O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Cho‗pon bola: 
Assalomu alaykum! 
Hamma: 
Assalomu alaykum! 
Cho‗pon bola: 
Meni tanidingizlar-a? Men cho‗pon bola bo‗laman! 
Dadam, oyim, akalarim bilan anavi qirda yashaymiz, o‗sha yerda qo‗y 
boqamiz. Uzoqdan sizni saylga chiqqaningizni ko‗rib qoldik. Oyimlar 
ko‗k somsalar yopib, sumalak pishirib, sizlarga berib yubordilar. 
Boshlovchi: 
Cho‗pon bola, sen juda vaqtida kelding-da. Mana, 
kamalak ham shu yerda. 
Cho‗pon bola: 
Juda yaxshi. Hammamiz birgalikda ko‗k somsa 
yeymiz. «Chamanda gul» kuyi yangraydi. Hammalari gilamchaga 
o‗tirib, ko‗k somsa va sumalakdan tanavvul qiladilar. 
Kamalak: 
Bolalar, sizlarga katta rahmat. Sayl menga juda yoqdi. 
Endi har yili Navro‗z bayramini sizlar bilan birga nishonlayman. Xayr, 
bolalar! 

---

106 
Cho‗pon bola ham xayrlashib, chiqib ketadi. 
Hamma: 
Xayr kamalak, xayr cho‗pon bola. 
Bolalar uchtadan, to‗rttadan bo‗lib, to‗p-to‗p bo‗lib, qizlarning 
boshida gulchambar, sho‗x-shodon quvnashib, sayl haqida gaplashib, 
chiqib ketadilar. 
Bolalarning MTMda musiqiy faoliyatini tashkil etish va jihozlash 
Maktabgacha yoshdagi bolalarning musiqaviy tarbiyasi va rivojlanishi 
mashg‗ulotlarda, kundalik hayotda takomillashadi. Bolaning o‗zidagi 
musiqaga bo‗lgan qiziqishini tarbiyachi yoki guvernor musiqani bola-
ning kundalik hayotida ertalabki badantarbiyada, mashg‗ulotda aniq 
qilib beradi. Tarbiyachi yoki bolalar hayotini shunday tashkillashtirishi 
kerakki, ular turli xil qiziqarli bo‗lishi shart. O‗qitish jarayonida olgan 
bilimlarini esa bolalar hayotida mustaqil bajara olsinlar. Shu maqsadda 
pedagog, musiqa bolalar hayotida o‗z o‗rnida ishlata olishni yo‗llarini 
o‗ylab topishi kerak. Shunday lahzalarni ko‗rib chiqamiz: 
1. Sayr vaqtida musiqa. 
Musiqa har xil holatda bolalarga har xil ta‘sir qilishi mumkin. 
Masalan, o‗rmon yo‗laklarida shodon qadam tashlab kelayotgan bolalar 
o‗zlariga tanish bo‗lgan sho‗x-shodon kayfiyatda kuylab borishmoqda. 
Atrofni kuzatish paytida musiqa atrof-muhitni yanada go‗zal qilib 
ko‗rsatadi, atrof-muhitga yanada qiziqish uyg‗otadi. Shunday holatlarda 
maydonchada bolalar chumchuqlarga non ushoqlarini berib boqqanda, 
ularning diqqatini sho‗x bir chumchuqcha tortadi, u boshini aylantirib, 
oyoqlarida u yoq bu yoqqa quvnoq sakraydi. Tarbiyachi B.Giyenkonig 
«Chumchuq» ashulasini aytadi. «Chiriq-chiriq, chirq-chiriq, bog‗otda 
sayrar chumchuq».
Musiqa mashg‗ulotlarining tarbiyaviy 
vazifa va maqsadlari 
Musiqa 
mashg‗ulotlarining 
ta‘limiy vazifa va maqsadlari 
Bolalarda harakat uyg‗unligini oshirish, 
ritmga mos qadam tashlash, yengil 
yugurish, oyoq to‗pillatish va qo‗llar 
bilan mashqlar bajarishga o‗rgatish. 
Bolalarning 
musiqiy-ritmik 
ko‗nikmalarini rivojlantirish. 
Asarni mazmuniga ko‗ra qismlarga ajrata 
olish 
hamda 
harakatda 
ifodalash 
Musiqa ohangini his etish va 
musiqa tinglash madaniyatini 

---

107 
malakalarini oshirish. 
shakllantirish. 
Quvnoq va g‗amgin musiqa ohanglarini 
farqlashga, ketma-ket tovushlarni kuy-
lashga o‗rgatish. 
Bolalarda musiqani his etish, 
kuylash va tinglash qobiliyat-
larini rivojlantirish. 
Davr bilan hamohang, faslga mos 
qo‗shiqlarni kuylashga o‗rgatish. 
Musiqa jo‗rligida ovozning 
sof va jarangdorligini rivoj-
lantirish. 
O‗zbek xalq raqs elementlarini musiqa 
jo‗rligida 
o‗rgatish 
va 
ijodiy 
qobiliyatlarini tarbiyalash. 
Raqs 
san‘atiga 
bo‗lgan 
qiziqishni oshirish. 
Bolalarni milliy cholg‗u asboblari bilan 
tanishtirish. Zarbli va torli asboblarda 
ijroga o‗rgatish. 
O‗zbek milliy cholg‗ulariga 
bo‗lgan 
qiziqishlarini 
oshirish. 
O‗yin davomida harakat ijodkorligini 
oshirish. 
Bolalar 
faolligi 
hamda 
jamoaviyligini oshirish. 
Musiqa mashg‗ulotlari 
o‗rta guruhda – 20-25; 
katta guruhda –25-30; 
tayyorlov guruhida – 30-35 daqiqa davomida olib boriladi.