O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti transport vositalarining tuzilishi va nazariyasi fani bo’yicha
Rotor va gaz trubinali dvigatellar
Yüklə 2,37 Mb.
|
|
Rotor va gaz trubinali dvigatellar.
Rotor-porshenli dvigatellarining ishlash jarayoni. Hozirgi vaqtda ayrim avtomobillarda rotor-porshenli dvigatellar qo’llanilmoqda (2.8-rasm). Statorning 9 ichki bo’shlig’i murakkab bo’lgan geometrik shaklga ega. Statorga podshipniklar yordamida val 8 joylashtirilgan. Val 8 ga qo’zg’almas holda ekstsentrik 7 mahkamlangan. Ekstsentrikka erkin holda uch qirrali rotor-porshen 4 joylashtirilgan. Rotorning tishli gardishi 3 statorga mahkamlangan harakatsiz shesternya bilan ilashgan. Tishli ilashishning uzatish soni, rotor-porshen bir marta aylanganida valning uch marta aylanishini ta’minlaydigan qilib olingan. Rotor bilan val bir yo’nalishda aylanadilar. Statorda, suyuqlik bilan 63
Uch qirrali rotor-porshen statorning ichki qismini uchta bo’shliqqa ajratadi. Rotor aylanganda bo’shliqlarning hajmi o’zgarib turadi. Har qaysi bo’shliqda, to’rt taktli porshenli dvigatel kabi, ish tsikli jarayoni sodir bo’ladi. Porshen 2.7, a -rasmda ko’rsatilgan holatda bo’lganida II-III qirrasi bilan cheklangan hajmida ish yo’li bajariladi, ya’ni gazlarning kengayishi sodir bo’ladi. Rotor-porshenning gaz bosimini qabul qilishi uning val bilan birgalikda aylanishga olib keladi. SHu vaqtda III-1 qirrasi bilan cheklangan A hajmidan ishlatilgan gazlar kanal 5 orqali atmosferaga siqib chiqariladi, B hajmda esa (porshenning I-II qirrasi) ish aralashmasini siqish boshlanadi. Rotor-porshenning keyingi burilishida Ye hajmida kengayish davom etadi (2.7-rasm, b). SHunda kattalashayotgan G hajmiga karbyuratordan kanal 6 orqali yangi yonuvchi aralashma surilsa, kichiklashayotgan D hajmida esa siqish davom etadi. 2.7. v – rasmda chiqaruvchi kanal 5 ni to’la ochilgan holati ko’rsatilgan bo’lib K hajmidan ishlatilgan gazlar chiqarila boshlangan bo’lsa, J hajmida esa yonuvchi aralashmani kiritish davom etadi. SHu vaqtda I hajmida siqilgan ish aralashmasi yondirish svechasining uchqunidan alangalanadi. 2.8, g – rasmda ko’rsatilgan holatda porshenning I-II qirrasi bilan cheklangan hajmida, ish aralashmasining alangalanishi, natijasida gazlarning kengayishi boshlanadi, ya’ni ish yo’li boshlanadi. Rotor-porshenli dvigatelning ishlash sxemasi: 1-yondirish svechasi; 2-harakatsiz shesternya; 3-rotorning tishli gardishi; 4-rotor-porshen; 5 va 6- sovitish suyuqligi uchun kiritish va chiqarish kanallari; 7-ekstsentrik; 8-val; 9-statorning ichki bo’shlig’i. SHunday qilib uchta bo’shliqning har birida ketma-ket kiritish (A, G, J, L bo’shliqlari), siqish (B, D, I bo’shliqlari), yonish va kengayish (M,V,E bo’shliqlari) jarayonlari sodir bo’ladi. Bu jarayonlar tezkor bo’lib rotor-porshenli dvigatellarda valning aylanishlar chastotasi n =6000…8000 min -1 oralig’ida bo’ladi. Bunday dvigatellarni quvvatini oshirish valga bir nechta rotorli-porshenlar o’rnatish bilan erishilinadi. Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|