maktabdan, ya'ni ritorika maktabidan ta'lim olganlar. Notiqlar tomo
nidan yaratilgan
nutq matnlari
nasriy va
poetik ijod namunasi
sanalgan. Bunday
ijodkor notig'larning
nomi o'z mamlakati doira-
sidan chiqib, jahonga ma'lum va mashhur bo'lgan. Aristotel,
Demosfen va Tsitseronlar shular jumlasidandir,
Aristotel (384-322)
Markaziy Osiyoda Arastu nomi bilan mashhur bo'lgan Aristotel
eramizdan avvalgi 384 yilda Staqirda (Makedoniya yarim oroli) shi-
fokor oilasida dunyoga keldi. Uning otasi Nikomax Aleksandr Mak-
edoniskiyning nabirasi podsho Aminti
II
saroyida shifokorlik qilgan.
Aristotel 17 yoshida Afinaga keladi va bu erda o'z zamonasining
mashhur olimlaridan bo'lgan Platonga shogird tushadi. Platonning
vafotidan so'ng Aristotel 347 yili Afinadan Troad tomon o'tib,
Assosga boradi. Chunki, bu erda ustoznjng tarafdorlari ko'p edi.
Unga, ayniqsa, zo'ravon, zolim Germiy homiylik qiladi. Aristotel
Germiy vafotidan so'ng Lesbos yarim orolidagi Mitilen shahriga
к о 'chib o'tadi va u erda 342 yilgacha yashaydi. 342 yili Makedoniya
podshosi Filipp o'zining Aleksandr nomli 13 yoshli o'qlining tarbi-
yasi uchun Aristotelni Mitilendan chaqirib oladi. Bu erda u falsafa
maktabini ochadi va katta kutubxona tashkil qiladi.
Shu davrda Gretsiyada chiroyli so'zlashga qiziqish kuchayib ket-
gan edi. Natijada qator notiqlik maktablari ochiladi. Bu maktablar-
dan so'z san'ati ustalari etishtirib chiqarilar edi, Keyinchulik chiroyli
so'zlash haqidagi qo' llanmalar maydonga keldi, Shunday asarlardan
biri Aristotelning “Ritorika” nomli kitobidir, Buyuk olim uni mash
hur “Ritorika” nomli asaridan so'ng, ya'ni eramizdan oldingi 330
yillarda Afinaga so'nggi marta qaytib kelganda yozgan edi,
Ma'lumki, ungacha Anaksimon, Lampsak ham “Ritorika" nomli
q'o'llanm a yaratgan edi. Bu ikki aear bir-bjriga tamoman o'xsha-
Dostları ilə paylaş: 
