Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

Dasturlash tillari rivojlanishining qisqa tarixi
. Dasturlash tillari tarixi 
1843 yildan boshlanadi. Shu yilda atoqli shoir Djordj Bayronning qizi grafinya 
Ada Avgusta Lavleys analitik mashinalar uchun ilk dasturiy mahsulotni ishlab 
chiqdi. Bu dastur xarakatlanayotgan suyuqliklarda energiyani saqlanish qonunini 
ifodalovchi Bernulli tenglamasini yechish uchun ishlab chiqilgan. Shuni ta’kidlash 
joizki, bu vaqtda hali hisoblash mashinalari mavjud emas edi. 
Manbalarda e’lon qilinishicha, hisoblash mashinalariga bagʻishlangan 
birinchi kitob 1956 yilda sobiq Shoʻrolar davlatida Anatoliy Ivanovich Kitov 
tomonidan yaratilgan boʻlib, “Электронные цифровые машины” deb nomlangan 
[III.29].
Ayrim manbalarning xabar berishicha, bugungi kunda 9000 ga yaqin 
dasturlash tillari ishlab chiqilgan boʻlsada, ulardan zamonaviy dasturchilar 
tomonidan amalda 50 dan ortiqrogʻi foydalanilmoqda [IV.1].
1.1.2-jadvalda IT-sanoatida oʻz davri uchun muhim oʻrin tutgan ayrim 
dasturlash tillari haqidagi qisqa tarixiy ma’lumotlar bayon qilingan [IV.6]. 
 
Informatika fanining tadqiqot sohalari.
1.1.1-jadval. 
Informatika fani oʻrganadigan sohalar

---

39 
Nazariy 
informatika

nazariyalar (formal tillar, avtomatlar, algoritmlar, 
axborot va kodlash, hisoblanuvchanlik, graflar, dasturlash 
tillari); 

hisoblash murakkabligi; 

algoritmlar va ma’lumot tuzilmalari; 

taqsimlangan hisoblashlar; 

mashina ta’limi; 

kriptografiya; 

kvant hisoblashlari; 

formal semantika. 
Axborotlashtirish 
vositalari 

ma’lumotlarni qayta ishlash va saqlash vositalari; 

shaxsiy kompyuterlar; 

ishchi stansiyalar; 

hisoblash tizimlari; 

parallel va taqsimlangan tizimlar; 

ma’lumotlarni kirititish va chiqarish qurilmalari; 

kompyuter tarmoqlari; 

audio, video va multimediya ma’lumotlarini uzatish
tizimlari.