O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

irratsional narxlar
deb ataydilar. Yer uchastkasining 
egasi uni sotishda olingan summani bankka qo‗yilganda, u keltiradigan 
foiz tarzidagi daromad shu yer uchastkasidan olinadigan rentadan kam 
bo‗lmagan taqdirdagina yerni sotadi. Boshqacha aytganda, yerning narxi 
kapitallashtirilgan rentadir. Boshqa sharoitlar teng bo‗lganda, xuddi shu 
renta miqdori yer narxini belgilaydi. U renta miqdoriga to‗g‗ri va ssuda 
foizi normasiga teskari mutanosibdir. Shunday qilib, yerning narxi ikkita 
miqdorga bog‗liq: 1) yer uchastkasi egasi olish mumkin bo‗lgan yer 
rentasi miqdoriga; 2) ssuda foizi me‘yoriga. 
Shundan kelib chiqib yerning narxi quyidagi formula bo‗yicha 
aniqlanadi:
%
100



r
R
B
Bunda: B - yer narxi;
R- renta;
r

- ssuda foizi me‘yori. 
Faraz qilaylik, R – 15 ming doll., r

= 5%. Bunda B=300 ming doll. 
ga teng bo‗ladi. Yer egasi faqat shu narxdagina yerini sotishi mumkin, 
chunki muayyan miqdordagi kapitaldan olinadigan foiz unga bankdan 
shunday yillik daromad olishga imkon beradiki, u rentaga teng bo‗ladi. 
Renta miqdori o‗sib, ssuda foizi me‘yori pasayib borgan taqdirda 
yerning narxi o‗sib boradi. 

---

87 
Agrosanoat integratsiyasi
– qishloq xo‗jaligi bilan unga xizmat 
qiluvchi va mahsulotni iste‘molchiga yetkazib beruvchi tutash tarmoqlar 
o‗rtasida ishlab chiqarish aloqalarining rivojlanishi hamda ularning 
uzviy birikish jarayonidir.
 
Agrosanoat majmuasi (ASM)
– 
bu qishloq xo‗jalik mahsulotlari 
yyetishtirish, uni saqlash, qayta ishlash va iste‘molchilarga yetkazib 
berish bilan shug‗ullanuvchi iqtisodiyot tarmoqlaridir. ASM to‗rtta 
sohani o‗z ichiga oladi. 
Birinchi soha
– qishloq xo‗jaligiga ishlab 
chiqarish vositalari yetkazib beradigan sanoat tarmoqlari, shuningdek, 
qishloq xo‗jaligi ishlab chiqarishiga texnika xizmati ko‗rsatish bilan 
band bo‗lgan tarmoqlar;