TAFAKKUR Hayvonlar va odam
tafakkuri o’rtasidagi farq ham ular tili
o’rtasidagi farqqa bog’liqdir. Yuksak taraqqiy etgan
hayvonlarga faqat amaliy ("qo’l") tafakkuri xos, ularda
abstrakt tafakkur yo’q. Shu sababli hayvon bevosita idrok
qilinayotgan vaziyatning quli. Odamning xatti-harakatlari
biron-bir konkret vaziyatdan abstraktlashishi va shu
vaziyatning natijalarini oldindan ko’ra olish qobiliyatiga
ega. Odamning abstrakt tafakkur qila olish qobiliyati uni
muayyan biron vaziyatga bevosita qaramlikdan qutqaradi.
QUROL YASASH Qurol yasash va uni asrash qobiliyatiga egalik odamni
hayvondan
ajratuvchi
farqlardan
biridir.
Konkret
vaziyatdan tashqarida hayvon hech vaqt qurolni boshqa
narsalardan farqlab, qurol sifatida ajratmaydi va uni
keyinchalik qurol sifatida foydalanish uchun saqlab
qo’ymaydi. Hayvondan odamning farqi shundaki, u
ilgaridan o’ylab qo’ygan reja asosida qurol yasaydi,
qurolni tegishli maqsadlarda foydalanadi, va uni saqlab
qo’yadi. Odam nisbiy doimiy buyumlar olamida yashaydi.
IJTIMOIY TAJRIBA Odam psixik faoliyatining yana bir farqi shundaki, inson
o’zidan keyingi avlodlarga
ijtimoiy tajriba qoldiradi.
HISSIYOT Odam va hayvonlar o’rtasidagi g’oyat muhim farqlardan
biri ular
hissiyoti o’rtasidagi farqdir. Albatta yuksak
darajada
taraqqiy
etgan
hayvonlar
ham
atrofida
bo’layotgan voqealarga befarq munosabatda bo’lmaydi.
Lekin faqat odamdagina boshqa odamning qayg’u va
shodligiga qo’shilish, hamdard bo’lish hissi rivojlangan.
Faqat odamgina tabiat manzaralaridan lazzatlana oladi,
faqat odamdagina intellektual hissiyot mavjud.
