O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “ ijtimoiy fanlar

,
 
tabiiy-biologik global muhitning shakllashini va shu bilan birga, mavjud 
milliy va mintaqaviy muammolarning jahon miqyosidagi muammolarga aylanib borishini 
ifoda etadi. 
Globallashuv jarayoni hayotimizga tobora tez va chuqur kirib kelayotganining asosiy 
omili va sababi xususida gapirganda shuni ob’ektiv tan olish kerak — bugungi kunda har qaysi 
davlatning taraqqiyoti va ravnaqi nafaqat yaqin va uzoq qo‘shnilar, balki jahon miqyosida 
boshqa mintaqa va hududlar bilan shunday chambarchas bog‘lanib boryaptiki, biron 
mamlakatning bu jarayondan chetda turishi ijobiy natijalarga olib kel-masligini tushunish, 
anglash qiyin emas. 
Jamoatchilik surishtiruvi keng jamoatchilikka ma’lum bo‘lmagan va kam o‘rganilgan, 
ayni paytda, jamoatchilik qiziqishini uyg‘otgan muammoni atroflicha va batafsil tadqiq etish 
maqsadida o‘tkaziladi. Jamoatchilikning qiziqishini uyg‘otadigan masalalar jumlasiga 
jinoyatchilikni fosh etish yoki oldini olish, jamoat tartibini buzish, korrupsiya va adolatsizlikni 
fosh etish, odamlarning salomatligi va xavfsizligini himoya qilish, ijtimoiy muhim masalalar 
bo‘yicha etarli ma’lumot asosida qarorlar qabul qilinishi uchun zarur bo‘lgan axborotni 
ommalashtirish kabilarni kiritish mumkin.
Jamoatchilik surishtiruvining ob’ekti ko‘pchilikni qiziqtirgan har qanday hodisa, voqea 
yoki tamoyil bo‘lishi mumkin. 
Boshlangan surishtiruvlarda mazkur muammoga qiziqqan jamoat tashkilotining har qanday 
a’zosi ishtirok etishi mumkin. Jamoatchilik surishtiruvini boshlagan jamoat tashkiloti 
jamoatchilik surishtiruvining etakchisi mavqeiga ega bo‘ladi. Etakchi surishtiruvga foyda 
keltirishi mumkin bo‘lgan mutaxasis va shaxslarni jalb etishi mumkin. SHu bilan birga, etakchi 
surishtiruvning har qanday bosqichida har qanday ishtirokchini surishtiruvdan chetlashtirishi 
mumkin. Bunda u chetlashtirishning sabablarini bayon qilishi lozim.
Etakchi tashkilotning qarorisiz masalani muhokama bosqichiga olib chiqishi mumkin 
emas. SHuning uchun masalani keyingi bosqichga olib chiqishdan avval etakchi avvalgi 
bosqichda barcha vazifalar bajarilganiga ishonch hosil qilishi lozim.
Surishtiruvning barcha bosqichlarini yopiq rejimda o‘tkazish tavsiya etiladi. Bu esa, 
surishtiruv doirasidagi barcha masalalar, tahlillar, tortishuvlar va boshqa materiallar faqatgina 
surishtiruv ishtirokchilariga ma’lum qilinishini anglatadi. Bundaycheklash oxirigacha 
tekshirilmagan axborot va materiallartarqab ketishining oldini olish maqsadida amalga oshiriladi. 
Biroq, surishtiruv jarayonida shunday vaziyat ham vujudga kelishi mumkinki, unda surishtiruv 

---

131 
olib borilayotganiga jamoatchilikning e’tiborini tortish zarur bo‘lib qoladi. Bunday hollarda 
surishtiruvga yangi odamlar, yangi ekspertlar va jurnalistlarni jalb qilishga to‘g‘ri keladi. 
8-MAVZU. O‘ZBEKISTONDA FUQAROLIK JAMIYATINI BARPO ETISHNING 
ILMIY-METODOLOGIK, NAZARIY ASOSLARI 
Reja: