Ia + Ib + Ie ^ 0 .
v) Notekis yuklamada neytral sim uzulgan (7.4-rasm). Bu holda faza kuchlanishlari orasidagi
faza siljish burchagi 1200 ga teng bo'lmay, toklarning geometrik yig'indisi nolga teng.
Ia + Ib + Ie = 0
Neytral simdagi tokni grafik usulda aniqlab, ampermetr bilan o’lchagandagi qiymati bilan
solishtirib kuriladi.
Demak, yoy chizish usuli bilan uch nuqta orqali toklarning uchburchagini qurish mumkin.
Kuchlanish vektor diagrammalarini qurish uchun ixtiyoriy 0 nuqtadan Ia+Ib+Ic=0 tok vektoriga
parallel ravishda Ua Ub Uc faza kuchlanishlarining vektorlarini chizamiz.
Faza kuchlanishlari vektorlarining oxirlarini birlashtirib liniya kuchlanishlari vektorlarining
uchburchagini hosil qilamiz.
Tekshiruv savollari
Qanday ulashga yulduz sxemada ulash deyiladi?
Yulduz sxemada ulanganda liniya kuchlanishi faza kuchlanishidan necha marta katta biladi?
Agar har bir faza simlaridagi toklar ma'lum bo’lsa, neytral simdagi tokning kattaligini qanday
aniqlash mumkin?
Neytral simning roli nimada?
Har bir fazaga navbati bilan ulanadigan vattmetrning kursatishi buyicha uch fazali zanjirning quvvati qanday aniqlanadi?
33
Hisoblashlar
|
<
о о £ £
|
|
|
|
о
ш и £ £
|
|
|
|
ш < < £ £
|
|
|
|
Р
Рч
|
£
|
|
|
|
О
Рч
|
£
|
|
|
|
т
Рч
|
£
|
|
|
|
<
Рч
|
£
|
|
|
|
2
СЛ
cd
о
о
|
<
О
£
|
|
|
|
|
Ubc
|
|
|
|
|
Uab
|
|
|
|
|
о
£
|
|
|
|
|
ш
£
|
|
|
|
|
<
£
|
|
|
|
|
О
I
|
|
|
|
|
О
I
|
|
|
|
|
CQ
I
|
|
|
|
|
<
I
|
|
|
|
|
a ma ri la la
Р
|
Tekis
|
Notekis
|
Ney tral sim siz
|
8- TAJRIBA ISHI
ISTE'MOLCHILARNI UCHBURCHAK SXEMADA ULAGANDA UCH FAZALI O'ZGARUVCHAN TOK ZANJIRINI TEKSHIR ISH
1. Ishdan ko'zda tutilgan maqsad
Elektr energiyasi iste'molchilari uchburchak sxemada ulanganda uch fazali zanjirning turli rejimlardagi ishini o'rganish.
tekis yuklama uchun,
notekis aktiv yuklama uchun,
v) iste'molchilarning bir fazasi ajratilganda,
34
g) iste'molchilarning ikki fazasi ajratilganda,
liniya simlaridan biri uzilganda.
Faza va liniya toklarini o'lchashni o'rganish va amalda ular orasidagi nisbatni tekshirish.
Tajriba ishini tushunitirish
Elektr energiyasi iste'molchisi birinchi fazasining oxirini ikkinchi fazasining boshlanishi bilan, ikkinchi fazasining oxirini uchinchi fazasining boshlanishi bilan, uchinchi fazasining oxirini birinchi fazasining boshlanishi bilan ulanishiga uchburchak sxema ulash deb ataladi. Bu holda elektr energiyasi iste'molchilari neytral simsiz liniya kuchlanishiga biriktiriladi.
Uchburchak sxemada ulaganda liniya kuchlanishi faza kuchlanishiga teng, ya'ni
Ul = Uf .
Tekis yuklama va simmetrik kuchlanish sistemasida liniya toki faza tokidan V3 marta katta,
ya'ni
Il=S If
Tekis yuklamada faza va liniya toklari o'zaro 1200 ga siljigan bo'ladi, ammo liniya toklari faza jihatidan faza toklaridan 300 ga orqada qoladi.
Notekis yuklamada faza va liniya toklari orasidagi nisbat o'zgaradi, ya'ni
Il ^43 If
Ammo bu holda liniya toklarining bir-biriga nisbatan fazaviy siljishi 1200 ga teng emas. Elektr energiyasi iste'molchilarining bir yoki ikki fazasi ajratilganda, tegishli fazalarning toki nolga teng bo'ladi.
Liniya simlari uzilganda uchburchak sxema tarmoqlangan bir fazali zanjirga aylanadi. Bunday zanjirda uzilgan sim bilan bog'liq bo'lgan elektr energiyasi iste'molchilarining ikkita fazasi ketma- ket ulanib, uchinchi faza bilan parallel qolgan simlar orasidagi liniya kuchlanishiga ulanadi.
Kirxgofning birinchi qonuniga asosan faza va liniya toklari orasidagi nisbat quyidagi vektor ifodalar bilan belgilanadi:
= I -1 I = I -1 I = I -1
L A £ab lca £b £ab £ab lc £ca ±bc
Bu tajriba ishida elektr energiyasi iste'molchilari sifatida har bir fazaga cho'g'lanish lampasi va qarshilik reostatlari, ya'ni aktiv yuklama ulanadi.
3. Ishni bajarish tartibi
Kompyuterda “Elektronics Workbench” dasturiy paketi ishga tushuriladi.
8.1-rasmdagi sxema yig'iladi.
8.1-rasm.
Qarshiliklar yordamida uchala fazada tekis yuklama hosil qilinadi. Har bir fazadagi liniya va faza toklari va kuchlanishlar o'lchanadi.
Elektr energiyasi iste'molchilarining bir fazasini ajratib (fazadagi biriktiruvchi simni olib), kuchlanish ta'sirida qolgan ikki fazadagi elektr energiyasi iste'molchilarining kattaliklari ulchanadi.
Elektr energiyasi iste'molchilarining ikki fazasini ajratib (ikki fazadagi biriktiruvchi simni olib), kuchlanish ta'sirida qolgan bir fazadagi kattaliklar o'lchanadi.
35
Hisoblashlar
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-3
|
3
|
|
|
|
|
P um
|
p^
|
|
|
|
|
3
|
p^
|
|
|
|
|
£
|
|
|
|
|
|
|
p^
|
|
|
|
|
2
СЛ
cd
О
О
|
£
|
q
|
|
|
|
|
О
|
q
|
|
|
|
|
|
q
|
|
|
|
|
|
q
|
|
|
|
|
-2?
|
q
|
|
|
|
|
|
q
|
|
|
|
|
|
q
|
|
|
|
|
|
q
|
|
|
|
|
i?
|
q
|
|
|
|
|
a ma ri la la P
|
Tekis
|
a ad zn fa na
iB iuz
|
Ikki faza uzilganda
|
Liniya simi uzilganda
|
Barcha tur yuklama uchun olingan natijalar bo'yicha I va U larning vektor diagrammalari chiziladi va 8.1-jadvalda ko'rsatilgan kattaliklar hisoblanadi.
Tajriba ishi bo'yicha xulosa chiqariladi.
iste'molchilar uchburchak sxemada ulanganda tekis va notekis yuklamada faza hamda liniya toklari orasidagi nisbat qanday?
agar bironta liniya simlaridagi saqlagich kuysa yoki liniya simi uzilsa, elektr energiyasi istemolchilaridagi faza kuchlanishi qanday o'zgaradi?
Vektor diagrammalar chiziladi.
36
tekis yuklama (8.2-rasm). Kirxgofning ikkinchi qonuniga ko'ra uchburchak konturidagi
kuchlanishlarning geometrik yig'indisi nolga teng, chunki uchburchak konturida EYUK manbai
y°'q _ _ _
Dostları ilə paylaş: |