O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
UO‘K: 502.3(075)
KBK 20.1ya7 Taqrizchilar: T.Raximova – Botanika, o‘simliklar fiziologiyasi va ekologiya kafedrasi professori, O‘zMU; Sh.Ubaydullayev – QMII dotsenti. ISBN 978–9943–11–892–8 © «Fan va texnologiya» nashriyoti, 2018. 3 KIRISH O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning tashabbusi bilan amaldagi qonunchilik, huquqni qo‘llash va ilg‘or xorijiy tajribani tahlil qilish asosida ishlab chiqilgan “2017-2021- yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi” ayniqsa, ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida davlat organlarining faoliyatini yanada rivojlantirish muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslaridan foyda- lanish va ekologik xavfsizlikni ta’minlashning davlat boshqaruvini O‘zbekiston Respublikasining qonunlari va boshqa normativ hujjat- lariga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, davlat boshqaruvi mahalliy idoralari amalga oshiradilar. Ular bir necha tarmoqlarni va bir necha tabiiy resurslarni idora etuvchi organlarga hamda tarmoqqa oid, ya’ni ma’lum bir tabiiy resursni idora etuvchi organlarga bo‘linadi. Yana bir muhim vazifalardan biri bu chet davlatlar bilan ekologik hamkorlikni yo‘lga qo‘yish yoki ekologik muammolarni hal qilish uchun chetdan investitsiyalar olib kirish shuningdek, chet davlatlarda olib borilayotgan ekologik muhofaza qilish bo‘yicha amalga oshirilayotgan choralarni o‘rganib chiqib, o‘zimizda bizga moslarini tanlab amalga oshirish bugungi kunning talabi hisoblanadi. XXI asrda dunyo iqlimida mutlaqo kutilmagan o‘zgarishlar yuz bermoqda, ammo hali hamon Global isishni tan olmagan bir guruh mutaxassislar uchun iqlimning bema’ni qiliqlari hazilga o‘xshab tuyulmoqda. Keyingi o‘n yillikda iqlim o‘zgarishi bilan bog‘liq kataklizmalar uzluksiz bo‘lib bormoqda. Masalan, zilzilalar, tayfunlar, toshqinlar, keskin sovuqlar, yuqori haroratlar tabiatga va insonlarga qanchalar katta zarar keltirmoqda. Hozirgacha olimlar va insonlar kosmik va geologik jarayonlarning iqlim o‘zgarishiga ta’sirini aniq tushunib etganlari va unga baho berishganlari yo‘q. Chunki iqlim o‘zgarishi haqida dunyo olimlarining fikri turlicha, kimdir iqlim sovub 4 ketishidan bashorat qilsa, yana kimdir iqlim o‘zgarib ketayotganini asoslashadi. Ammo keyingi yuz yilda havo haroratining isib borishi oli ngan ma’lumotlarga ko‘ra aniq bo‘lib qolmoqda. Chunki keyingi yuz-yilda iqlim o‘zgarishi davomli bo‘lib qolmoqda. Yerdagi iqlim o‘zgarishini kimdir astronomik jarayonlar ta’sirida siklichni holda deb bilsa, yana kimdir antropologik omillar ta’si rida Global isish bormoqda deydi. Aslida Yerimiz o‘z hayot jarayonida bir necha marta Global isish va sovush fazalarini boshidan kechirganligi isbotlangan. Endilikda fiziklar, astrofiziklar, kosmologlar, gelioseysmologlar, astroseysmo- loglar va iqlim o‘zgarishi bo‘yicha shug‘ullanadigan olimlarning ma’lum qilishicha, kosmik jarayonlarning yer shariga ta’siri juda katta. Ammo inson bu jarayonga ta’sir qilolmaydi, yer sharida bo‘ladigan turli hodisalarga tayyor bo‘lishi kerak degan fikrni olg‘a suradi. Iqlim o‘zgarishi bugun Ona yerimizga ochiqdan ochiq tahdidi qilmoqda, buni keyingi o‘n yillik yoz oylarida bo‘lib o‘tayotgan voqealardan ochiqdan ochiq ko‘rish mumkin bo‘lmoqda. Bugun yer sharininig Shimoliy qismida ochiqdan ochiq issiq Yüklə 1,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|