O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

1-rasm.Amaliy dasturiy vositalarning sinflanilishi 
Amaliy dasturlar paketi.
Aniq sinfga oid masalalarni
yechishga oid o‘zaro bog’langan dasturlar majmui.
1) Muammoli - yo‘naltirilgan. Boshqarish funksiyalarida, struk-
turalashgan berilganlar va qayta ishlash algoritmlari kabi muammoli 
sohalarda qo‘llaniladi.

---

9 
2) Loyihalashni avtomatlashtirish. Chizma, sxema, diagramma-
larni ishlab chiquvchi konstruktorlar va texnologlarlarning ishlarida 
qo‘llaniladi.
3) Umum yo‘naltirilgan. Matn muharrirlari va jadval proses-
sorlari, grafik muharrirlar, ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari
kabi kompyuter texnologiyalarini qo‘llab-quvvatlovchi tizimlar. 
2-rasm. ADP yordamida yechiladigan masalalar 
4) Ofisli. Ofisning tashkiliy faoliyatini boshqarishni ta’minlay-
di. U o‘zida organayzerlar (yozuv va telefon kitoblari, kalendarlar,
taqdimotlar)ni, tarjimonlarni, matnni anglash kabi vositalarni mujas-
samlashtiradi.
5) Stol usti nashriyot tizimlari - funksional jihatidan
birmuncha kuchli bo‘lgan matn prosessorlari.
6) Su’niy intellekt tizimlari. U o‘zida tabiiy tilda muloqat
qilishni qo‘llab quvvatlovchilarni; turli xil vaziyatlarda foydalanuv-
chilarga tavsiyalar bera oladigan ekspert tizimlarini; dasturlash-
tirishsiz amaliy masalalarni yechuvchi intellektual amaliy dasturlar 
paketlarini qamrab oladi.
Shaxsiy kompyuterlar uchun mo‘ljallab chiqarilgan amaliy
dasturlar paketlari uchun quyidagi tasniflarni aytib o‘tish mumkin:

matn muharrirlari, matnli prosessorlar va noshirlik tizimlari;

grafika muharrirlari va tadbirkorlik grafika vositalari;

katta o‘lchamli elektron jadvallar, jadval prosessorlari;

telekommunikasion 
tizimlarni 
boshqarish 
amaliy 
dasturlar 
paketlari;

berilganlar bazasini boshqarish tizimi;

---

10 

ma’lumotli-qidirish tizimlari;

su’niy intellekt tizimlari, shu jumladan ekspert tizimlari;

avtomatlashtirilgan o‘qitish tizimlari;

ma’lumotlarni statistik qayta ishlash paketlari;

matematik dasturlashtirish amaliy dasturlar paketlari;

avtomatlashtirilgan loyihalashtirish tizimlari;

tarkibiga muammoga mo‘ljallangan paketlarning bir nechta turini 
oladigan integrallashgan amaliy dasturlar paketi.
Matnli, jadvalli va grafik axborotlarni avtomatlashtirilgan
holda ishlab chiqishni amaliy dasturlar paketi ta’minlaydi.