O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti b. M. Ochilova axloq falsafasi

QO‘SHIMCHA VA TUSHUNTIRUVCHI MATNLAR
59 
 
QO‘SHIMCHA VA TUSHUNTIRUVCHI MATNLAR 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Axloq 
Axloqiy 
qadriyat 
Kishilarning tarixan tarkib topgan hulq-atvori, yurish-
turishi, ijtimoiy va shaxsiy hayotidagi o‘zaro, 
shuningdek, jamiyatda bo‘lgan munosabatlarini 
tartibga solib turuvchi barqaror, muayyan norma va 
qoidalar yig‘indisi 
Insoniy fazilat va xislatlar uyg‘unligini o‘zida 
mujassamlashtirgan, jamiyatdagi ijtimoiy tartiblar, 
huquq, odob normalarini anglash, unga rioya qilish 
hamda qadrlash asosida takomillashib boradigan 
Axloq hodisasi 
 
 
Ijtimoiy fikrni  
ifodalaydi 
 
Ijtimoiy zaruriyat, ehtiyoj, 
jamiyatning manfaatlari aks 
etadi 
Baholashning axloqiy 
mezonlari asosida huquqiy 
tartibga solinmagan 
munosabatlarni tartibga  
soladi 
Odat kuchiga ko‘ra xulq-
atvorni vijdon asosida 
baholaydi 
umuminsoniy fazilatning ham fikriy, ham amaliy 
,
me yorlari majmui 

---

79
60 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Axloq falasafasining 
tuzilishi 
Axloq 
ontologiyasi 
Axloq 
аksiоlоgiyasi 
Axloq 
gnоsеоlоgiyasi 
Axloq 
mеtоdоlоgiyasi 
Axloq tizimi 
Jamiyatdagi ijtimoiy- 
Axloqiy  munosabatlar 
Axloqning milliy  
me’yorlari 
Oilaviy 
 munosabatlar 
Axloq va 
san’at 
Axloq va 
 fan 
Diniy 
ahloqiy 
me’yorlar 
Oila va 
Axloqiy 
normalar
 
Nigoh va 
muhabbat 
Urf va odat, 
an’ana, 
qadriyatlar 
Аhloq va 
siyosat 
Axloq va 
mafkura 

---

80
61 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Axloq funksiyalari 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kishilar orasidagi turli munosabatlarni 
muvofiqlashtirish 
mo‘ljallarini belgilab berish 
 
 
Axloqiy baholash 
Axloqiy qoida 
Bir xildagi ish amallarga joriy 
qilinadigan umumiy talab va 
ta’qiqlar vositasi bilan kishilar 
xatti-harakatini tartibga 
soluvchi axloq-odob 
talablarining qoidasi. 
 Axloqiy qoidalarni rasm-
rusum, odat va jamoatchilik 
fikrining kuchi barqaror qiladi. 
O‘z ijtimoiy mazmuni jihatidan 
axloqiy qoidalar umuminsoniy, 
ham milliy bo‘lishi mumkin. 
 
Ijtimoiy voqelikning turli 
hodisalarini va kishilarning 
bo‘lishiga qarab, ma’qullash 
yoki qoralash. 
Axloqiy baholash qilingan 
harakatlarning axloq-odob 
talablariga muvofiq kelishi 
yoki muvofiq kelmasligini 
aniqlaydi. 
Umumiy  axloqiy baholash 
yaxshilik va yomonlik 
kategoriyalarida amalga 
oshiriladi 
axsni ijtimoiylashtirish 
Kishilar faoliyatining insonparvar qadriyatlari va 
h
S
atti-harakatlarini ular qanday 
axloqiy ahamiyatga ega 
x

---

81
62