Osman Nuri Topbaş 5 mn ön söz nəbilər silsiləsi dərs


“Sonradan gələnlər arasında onun üçün



Yüklə 2,91 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/28
tarix31.01.2017
ölçüsü2,91 Mb.
#6965
növüDərs
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   28

“Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) 
qoyduq. (Onu belə yad edirlər: ) “İlyasa salam olsun!” Həqiqətən, Biz 
yaxşı  əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq!  Şübhəsiz ki, o Bizim 
mömin bəndələrimizdən idi!” 
(Saffat surəsi, 129-132)
Haqq Təala bizə, dünya həyatında, fani ləzzətlərə aldanmayaraq, 
axirət səadətinə qovuşmağı və istiqamət üzrə yaşayaraq, Ona yaxın bir 
qul olmağı nəsib eyləsin!…
Amin!…
 

263
MN
TƏKRAR ÜÇÜN SUALLAR
1.  “Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) 
qoyduq. (Onu belə yad edirlər: ) “İlyasa salam olsun!” Həqiqətən, 
Biz yaxşı  əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq!  Şübhəsiz ki, 
o Bizim mömin bəndələrimizdən idi!” 
(Saffat surəsi, 129-132)
 ayəti-
kəriməsində “gözəl xatirə qoyduq” ifadəsindən nə anlaşılmaqdadır?
2. Həzrət  İlyasın (əleyhissəlam) peyğəmbər olaraq göndərildiyi 
cəmiyyətin yaşayış şəkli haqqında məlumat verin.
3. Həzrət İlyasın, xalqını haqq yola dəvət etdiyində necə bir reaksiya ilə 
qarşılaşdı?
4. Ölüm 
mələyini görən İlyas (əleyhissəlam) necə reaksiya göstərdi?
1.  İlyas (əleyhissəlam), Həzrət ……………ın (əleyhissəlam) nəslindən-
dir.
2.  İlyas (əleyhissəlam) …………… şəhərində yaşayan insanları Haqqa 
dəvət üçün göndərilmişdir?
B. Aşağıdakı boşluqları doldurun
A. Aşağıdakı sualları cavablandırın

264
MN
1. Həzrət  İlyasın (əleyhissə-
lam) qövmünün qızıldan 
hazırlanmış bütə sitayiş 
etməsi; Samirinin Həzrət 
Musanın qövmünü qızıldan 
hazırlanmış buzov ilə azdır-
ması və müxtəlif nümunələri 
göz önünə aldığımızda qızıl 
filizi ilə əlaqəli hansı nəticəni
ala bilərik?
A. Qızıl tarix boyunca döyüşlərə 
səbəb olmuş pis bir filizdir.
B. Qızıl, görünüş  və qiymət 
etibarı ilə insanları  təsirlən-
dirən filizdir.
C. Bütlərin qızıldan hazırlan-
ması onların mənəvi gücünə 
bir işarədir.
D.  Bütün insanlar tarix boyunca 
qızılın sirli gücü olduğuna 
inanmışlar.
2. Aşağıdakılardan hansı  Həz-
rət  İlyasın (əleyhissəlam) 
göndərildiyi qövmün xüsu-
siyyətlərindən biri deyildir?
A. Qövm Bələbək deyilən yer-
də yaşayırdı.
B. Həzrət  İlyasın (əleyhissə-
lam) peyğəmbər olduğunu 
anladıqdan sonra ona iman 
etdilər və bir daha ona asi 
olmadılar.
C. Bəl adında qızıldan hazır-
lanmış bir bütə sitayiş edir-
dilər.
D. Başlarında zalım və bütpə-
rəst bir kral var idi.
C. Aşağıdakı Sualların doğru cavablarını işarə edin

265
MN
3.  “Lakin onlar onu təkzib etdi-
lər, buna görə  də (qiyamət 
günü Cəhənnəmə) gətirilə-
cəklər. Yalnız Allahın müxlis 
bəndələrindən başqa!” 
(Saf-
fat surəsi, 127-128)
  ayəti-kəri-
məsində 
Həzrət 
İlyasın 
(əleyhissəlam) gətirdiyi Töv-
hid inancını yalanlayan-
ların cəhənnəmə gedəcəyi 
vurğulanırkən cənnətə girə-
cəklər “iman edənlər” de-
yil də “ixlaslı olanlar” deyə 
ifadə edilmişdir. Buradan 
çıxarılacaq nəticə  aşağıda-
kılardan hansıdır?
A.  İman edib də ixlası az 
olan bütün qullar cəhən-
nəmlikdir.
B. Tövhid  inancını  qəbul et-
məyənlərdən ixlaslı olanlar 
cənnətə girəcəkdir.
C.  İxlaslı qullardan iman et-
məyənlər cəhənnəmə girə-
cəkdir.
D.  İman edib saleh əməl iş-
ləyən ixlaslı qullar cənnətə 
girəcəkdir.
.
4. Ölüm 
mələyi (Əzrail) gəldiyi 
zaman Həzrət  İlyasın (əley-
hissəlam) təlaşlanmasının sə-
bəbi nə idi?
A. Ölməkdən və axirətdən 
qorxması.
B. Ümmətinin həlak ediləcə-
yini zənn etməsi.
C. Allahdan 
bir 
əzab gələcə-
yini zənn etməsi.
D. Ölüncə ibadətdən, təb-
liğdən və saleh əməl iş-
ləməkdən məhrum qala-
cağını düşünməsi.
 

266
MN
CAVABLAR
1.Harun
2.Bələbək
1.B
2.B
3.D
4.D
 
B. Boşluqları doldurma suallarının cavabları
C. Test suallarının Cavabları

267
MN

269
MN
Aləmlərə üstün qılınan
 HƏZRƏT ƏLYƏSƏ
(
əleyhissəlam
)
İsrail oğullarına göndərilən peyğəmbərlərdəndir. Uşaqlıqda  şiddətli 
xəstəliyə tutulmuş və Həzrət İlyasın (əleyhissəlam) duası bərəkəti ilə şəfa 
tapmışdır. Bundan sonra, Həzrət İlyasın yanından ayrılmamış və ondan 
Tövratı öyrənmışdır.
Əlyəsə (əleyhissəlam) da özündən əvvəlki peyğəmbərlər kimi azğın 
İsrailoğulları qövmünü islah etmək üçün çox çalışmışdır.
Qurani-Kərimdə ondan iki ayəti-kərimədə bəhs edilir:
(Ya Peyğəmbər!) İsmaili, Əlyəsəni  və Zül-Kifli də xatırla! Onların
hamısı seçilmiş, ən yaxşı kimsələrdəndir!”
 (Sad surəsi, 48)
Ayəti-kərimədə “xatırla!” deyə buyurulması, bu peyğəmbərlərin də 
digər peyğəmbərlər kimi Allahın dinini yaymaq xüsusunda təqdirə dəyər 
bir səy göstərmələrini anlatmaq üçündür.
Əlyəsə (əleyhissəlam) ilə əlaqəli digər ayəti-kərimələr belədir:
“Biz, həmçinin  İsmaili,  Əlyəsəni, Yunusu və Lutu da (hidayətə 
qovuşdurduq) və onları aləmlərdən (özləri ilə bir dövrdə yaşayan bütün 
insanlardan) üstün tutduq.” 
(Ənam surəsi, 86)

270
MN
Həzrət  Əlyəsənin (əleyhissəlam) peyğəmbərliyi zamanında  İsrail 
oğulları qövmünün qəbilələri arasında dövlət başına keçmə  və idarəni 
əla alma yarışı başlamışdı. Qəbilələrdən heç biri Həzrət  Əlyəsənin 
(əleyhissəlam) nəsihətlərini dinləmədi və bir-birlərinə düşmən oldular. 
Fitnə, dava-dalaş və çəkişmələrin sonu gəlmədi. Buna görə Allah Təala, 
onların başına Assuriləri müsəllət etdi. Assurilərə  məğlub olub zəlil və 
pərişan oldular. Beləcə öz etdikləri pisliklər səbəblə Allahın rəhmətindən 
uzaq düşdülər.
Nişancızadə Muhiddin Məhməd Bəyin Miratı-Kainat kitabında Həzrət 
Əlyəsənin (əleyhissəlam) möcüzələri haqqında bunlar anladılır.
Əriha şəhərindəki xalqın içmə suları acılaşmışdı. Xalq, dərhal Həzrət 
Əlyəsəyə (əleyhissəlam) qaçdı və ondan kömək istədilər. O da, acılaşmış 
suyun içinə bir miqdar duz parçası ataraq “Şirin ol!” dedi və Allahın izni ilə 
su əvvəlkindən daha şirin və ləzzətli bir hala gəldi.
Nəql edilən başqa bir qissədə, borclu və dul bir qadın Həzrət Əlyəsəyə 
(əleyhissəlam) gəldi, ona fağırlığını anlatdı. Həzrət Əlyəsə:
“–Evində nəyin var?” deyə soruşdu.
Qadın:
“–Bir ovuc qədər yağım var!” dedi.
Əlyəsə (əleyhissəlam):
“–Get, o yağı evdəki qabların içinə qoy!” dedi.
Qadın, evinə getdi və ona söylənənləri etdi. Bir müddət sonra bütün 
qabların yağ ilə dolduğunu gördü. Meydana gələn bu möcüzə sayəsində 
bütün borclarını ödədi. Buna baxmayaraq əlindəki yağlar bitmədi, özünə 
də qaldı.
Əlyəsə  (əleyhissəlam), vəfatı yaxınlaşdığında Həzrət Zül-Kifli (əley-
hissəlam) yanına çağırdı. Allahın  əmri ilə, özündən sonra peyğəmbərlik 
vəzifəsini yerinə yetirməsi üçün Zülkifli (əleyhissəlam) təyin etdi.
Ya Rəbbi! Peyğəmbərlərini aləmlərə üstün qıldığın kimi, bizə də Sənə 
qulluqda üstün mərtəbələrə çatmağı nəsib eylə!…
Amin!…
 

271
MN
TƏKRAR ÜÇÜN SUALLAR
1. Həzrət  Əlyəsənin (əleyhissəlam) qövmünün içinə düşdüyü siyasi 
mübarizə, fitnə və dava-dalaşların nəticəsini müzakirə edin.
2. Əlyəsə (əleyhissəlam) hansı peyğəmbərin yanında böyümüş və Tövratı 
kimdən öyrənmişdir?
3. Həzrət Əlyəsənin (əleyhissəlam) peyğəmbərliyi dövründə İsrail oğulları 
arasında necə bir fitnə baş göstərmşdi.
1.  Əlyəsə  (əleyhissəlam) uşaq ikən  şiddətli bir xəstəliyə tutulduğunda 
Həzrət ……………ın (əleyhissəlam) duası ilə şəfa tapmışdır.
2. Allah Təala Həzrət Əlyəsni (əleyhissəlam) dinləməyən İsrail oğullarının 
başına ……………luları müsəllət etmişdir.
B. Aşağıdakı boşluqları doldurun
A. Aşağıdakı sualları cavablandırın

272
MN
1. Aşağıdakılardan hansı  “(Ya 
Peyğəmbər!)  İsmaili,  Əlyəsəni  
və Zül-Kifli də xatırla! Onların
hamısı seçilmiş,  ən yaxşı kim-
sələrdəndir!” 
(Sad surəsi, 48)
 
ayəti-kəriməsində “xatırla!” 
kəlməsinin işarə etdiyi mə-
nalardan biri deyildir?
A.  İsmail,  Əlyəsə  və Zülkifl 
(əleyhissəlam) eyni dövrdə 
yaşamış peyğəmbərlərdir.
B. Adı keçən peyğəmbərlər, 
digər peyğəmbərlər kimi 
yaxşılığı tövsiyə edib pisliyi 
qadağan etmişlər.
C. Bu peyğəmbərlər də, digər 
peyğəmbərlər kimi çətinlik-
lərlə mübarizə edib tövhid 
inancını yaymışlar.
D. Ayəti-kərimədə adı keçən 
peyğəmbərlər, Allahın sev-
diyi saleh qullardır.
2. Allah Təala bir çox pey-
ğəmbərini möcüzələrlə  dəs-
təklədiyi kimi Həzrət  Əlyə-
səyə  (əleyhissəlam) də  bəzi 
möcüzələr ehsan etmişdir. 
Möcüzə ilə  əlaqəli aşağıda 
verilən məlumatlardan hansı 
doğru deyildir?
A. Möcüzə,  şübhə içində olan 
insanların görmədilkəri şeyə 
inanmalarını rahatlaşdırır.
B. Möcüzə, meydana gəldikdən 
sonra iman etməyənlərin 
dərhal həlakına vəsilə olur.
C. Möcüzə, inanmış kimsələrin 
imanının və  təslimiyyətini 
daha da gücləndirir.
D. Möcüzə, peyğəmbərlərin 
xaricində heç kimsənin edə 
bilməyəcəyi təbiət üstü hal-
lardır.
 
C. Aşağıdakı Sualların doğru cavablarını işarə edin

273
MN
CAVABLAR
1. İlyas
2. Assuri
1. A
2. B
 
B. Boşluqları doldurma suallarının cavabları
C. Test suallarının Cavabları

275
MN

İlahi rəhmətə qərq olan saleh peyğəmbər
HƏZRƏTİ ZÜL-KİFL
(
əleyhissəlam
)
İsrail oğullarına göndərilmiş bir peyğəmbərdir. Həzrət  Əyyubun 
(əleyhissəlam) oğlu olduğu rəvayət edilməkdədir. 
(Bax: Hakim, Müstədrək, II, 
636)
Rəvayətlərə görə, əsl adı Bişr olub ləqəbi Zül-Kifldir. Bu ləqəb, ona
Həzrət  Əlyəsədən (əleyhissəlam) sonra, dinin əmrlərini  İsrail oğullarına 
bildirməyə kəfil olduğu və zamanındakı peyğəmbərlərin etdiyi bütün saleh
əməlləri işləyib, qat-qat savaba nail olduğu üçün verilmişdir. Həm də 
Ərəbcədə “zu” sahib, “kifl” də kəfalət (kəfillik), nəsib, qismət, hər şeyin
qatı kimi mənalara gəlir. Bu ləqəbdən dünyəvi zənginlik üçün deyil, onun 
üstün fəzilətlərini və axirətdəki üstün dərəcəsini anlatmaq üçün istifadə 
edilmişdir.
İbni Abbasdan (radiyallahu ənh) belə rəvayət vardır:
“Allah Təala İsrailoğulları peyğəmbərlərindən birinə (Əlyəsə) lütf etdiyi 
nübüvvətin yanında bir də mülk və səltənət verdi. Bu peyğəmbərin vəfatı 
yaxınlaşdığında, Allah Təala ona ruhunu təslim alacağını vəhy ilə bildirdi:
Mülkümü,  İsrail oğullarından gecə sabaha qədər namaz qılan, 
gündüzləri oruc tutan və insanlar arasında hirslənmədən hökm verəcək 
birinə ver” buyurdu.
277
MN

278
MN
Bu peyğəmbər, özünə verilən əmri, İsrail oğullarına bildirdi. Aralarından 
bir gənc qalxıb:
–Bu işə mən zamin olaram! Bu vəzifəni üstələnərəm! dedi.
Peyğəmbər o gəncə:
–Bu qövmün içində səndən daha böyüklər var, sən otur! dedi.
Sonra ikinci dəfə eyni təklifi etdi, yenə o gənc “mən zamin olaram”
dedi. Üçüncü dəfə eyni təklifi təkrarlayınca, təklifə cavab verən, yenə o
gənc idi. Buna görə  təklifi edən peyğəmbər, yerinə onu zamin buraxıb,
mülkünü ona verdi. Bu gənc Bişr idi.”
Lakin  şeytan bu gəncə  həsəd etdi. Ona, aldığı  vəzifəni yerinə 
yetirməməsi üçün müxtəlif hiylələr qurdu. Lakin o, iblisin vəsvəsələlərinə 
meyl etməyərək üstələndiyi əmanəti layiqi ilə daşıdı. Səyi də olduqca çox 
idi. Bu səbəblə özünə Zül-Kifl deyildi.
Zül-Kifl (əleyhissəlam) haqqında Qurani-Kərimdə iki ayəti-kərimə var:
(Ya Peyğəmbər!) İsmaili, Əlyəsəni  və Zül-Kifli də xatırla! Onların
hamısı seçilmiş, ən yaxşı kimsələrdəndir!”
 (Sad surəsi, 48)
(Ya Rəsulum!) İsmaili, İdrisi və Zülkifli də (yad et)! Onların hər biri 
səbir edən kimsələrdən idi. Biz onları mərhəmətimizə qovuşdurduq 
(peyğəmbər etdik). Onlar, doğrudan da, saleh bəndələrdən idilər.” 
(Ənbiya surəsi, 85-86)
Zül-Kifl (əleyhissəlam) da özündən əvvəlki İsrail oğulları peyğəmbərləri
kimi Həzrət Musanın (əleyhissəlam)  şəriəti ilə  əməl etmiş, insanlara 
Tövratın əmir və yasaqlarını bildirmişdi. Rəvayətə görə Şam bölgələrindən 
birində vəfat etmişdir.
Ya Rəbbi! Bizə də Sənin dininin əmrlərini yerinə yetirmək və təriflədiyin
fəzilətlərə artıqlaması ilə sahib olmaq üçün əzm və səbat ver!…
Amin!…
 

279
MN
TƏKRAR ÜÇÜN SUALLAR
1. Zül-Kifl (əleyhissəlam) hansı qövmə peyğəmbər olaraq göndərilmişdir?
2. İsrail oğullarına çox sayda peyğəmbər göndərilməsinin səbəbi nə ola bilər?
3. Həzrət Zül-Kiflə (əleyhissəlam) nə üçün “zül-kifl” ləqəbi verilmişdir?
1. Zül-Kifl (əleyhissəlam) Həzrət ……………un oğludur.
2. Həzrət Zül-Kiflin (əleyhissəlam) əsil adı ……………dir.
3. Zül-Kifl (əleyhissəlam) …………… (əleyhissəlam)ın şəriəti ilə hökm
etmişdir.
B. Aşağıdakı boşluqları doldurun
A. Aşağıdakı sualları cavablandırın

280
MN
1.  Əlyəsə  (əleyhissəlam), mal 
varlığını  və  səltənətini bu-
raxacağı kişidə  bəzi vəsflər
axtarmışdı. Aşağıdakılardan 
hansı bu şəxsdə axtardığı 
vəsflərdən biri deyildir?
A. Gecələri namaz qılaraq ke-
çirmək
B. Gündüzləri oruc tutaraq ke-
çirmək
C. Haqsızlığa uğrayanların mal-
larını təzmin etmək
D. İnsanlar arasında hirslən-
mədən hökm vermək.
2. Aşağıdakılardan hansı, Həz-
rət Zül-Kiflə (əleyhissəlam),
“zül-kifl” ləqəbi verilməsinin
səbəblərindən biri deyildir?
A. Dünyada  üstün  fəzilətlərə, 
axirətdə yüksək dərəcələrə 
sahib olması.
B. Dinin  əmirlərini  İsrail oğul-
larına bildirmə məsuliyyətini 
üstələnməsi.
C. Nəsibi açıq olduğundan, 
qısa zamanda böyük dün-
yəvi zənginliklərə sahib ol-
ması.
D. Digər peyğəmbərlərin etdiyi 
bütün saleh əməlləri işləyib 
qat-qat savaba nail olması.
3. Aşağıdakılardan hansı, Həz-
rət Zül-Kiflin (əleyhissəlam)
təbliğ vəzifəsini üstlənmə-si-
nin səbəblərindən biridir?
A. Peyğəmbərlərlə birlikdə di-
rilməyi və cənnətə ilk olaraq 
girməyi istəməsi.
B. Allahın dinini insanlara təb-
liğ etməyi özünün bir mə-
suliyyəti olaraq görməsi.
C. İnsanların özünə etibar et-
məsini və hörmət göstər-
məsini istəməsi.
D. İnsanların doğru yola ça-
ğırırkən heç bir çətinliklərə 
qarşılamayacağını düşün-
məsi.
 
C. Aşağıdakı Sualların doğru cavablarını işarə edin

281
MN
CAVABLAR
1. Əyyub
2. Bişr
3. Musa
1. C
2. C
3. B
 
B. Boşluqları doldurma suallarının cavabları
C. Test suallarının Cavabları

283
MN

Zahiri və batini həkimlərin piri
HƏZRƏT LOĞMAN HƏKİM
(
əleyhissəlam
)
Loğman Həkimin nəsli haqqındakı  rəvayətlər,  Əyyub (əleyhissəlam) 
ilə qohum olduğu istiqamətdədir. Bir rəvayətə görə  Həzrət  Əyyubun 
bacısının, digər bir rəvayətə görə xalasının oğludur.
21
 
Loğman Həkim (əleyhissəlam), peyğəmbər və ya vəlidir. Həkimlərin 
piridir. Ancaq İslam alimlərinin çoxu, onun peyğəmbər deyil, hikmət verilən 
bir şəxs olduğu qənaətindədir. Buradakı “hikmət” sözünün mənası, nəzəri 
elmləri (metafizika, məntiq və b. elmlər) əldə etdikdən sonra, mənəvi
yüksəliş ilə qazanılan ruhi kamillik sayəsində, hər zaman söz və davranışda 
doğru olanı etmə vərdişidir.
Onun hikmət verilənlərdən olduğu, Qurani-Kərimdə də onun öz adı ilə 
zikr edilən “Loğman surəsi”ndə belə bildirir:
“Həqiqətən, Loğmana: “Allaha şükür et!” (deyə) hikmət verdik. 
Kim (Allahın nemətlərinə) şükür etsə, özü üçün şükür edər. Kim nan-
kor olsa, (bilsin ki) Allah onun şükürünə möhtac deyildir, (özlüyündə) 
şükürə (tərifə) layiqdir! (Onun bütün işləri bəyəniləndir!)
  (Loğman surəsi, 
12)
285
MN
21. Bax: Salebi, Ərais, səh. 391

286
MN

287
MN
Hikmət verilənlərin bir çox xeyirlərə nail olacağı isə Haqq Təala 
tərəfindən belə bəyan edilir:
“Allah istədiyi  şəxsə hikmət  (elm, mərifət, müdriklik)  bəxş edər. 
Kimə hikmət bəxş edilmişsə, ona çoxlu xeyir (əbədi səadət) verilmişdir. 
Bunu ancaq ağıllı adamlar dərk edərlər!” 
(Bəqərə surəsi, 269)
Hikmət, əşyanın həqiqətini və sirlərini dərk edə bilməkdir. Bu da, il-
ahi nurun qəlbdə  təzahür etməsi ilə mümkün olur. Zəməxşəri, Loğman 
Həkimin hikmətinə misal olaraq bu hadisəni nəql edir:
Bir gün, Loğman Həkimdən bir qoyun kəsib, qoyunun ətinin  ən 
yaxşı yerindən iki parça gətirməsi tələb edilir. Loğman Həkim də kəsdiyi 
heyvanın dilini və ürəyini aparır. Aradan bir neçə gün keçdikdən sonra, 
bu dəfə kəsdiyi heyvanın ən pis yerindən iki parça gətirməsi tələb edilir. 
Loğman Həkim, qoyunun yenə dil və ürəyini aparır. Ondan bunun səbəbini 
soruşduqda, Loğman Həkim:
-Bu iki üzv yaxşı olarsa, bunlardan daha yaxşısı ola bilməz; pis olarsa, 
bunlardan daha pisi də ola bilməz! Deyə cavab verdi. 
(Zəməxşəri, Kəşşaf, V, 
18)
İmam Malikin “Muvatta” adlı əsərində söylənilən bir rəvayətə görə:
Loğman Həkimdən: Səndə gördüyümüz bu fəzilətləri necə  əldə et-
din?-deyə soruşulmuş, o da:
-Doğru sözlü olmaq, əmanəti yerinə çatdırmaq, məni maraqlandırmayan 
şeyi tərk etmək və əhdə vəfa göstərməklə,-deyə cavab bermişdir. 
(Muvatta, 
Kəlam, 17)
 
Loğman Həkimin hikmətli sözləri və oğluna verdiyi nəsihətləri Qurani-
Kərimdə belə bildirilir:
(Ya Rəsulum!)  Yadında olsun ki, bir zaman Loğman öz oğluna 
nəsihət edərək belə demişdi: “Oğlum! Allaha şərik qoşma. Doğrudan 
da, Allaha şərik qoşmaq böyük zülmdür! (Ağır günahdır!)”. 
(Loğman surəsi, 
13)
Çünki zülm, ədalətin  əksidir.  Ədalət isə bir varlığa lazımi dəyəri 
verib, layiq olduğu yerə qoymaqdır. Aləmlərin yaradanı  və  hər  şeyin 
tək sahibi olan Allah Təalaya  şərik qoşmaq, Ona verilməsi lazım gələn 
dəyəri verməmək deməkdir. Bu səbəbdən  şirkin nəticəsi,  əbədi olaraq 
cəhənnəmdə qalmaqdır.

288
MN
Loğman Həkim, nəsihətinə belə davam etdi: 
“Oğlum, (dünyada gördüyün hər hansı yaxşı, yaxud pis iş) bir xardal 
dənəsi ağırlığında olsa da, bir qayanın (daşın) içində, yaxud göylərdə 
və ya yerin təkində olsa da, Allah onu (qiyamət günü) ortaya gətirər 
(onun haqq-hesabını çəkər). Həqiqətən, Allah lətifdir (bütün incə, nazik 
işləri biləndir; lütfkardır), (hər şeydən) xəbərdardır!”
 (Loğman surəsi, 16) 
“Oğlum! Namaz qıl, (insanlara) yaxşı işlər görməyi əmr et, pis işləri 
qadağan elə. (Bu yolda) sənə üz verəcək müsibətlərə döz. Həqiqətən, 
bu (dediklərim) vacib əməllərdəndir!”
(Loğman surəsi, 17)
Çünki namaz, möminin meracıdır. Qulluq vəzifələrinin  ən 
əhəmiyyətlilərindəndir. Namaz ibadəti, düşmənlə müharibə apardıqda 
belə tərk edilməz. Allah (Cəllə Cəlaluh), Ona səcdə edənləri, “…Onların 
əlaməti üzlərində olan səcdə izidi….” 
(Fəth surəsi, 29)
 deyə müjdələyir. 
Digər bir ayəti-kərimədə də “…Sən ancaq (Rəbbinə) səcdə et və (Ona) 
yaxınlaş!” 
(Ələq surəsi, 19)
Həzrət Aişə (radiyallahu ənha) buyurur:
“Rəsulullah (səllallahu  əleyhi və  səlləm), namaza durduğu za-
man, ürəyindən qaynayan qazanın səsi kimi səs eşidilərdi.”
 (Əbu Davud, 
Səlat, 157; Nəsai, Sehv, 18)
“Əmri bil məruf və  nəhyi  ənil-münkər də, bir möminin ən mühüm 
vəzifələrindəndir. Haqq Təalanın verdiyi mənəvi nemətləri başqalarına 
çatdıraraq,  şükür vəzifəsini yerinə yetirməkdir. Allah Təala, bu təbliğin 
metodunu da Həzrət Peyğəmbərin (səllallahu əleyhi və səlləm) şəxsində 
bütün möminlərə belə bildirir:
(Ya Rəsulum!) Allahın mərhəməti səbəbinə sən onlarla (döyüşdən 
qaçıb sonra yanına qayıdanlarla) yumşaq rəftar etdin. Əgər qaba, sərt 
ürəkli olsaydın, əlbəttə, onlar sənin ətrafından dağılıb gedərdilər. Artıq 
sən onları əfv et, onlar üçün (Allahdan) bağışlanmaq dilə, işdə onlarla 
məsləhətləş, qəti qərara gəldikdə isə Allaha təvəkkül et! Həqiqətən 
Allah (Ona) təvəkkül edənləri sevər!” 
(Ali-İmran surəsi, 159)
Bir başqa ayəti-kərimədə  də Haqq Təala, yaxşılığı tövsiyə etməyin 
metodunu bizə belə bildirir:
ﹺ ﹶﻨﹶﺴﹶﺤﹾﻟا ﹺ ﹶﻈﹺﻋﹾﻮﹶﻤﹾﻟاﹶو ﹺ ﹶﻤ ﹾﻜﹺﺤﹾﻟﺎﹺﺑ  ﹶﻚﺑﹶر ﹺﻞﹺﺒﹶﺳ ﹺﻟﹺإ ﹸعﹾدا…

289
MN
(Ya Rəsulum!) İnsanları hikmətlə (Quranla, tutarlı dəlillərlə), gözəl 
Yüklə 2,91 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin