109 18 –BOB. AMERIKA QO’SHMA SHTATLARI QISHLOQ XO’JALIGI 18.1. Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligining iqtisodiyotda tutgan o’rni, ahamiyati 18.2. Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligining tarkibi 18.3. Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligida mahsulotlar ishlab chiqarish 18.4. Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligini taribga solish va qo’llab- quvvatlash 18.1. Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligining iqtisodiyotda tutgan o’rni, ahamiyati Qishloq xo’jaligi Amerika Qo’shma SHtatlari iqtisodiyotining muhim tarmog’i
sanaladi. Amerika Qo’shma SHtatlari dunyoda eng ko’p qishloq xo’jaligi mahsulot ishlab
chiqarish davlat hisoblanadi. Amerika Qo’shma SHtatlarida subtropik mahsulotlar kofe,
kakao, banan kabi mahsulotlardash boshqa barcha qishloq xo’jaligi mahsulotlari ichki
talabdan ko’p yetshitiriladi. Ichki talabdan ortgan qismi eksportga yo’naltirilgan. Qishloq
xo’jaligi mahsulotlari eksport qilish bo’yicha ham dunyoda birinchi o’rinda turadi. Dunyo
qishloq xo’jaligi mahsulotlari eksportining qiymat o’lchovida 15 foizdan ortig’i Amerika
Qo’shma SHtatlari hisobiga to’g’ri keladi. Qishloq xo’jaligi Amerika Qo’shma SHtatlari
yalpi ichki mahsulotidagi ulushi 3 foizni tashkil etadi. Qishloq xo’jaligi iqtisodiy faol
aholining 4 foizi band. Bugungi kunda qishloq xo’jaligida 2,4 million kishi band.
Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligi o’zi va dunyo aholisi uchun juda katta
ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ega.
Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligi yuqori tovarliligi bilan ajralib turadi.
Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligiga xos xususyatlardan biri mehnat unumdorligi
nisbatan juda yuqori ekanligidir. Yana bir o’ziga xosligi mamlakat hududlari bo’yicha juda
kuchli ixtisoslashishning mavjudligidir. Bu ixtisoslashish tabiy shart sharoitlarning
mavjudligi va hududning tarixiy rivojlanish xususiyatlari bilan belgilangan.
Amerika Qo’shma SHtatlari tabiati qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi uchun qulay
hisoblanadi.
Amerika Qo’shma SHtatlarining Kongressi juda keng tekisliklari, yaylovlarini
o’zlashtirish maqsadida 1862 yilda nisbatan past narxlarda qishloq xo’jaligi maqsadlari
uchun yer egasi bo’lish imkonini beruvchi qonun qabul qilindi. Bu o’z natijasini berdi.
Bugungi kunda 48 ta shtatning 80 foizga yaqin yeri qishloq xo’jaligi maqsadlarida
foydalanilmoqda. Amerika Qo’shma SHtatlarining aholisining migratsiyaga moyilligi
yuqori bo’lganligi ham mamlakat qishloq xo’jaligini rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko’rsatgan.
Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligi ishlab chiqaruvchilari kichik xususiy
fermer xo’jaliklaridan iborat bo’lib, ularning ichki talabdan ortgan mahsulotning
iste’molchilari Yevropa davlatlari edi. Keyinchalik temir yo’llarning qurilishi Amerika
Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligining tovarlilik darajasini keskin oshishiga sababchi
bo’ldi.
1940 yillargacha Amerika Qo’shma SHtatlari qishloq xo’jaligi ekstensiv yo’l bilan
rivojlandi.
