O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2-modda.
Ish haqiga ajratmalar. Mazkur modda bo‘yicha ish haqi jamg‘armasi hajmidan kelib chiqqan holda, qonun hujjatlarida belgi- langan tartibda, ijtimoiy sug‘urta va Pensiya jamg‘armalariga ajratiladi- gan mablag‘lar rejalashtiriladi va ushlab qolinadi. 3-modda. Kanselariya va xo‘jalik xarajatlari. Bu moddada binolarni va faoliyatni boshqarish va xo‘jalik xizmatini ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar yagona guruhga keltirilgan. Ish yurituv qog‘ozlarini tayyorlash, telefon uchun abonement to‘lovlari, telefon so‘zlashuvlarining to‘lovlari, binoning ijara haqi, suv, gazga ketadigan xarajatlar misol bo‘lishi mumkin. 4-modda. Xizmat safarlari. Mazkur modda bo‘yicha yo‘l, sutkalik xarajatlari; shahar transportida yurish uchun chiptalar sotib olishga ketadigan xarajatlar va boshqa xarajatlar mablag‘ bilan ta’minlanadi. 183 5-modda. Bu moddada talablarning va o‘quvchilarning o‘quv va ishlab chiqarish amaliyoti, ilmiy tadqiqot ishlari va qiroatxonalarga kitoblar sotib olishga ketadigan xarajatlar nazarda tutiladi. 8-modda. Stipendiyalar. Bu modda bo‘yicha ajratmalar ta’lim olish- ning shakliga qarab belgilanadi. Masalan, o‘quv yurtlarining kunduzgi bo‘limlarida ta’lim oluvchilarga ketadigan xarajatlar, kontrakt asosida ta’lim oluvchi talabalarga ketadigan xarajatlardan farq qiladi. 10-modda. Dori-darmonlar sotib olish. Ushbu modda bo‘yicha xarajat-lar qilish, qoida bo‘yicha, sog‘liqni saqlash muassasalarining smetalarida nazarda tutiladi. 12-modda. Uskuna va anjomlar sotib olish. Pul mablag‘lari belgilan- gan iqtisodiy normativlar asosida ajratiladi. Ajratmalarning hajmi mablag‘lar ajratilayotgan budjet imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi. 15-modda. Davlat kapital quyilmalari. Mazkur modda bo‘yicha ajrati- ladigan mablag‘lar yangi qurilish ishlariga, uskunalarni sotib olish va ta’mirlashga, binolarni va qurilishlarni qayta ta’mirlashga yo‘naltirilishi mumkin. Tasdiqlangan hujjatlar mavjud bo‘lganida xarajatlarni amalga oshirish mumkin bo‘ladi. 16-modda. Qurilishlarni va binolarni kapital ta’mirlash. Mazkur modda bo‘yicha moliyalashtirish – ta’mirlashning hajmini va bahosini belgilovchi hamda faktik ijro etilganligini tasdiqlovchi texnik hujjat mavjud bo‘lganida amalga oshiriladi. 18-modda. Boshqa xarajatlar. Mazkur modda bo‘yicha ajratmalar talabalar, o‘quvchilar, bolalar o‘rtasida madaniy-ma’rifiy ishlarni olib borish, jismoniy tarbiya va boshqalarga yo‘naltirilishi mumkin. Muassasalar budjet va boshqa manbalardan oladigan mablag‘lar moliyaviy mablag‘larning yagona jamg‘armasini tashkil etadi. Moddiy va unga tenglashtirilgan xarajatlarni qoplash uchun moliyaviy mablag‘larning yagona jamg‘armasi hisobidan rejali tartibda manbalar tashkil qilinadi. Bu xarajatlar jumlasiga 1,2,3,4,5,8,10,14 va 18-moddalarda ko‘rsatib o‘tilgan xarajatlar kiradi. Bundan tashqari, moddiy va unga tenglashtirilgan xarajatlar jumlasiga kredit olganlik uchun to‘lovlar, shuningdek iqtisodiy sanksiyalar sifatidagi to‘lovlar ham kiritilishi mumkin. Qolgan mablag‘lar hisobidan, belgilangan normativ bo‘yicha, ishlab chiqarish va ijtimoiy rivojlanish jamg‘armasi tashkil qilinadi. Ushbu jamg‘arma hisobidan smetaning 12,16 va 18-moddalaridagi xarajatlar amalga oshiriladi. 184 Moliyaviy mablag‘larning yagona jamg‘armasining qolgan qismi moddiy rag‘batlantirish jamg‘armasini tashkil etishga yo‘naltiriladi. Budjet va boshqa jamg‘armalardan ajratiladigan mablag‘lardan maqsadga muvofiq va samarali foydalanish maqsadida xarajatlar ma’lum bir me’yorga keltiriladi. Xarajat me’yorlari barcha uchun umumiy bo‘lgan budjet mablag‘larini taqsimlash tamoyili asosida ishlab chiqiladi. Xarajatlar me’yori – bu vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan hisob birligiga ketadigan xarajatlar hajmidir. Budjet xarajatlari me’yorlari turli xususiyatlarga ko‘ra tasniflanishi mumkin. Jumladan, mazmuniga ko‘ra: moddiy va pul xarajatlari me’yorlari ; yuridik xususiyatiga ko‘ra esa : majburiy me’yorlar (ya’ni, davlat boshqaruvi organlari aktlari bilan o‘rnatiladigan va o‘zgartirish mumkin bo‘lmagan – ish haqi stavkalari va h.k.) va hisob-kitob me’yorlariga (masalan, hisob birligiga ketadigan o‘rtacha xarajatlar. Hisob-kitob me’yorlari muassasalarning o‘zlari tomonidan moliya organlari bilan kelishilgan holda belgilanadi. Ularni belgilashda mazkur muassasaning aniq sharoitlari inobatga olinadi) bo‘lish mumkin. Xarajatlarni budjet me’yorlashi jarayonida O‘zbekiston Respublikasi Hukumati – yagona me’yorlash bilan bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar hajmining normativlarini, masalan, ish haqiga ajratmalar foizini belgilab beradi. Budjet muassasalarini saqlashga qilinadigan ajratmalarning katta qismini smetaning 1-moddasida nazarda tutilgan xarajatlar tashkil etadi. Shu sababli smetalarni tayyorlash vaqtida ish haqiga ketadigan xarajatlarni me’yorlash katta ahamiyatga ega. Budjet muassasasi uchun ish haqi jamg‘armasi - xodimlar shtatidan (muassasa uchun belgilangan ro‘yxat bo‘yicha mansablar soni) va ish staji, ma’lumotiga bog‘liq holda belgilanadigan normativlar bo‘yicha, ish haqi stavkalaridan kelib chiqqan holda, belgilanadi. Budjet muassasalarining xarajat smetalarini tayyorlash va ijro etish normativ aktlar asosida amalga oshiriladi. Xarajatlar smetasini tayyorlash va ijro etishga qaratilgan davlat tashkilotlari va muassasalarining faoliyati budjet jarayoni bosqichlari bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, smeta jarayoni deb ataladi. Smetalarni tayyorlash – budjet loyihasini tayyorlashning tarkibiy qismi bo‘lib hisoblanadi. Smeta bo‘yicha xarajatlarni moliyalashtirishni nazarda tutuvchi budjet tasdiqlangandan so‘ng, smeta yuridik kuchga ega bo‘ladi. 185 Smeta loyihasi budjet loyihasini ishlab chiqish jarayonida tayyorlanadi. Har bir muassasa uchun smeta loyihasini tayyorlash muddatlari yuqori turuvchi organlar tomonidan belgilab beriladi. Budjet muassasalari smeta bo‘yicha xarajatlarni belgilash vaqtida amaldagi qonunlarga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlariga, mahalliy davlat hokimiyati organlarining, yuqori turuvchi tashkilotlarning qarorlariga, xarajatlar me’yorlariga, normativlariga va boshqalarga asoslanadilar. Har bir muassasa moddiy va moliyaviy mablag‘larning samarali foydalanilishini ta’minlashi lozim. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|