O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi
Yüklə 249,06 Kb.
|
|
rezervuarlarning korpusi:
a – poyaslarning teleskopik joylashishi; b – poyaslar zinasimon joylashgan; d – rezervuar korpusining devorlariga kuch ta’siri. 3- rasm. Vertikal silindrik rezervuarlarning konstruksiyasi: 1 – rezervuar korpusi; 2 – shveller yoki burchaksimon metall bilan o‘ralgan mustahkamlik kamari; 3 – markaziy tayanch joyi; 4 – shitlar. Vertikal silindrik rezervuarlarning o‘lchamlari eng tejamli balandligini hisobga olib aniqlanadi, ya’ni shunday balandlik qabul qilinadiki, bunda shu berilgan hajmda metallning sarfi eng kam bo‘lsin (3- rasm). Agar barcha poyaslarning listlari bir xil qalinlikda deb olinsa, unda rezervuarlarning balandligini quyidagi formula yordamida toðiladi: 2 3 2 v H s λ π = . 32
l – korpus devorining qalinligi, son jihatidan 1 m 2 tag (osti) qismini va qopqog‘ini stroðillar bilan hisoblaganda; s – korpus devorining qalinligi (yoki alohida poyasning). rux H τ λ γ = . Bunda: t rux – poyas metallning ruxsat etilgan kuchlanishi; g – rezervuar ichidagi suyuqlikning solishtirma og‘irligi. Rezervuarning hajmini va balandligini bilib, uning diametri aniqlanadi. Rezervuarlarni yasash tajribasi shuni ko‘rsatadiki, rezervuar- larning hajmi bilan balandligi va metall sarfi o‘rtasida qattiq bir bog‘liqlik yo‘q. Baland rezervuarlar uchun devorlari qalin bo‘lishi zarur, chunki ularning mustahkamligini ta’minlash kerak. Lekin past rezervuarlarni xuddi shunday hajmdagi tag qismiga va yoðish uchun ko‘p metall ketadi. Poyaslar sonining (n) balandligiga (H) qarab, po‘lat listlarning kengligiga (b) va aylana choklarning turiga qarab aniqlanadi. Rezervuarlarning devorlariga gidrostatik bosim balandlik bo‘yicha uchburchak qonuniga binoan aniqlanadi (2- d rasm). Bosim eng yuqori poyasning devorlariga kam ta’sir qiladi, lekin bu holda ham listning qalinligi 4 mm dan oshmasligi kerak (hisoblarning natijalari qanday bo‘lishiga qaramasdan). Qolgan bog‘lar listlarining qalinligini l suyuqlikning rezervuar devoriga gidrostatik bosimiga mustahkam qarshiligi shartiga qarab, ya’ni – 0,002 MN/m 2 yoki vakuumga –0,0002 MN/m 2 ga teng qilib olinadi va quyidagi formula bilan hisoblanadi: 2 rux h D S C γ τ ϕ ⋅ = + ⋅ . Bunda: h – to‘ldirilgan rezervuarning yuzasidan hisoblanadigan bog‘gacha bo‘lgan masofa (lekin shu bog‘ning pastki chokidan 0,3 m dan baland emas (2- d rasm); j – vertikal chokning mustahkamlik koeffitsiyenti; C – korroziyaga qo‘shimcha. Rezervuarlarning ichki yuzasini korroziyadan saqlash uchun qoplamalar tayyorlanadi. Bu qoplamalar maxsus korxonalarda 33
shveller va ugolniklardan yasalgan karkas bo‘lib, qalinligi 2,5 mm bo‘lgan yupqa po‘lat bilan qoplangan bo‘ladi. Ular rezervuarning ichki qismi korpusiga payvand qilinadi. Agar rezervuarning diametri katta bo‘lsa yoki qopqog‘i tekis bo‘lsa, shitlarning ikkinchi tayanchi bo‘lib markaziy quvurli yoki panjarali ustun hisoblanadi. Bu ustun rezervuarning ichiga o‘rnatiladi. Diametri D bo‘lgan rezervuarning fermalar soni (n) quyidagi formula bilan aniqlanadi: 5 D n π = . Rezervuarlarning ichidagi bosim yoki vakuum ko‘rsatilgan qiymatlardan ortib yoki kamayib ketmasligi uchun uni kerakli qurilmalar bilan jihozlanadi. Bu jihozlar bosim hosil qiluvchi gazlarning chiqishini va atmosferadan kiradigan havo va gazlarni boshqaradi, vakuum hosil bo‘lishining oldini oladi, ya’ni rezervuarning nafas olish jarayonini boshqaradi. Yüklə 249,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|