə vəfa göstərməklə,-deyə cavab bermişdir.
(Muvatta,
Kəlam, 17)
Loğman Həkimin hikmətli sözləri və oğluna verdiyi nəsihətləri Qurani-
Kərimdə belə bildirilir:
“(Ya Rəsulum!) Yadında olsun ki, bir zaman Loğman öz oğluna
nəsihət edərək belə demişdi: “Oğlum! Allaha şərik qoşma. Doğrudan
da, Allaha şərik qoşmaq böyük zülmdür! (Ağır günahdır!) ”.
(Loğman surəsi,
13)
Çünki zülm, ədalətin əksidir. Ədalət isə bir varlığa lazımi dəyəri
verib, layiq olduğu yerə qoymaqdır. Aləmlərin yaradanı və hər şeyin
tək sahibi olan Allah Təalaya şərik qoşmaq, Ona verilməsi lazım gələn
dəyəri verməmək deməkdir. Bu səbəbdən şirkin nəticəsi, əbədi olaraq
cəhənnəmdə qalmaqdır.
288
MN
Loğman Həkim, nəsihətinə belə davam etdi:
“Oğlum, (dünyada gördüyün hər hansı yaxşı, yaxud pis iş) bir xardal
dənəsi ağırlığında olsa da, bir qayanın (daşın) içində, yaxud göylərdə
və ya yerin təkində olsa da, Allah onu (qiyamət günü) ortaya gətirər
(onun haqq-hesabını çəkər) . Həqiqətən, Allah lətifdir (bütün incə, nazik
işləri biləndir; lütfkardır) , (hər şeydən) xəbərdardır!”
(Loğman surəsi, 16)
“Oğlum! Namaz qıl, (insanlara) yaxşı işlər görməyi əmr et, pis işləri
qadağan elə. (Bu yolda) sənə üz verəcək müsibətlərə döz. Həqiqətən,
bu (dediklərim) vacib əməllərdəndir!”
(Loğman surəsi, 17)
Çünki namaz, möminin meracıdır. Qulluq vəzifələrinin ən
əhəmiyyətlilərindəndir. Namaz ibadəti, düşmənlə müharibə apardıqda
belə tərk edilməz. Allah (Cəllə Cəlaluh), Ona səcdə edənləri, “…Onların
əlaməti üzlərində olan səcdə izidi….”
(Fəth surəsi, 29)
deyə müjdələyir.
Digər bir ayəti-kərimədə də “…Sən ancaq (Rəbbinə) səcdə et və (Ona)
yaxınlaş!”
(Ələq surəsi, 19)
Həzrət Aişə (radiyallahu ənha) buyurur:
“Rəsulullah (səllallahu əleyhi və səlləm), namaza durduğu za-
man, ürəyindən qaynayan qazanın səsi kimi səs eşidilərdi.”
(Əbu Davud,
Səlat, 157; Nəsai, Sehv, 18)
“Əmri bil məruf və nəhyi ənil-münkər də, bir möminin ən mühüm
vəzifələrindəndir. Haqq Təalanın verdiyi mənəvi nemətləri başqalarına
çatdıraraq, şükür vəzifəsini yerinə yetirməkdir. Allah Təala, bu təbliğin
metodunu da Həzrət Peyğəmbərin (səllallahu əleyhi və səlləm) şəxsində
bütün möminlərə belə bildirir:
“(Ya Rəsulum!) Allahın mərhəməti səbəbinə sən onlarla (döyüşdən
qaçıb sonra yanına qayıdanlarla) yumşaq rəftar etdin. Əgər qaba, sərt
ürəkli olsaydın, əlbəttə, onlar sənin ətrafından dağılıb gedərdilər. Artıq
sən onları əfv et, onlar üçün (Allahdan) bağışlanmaq dilə, işdə onlarla
məsləhətləş, qəti qərara gəldikdə isə Allaha təvəkkül et! Həqiqətən
Allah (Ona) təvəkkül edənləri sevər!”
(Ali-İmran surəsi, 159)
Bir başqa ayəti-kərimədə də Haqq Təala, yaxşılığı tövsiyə etməyin
metodunu bizə belə bildirir:
ﹺ ﹶﻨﹶﺴﹶﺤﹾﻟا ﹺ ﹶﻈﹺﻋﹾﻮﹶﻤﹾﻟاﹶو ﹺ ﹶﻤ ﹾﻜﹺﺤﹾﻟﺎﹺﺑ ﹶﻚﺑﹶر ﹺﻞﹺﺒﹶﺳ ﹺﻟﹺإ ﹸعﹾدا…
289
MN
“(Ya Rəsulum!) İnsanları hikmətlə (Quranla, tutarlı dəlillərlə) , gözəl
Dostları ilə paylaş: |