Partiyasi a`zolari jazoga tortilgan, ziyolilarni ta`qib qilish kuchaygan edi.
“Madaniy inqilob” yillarida “To`rtlik ishi” bo`yicha tergov xulosasida, Xitoy
Kommunistik Partiyasi Markaziy Komitetining, turli toifadagi jamoat xavfsizligi
organlari, prokuratura,sud,armiya, tashviqot organlarining rahbar xodimlaridan juda
ko`pchiligi quvg`in qilingan va yo`qotilgan”. “To`rtlik” va Lin Byaoning
hujjatlariga ko`ra, umumiy hisobda 727 mingdan ko`proq kishi qurbon bo`lgan,
ulardan 34 mingdan ortig`i “o`lishga majbur qilingan”.
13
Rasmiy Xitoy hujjatlariga ko`ra, “madaniy inqilob” yillarida jabr
ko`rganlarning umumiy soni 100 millionga yaqin kishini tashkil qilgan. Terror
to`lqini 1976-yilning 9-sentabrida to`xtab qoldi, chunki shu kuni Mao Szedun vafot
etdi. Uning merosxo`rlari darhol jazoga duchor qilindilar. Szyan Sin va uning
“to`rtlar bandasi” deb atalgan eng yaqin safdoshlari qamoqqa olindi. Maoning raislik
lavozimiga sinchiklab tanlangan vorisi Chjao Gofenni,hukumat mo`tadillar nazorati
ostiga o`tishi bilanoq, ichki partiya doirasidan haydab yubordilar. “Madaniy inqilob”
o`zida qarama-qarshiliklarning ajoyib aralashmasini aks ettirardi. “Yuzta gul”
harakatidagidek uning ham asosiy tamoyillarini tanqid qilish, hokimiyatga ega
bo`lgan kishilarning sofligiga shubha bilan qarash va “norozlik huquqi” qoidasi edi.
Lekin, baribir uning maqsadi shaxsga sig`inishni – hamma joyda siymosi savlat
to`kib turgan Mao Szedunning shaxsiga va g`oyalariga sadoqatni yaratish hamda
mustahkamlash bo`lgan. Mao Szedun yozgan “Sitatalar” – kichkina qizil kitobchani
har bir xitoylik erkak va ayol va bolaning qo`lida ko`rish mumkin edi.
Shunday bo`lsa ham, Maoning vafotidan keyin bir necha yil o`tmasdanoq
Xitoy kommunistik partiyasi, Maoning inqilob tashabbuskori sifatidagi obro`yini
o`rniga qo`ygan holda,”madaniy inqilob”ni haddan oshiq terrorlar uchun, shu
jumladan Maoning shaxsiga sajda qilganlik uchun ham qoraladi.
13
M.Lafasov. “Jahon tarixi (1918-2008)” darslik, “Turon Iqbol” .: Toshkent – 2010-yil, 243-bet;
