51
foydalangan holda yaratilgan san’at asarlari deb ataladi. Qadim zamonlardan beri
u ko‘pgina jahon
madaniyatlarining tasviriy, monumental va dekorativ-amaliy
san’atida qo‘llanilgan.
Mozaika ayni paytda ijrochidan katta sabr-toqat talab qiladigan mashaqqatli
ish va hayrat uyg‘otadigan o‘ziga xos san’atdir. Amaldagi materiallarning xilma-
xilligiga qaramasdan, mozaik elementlarni yotqizishning faqat ikkita asosiy usuli
mavjud: to‘g‘ridan-to‘g‘ri va teskari.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri usul bilan usta mozaik qismlarini to‘g‘ridan-to‘g‘ri
tayyorlangan asosga yopishtiradi. Ushbu yotqizish texnologiyasi uzoq vaqt oldin
ixtiro qilingan va ko‘p ming yillar davomida deyarli o‘zgarmagan. Bu muallifning
badiiy mozaik kompozitsiyalarini yaratishda ajralmas hisoblanadi.
Teskari yotqizish usuli faqat yigirmanchi asrda keng tarqaldi. Uning mohiyati
shundan
iboratki, mozaik elementlar birinchi navbatda old tomoni bilan qog‘oz
varag‘iga yopishtirilgan, so‘ngra olingan tuval teskari
tomoni bilan poydevorga
30-rasm.
52
biriktirilgan. Ushbu usul ko‘pincha usta quruvchilar
tomonidan ta’mirlash
vaqtida devorlarni bezash
jarayonini iloji boricha tezlashtirish va soddalashtirish
uchun qo‘llaniladi.
Mozaik panellar va rasmlar nafaqat bardoshli,
balki harorat va namlik o‘zgarishiga
ham chidamli
bo‘lishi kerak. Shuning uchun, ko‘pincha
ustalar
mozaikani tayyorlash uchun quyidagi materiallardan
foydalanadilar:
keramika; mayda; tabiiy tosh;
kamenlar; mollyuska qobig‘i; metall.
Natyurmortni tasvirlashda ham oldin natyurmort
kompozitsiyasi chizib olinadi. So‘ngra yorug‘-soyasiga
Dostları ilə paylaş: 
