O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sh. Dj. Ergashxodjaeva strategik marketing toshkent – 2019

Baholash omillari 
Baholash me’yori 
(-2 ; -1; 0; +1; 2)
1. Tovarni ishlab chiqish sohasidagi omillar:
- turdosh tovarlarni ishlab chiqish tajribalari;
- boshqa g‘oyalarni ishlab chiqishga jalb qilish;
- raqobatchilardan ustunlik qilish, imitatsiyadan himoya qilish.


2. Bo‘lajak ishlab chiqarish ta’minoti sohasidagi omillar:
- yangi ishlab chiqarish kuchlari bozorlarining mashhurligi,
ta’minotchilar bilan mavjud aloqalardan foydalanish;
- raqobatbardosh ta’minotchilar soni4
- inqiroz sharoitlarida ta’minotchilar imkoniyatlari;
- ishlab chiqarish kuchlari bozorlarida narx barqarorligi.


3. Tovar ishlab chiqarish sohasidagi omillar:
- mavjud ishchi kuchini jalb qilish imkoniyati;
- tovar ishlab chiqarish texnologiyasining atrof-muhitga ta’sir
ko‘rsatish ehtimoli (shovqin, chang, namlik va hokazo);
- baxtsiz hodisalar xavfi;
- mavjud texnologiyani o‘zgartirish qiyinchiliklari;
- mavjud uskunalarni mahsulotni qayta ishlashga moslashtirish
imkoniyati;
- uskunalarning zahiradagi imkoniyatlari;
- uskunalarni ta’mirlash imkoniyatlari.


4. Tovarni sotish sohasidagi omillar:
- mavjud savdo tashkilotlaridan foydalanish,
- iste’molchilarning xarid qilish qobiliyati,
- eksport imkoniyatlari

7.2. Yangilik kiritishning muvaffakiyati tahlili va ishlab chiqarish jarayoni 

Yangi tovarning iqtisodiy tahlili uni ishlab chiqish, bozorga olib chiqish va
sotish bilan bog‘liq xarajatlar, shuningdek, zarur oborotga ega bo‘lgan yangi tovarni
ishlab chiqarish bilan asoslanuvchi tavakkalchilik va foydani baholash bilan bog‘liq.
Buning uchun zararsizlik tahlili uslubi qo‘llanib, u savdodan tushuvchi daromad
ishlab chiqarish xarajatlariga teng bo‘luvchi ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar

---

---

146

minimal hajmini tavsiflovchi zararsizlik nuqtasini belgilashga imkon yaratadi (7.2-
rasm).

ойда
30

25
20
15
10
5
5
10
15
20
25
30
35
40
Умумий хараж атлар
Зарарсизлик ну=таси
Доимий хараж атлар
Ф ойда
З
И шлаб чи=ариш щаж ми,
мащсулот бирлиги
Х араж атлар тушуми ,

млн сым