Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Oʻqituvchilar rejalashtirishiga yordam. 
Normaga asoslangan va mezonlarga asoslangan standartlashtirilgan 
testlar, talabalar haqidaga boshqa ma'lumotlar manbalari orasida oʻqituvchiga 
oʻz koʻrsatmasi haqida qaror qabul qilishda yordam berishi mumkin.
Misol uchun, agar u oʻzining ijtimoiy izlanishlari bilan studentlarning 
koʻpi normadagi oʻqish mezonini avvalgi yillar yaxshi topshirganligini aniqlasa 
unda oʻqituvchi oʻz instruksiyasini asosiy manbalarga moslashtirsa va 
qoʻshimcha manbalardan foydalanishingiz mumkin boʻladi. Oʻqish oʻqituvchisi 
yil yakunida salbiy test natijalarini koʻrgach, u oʻzi foydalanadigan texnikasini 
oʻzgartirishi mumkin. Lekin biologiya oʻqituvchisi esa, u koʻproq talabalar 
standartlashtirilgan mezonida yaxshi ball olishi uchun darsda genetikani koʻproq 
vaqt ajratish kerak deb qaror qabul qilishi mumkin. Ushbu ma'lumotlar asosida 
qarorlar qabul qilishni oʻz ichiga oladigan ta'limdagi baholash misollari berilgan. 
Boshlangʻich oʻqituvchilar uchun tegishli standartlashtirilgan test ma'lumotlarni 
toʻgʻri foydalanish va baholash muhim ma’lumot boʻlib, talabalrni baholashning 
bir qancha sabablari boʻlishini ham esda tutmoq lozim.
Mas'uliyat. 
Standartlashtirilgan testlar natijalari oʻqituvchilarning oʻquvchilar ta'lim 
uchun mas'ul boʻlishi uchun ishlatiladi. 2002 yil, koʻp shtat talabalar natijasini 
tarqatishni talab qilishgan, lekin NCLB ostida maktab tumanlarida har bir 
maktab uchun standartlashtirilgan testlar natijalarini oʻz ichiga olgan hisobotlar 
ota-onalar va jamoatchilikka yuborishdi. Talabalarning standart test natijalari 
haqida ma'lumot taqdim etish 1970 va 1980 (Popham, 2005) maktab tumanidagi 
gazetada nashr qilingan va bu hozir uchun yangi narsa emas. Shu bilan birga, 
maktab va oʻqituvchilar ijtimoiy mas'uliyat AQSh va boshqa bir qancha 
mamlakatlarda oshib bormoqda va bu mas'uliyat ta'sirida ommaning ongi v 
sihiga tasir boʻldi va barcha fanalarni oʻqituvchilari va darajalari lekin 
tekshirilmay qolmoqda. 

---

205 
Misol uchun, Erin, oʻrta maktab ijtimoiy fan oʻqituvchisinig 
takidlashicha: 
“Oʻqituvchi sifatida tekshirilmaydigan fan doirasida, men kuchli 
standartlashtirilgan mezondagi testlar talabidagi malumotni berishga vaqt 
sarflayman. Masalan, maktabimizda qoʻllanadigan “kun soʻzi” nomidagi 
amaliyotni oʻqituvchilarni qoʻllashga qiziqtiradigan soʻzlarni ta’riflab, 
terminalogiya bilan ishlab, testda shularni koʻp ishlatadilar. Imkon qadar sinfda 
men shu atamalardan koʻproq foydalanib hatto yozma ishlarda ham undan 
foydalanishga urinamiz. Odatda shu shakldagi test formatlarida ham shunaqa 
savollar tuziladi va oʻz fanimning standart testiga ham baholash uchun kiritamiz. 
(masalan bir qancha tanlovli savollar, salbiy va ijobiy tomonlar, qisqa va toʻliq 
javobli savollar) shu kabi darsdagi amaliyot studentlarni fandan baholash 
testlarida yaxshi natija koʻrsatishiga ishonaman.” 
Mas'uliyat va standartlashtirilgan sinov 2 muhim komponent boʻlib, 1980 
yilda AQShda boshlangan Ta'lim standartlari asoslangan mezonda isloh qilingan