O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I ya birinchi tibbiy yordam toshkent

Jarohat infeksiyasi 
Jarohat infeksiyasi – jarohatga mikroblarning kirib borishi, organizm
to‘qimalariga tushgan mikroorganizmlar va ulardagi toksinlarning tarqalib,
ta’sir etish natijasidir. Toza jarohatga ko‘payish xususiyatiga ega patogen
bakteriyalar va zaharli moddalar tushib, uni ifloslasa (organizm reaksiyasi
bo‘lmaganda), bakterial ifloslanish yuzaga keladi.
Agar mikroblarning tushishiga organizm reaksiyasining sezilarli
belgilari paydo bo‘lsa, bu narsa bakterial ifloslanishni aniq ifodalangan
bakterial infeksiyaga o‘tganligini ko‘rsatadi. Bu jarayon, bir tomondan,
mikroorganizmlar himoya reaksiyalarining holatiga, ikkinchi tomondan,
jarohatga kirib borgan infeksiya qo‘zg‘atuvchisining miqdori va
virulentligiga bog‘liq.
Shu nuqtai nazardan jarohatlar aseptik, bakterial-ifloslangan,
infeksiyalangan va yiringli turlarga bo‘linadi. Shartli ravishda aseptik
jarohatlar deyilganda, rejali steril sharoitlarda o‘tkazilgan toza
operatsiyalarda olingan jarohatlar tushunilib, ular ko‘p hollarda birlamchi
bitish bilan tuzaladi.
Boshqa hamma jarohatlarga paydo bo‘lish vaqtidan boshlab mikro-
organizmlar tushadi, demak, ular mikrobli yoki bakterial ifloslangan
hisoblanadi. Birlamchi mikroblar bilan ifloslanish jarohatlanish vaqtida
67

---

yuzaga kelsa, ikkilamchisi davolash jarayonida, ya’ni shifoxona ichidagi

infeksiyalanish natijasida yuzaga keladi.
Aseptika qoidalarining birlamchi yordam ko‘rsatish vaqtida va
shikastlangan kishini davolash davomida buzilishi ikkilamchi
infeksiyaning tushishiga sabab bo‘ladi.
Jarohatga o‘z vaqtida birlamchi jarrohlik ishlovi berish, bunda hamma
infeksiyalangan nekrotik to‘qimalarni olib tashlash va unga antiseptiklar
bilan ishlov berish birlamchi infeksiyaning profilaktikasi bo‘lib
hisoblanadi. Kasalni davolash davomida aseptikaning hamma qoidalariga
qat’iy amal qilish ikkilamchi infeksiyaning tushishiga yo‘l qo‘ymaydi.