O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti



Yüklə 5,05 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə294/416
tarix16.09.2023
ölçüsü5,05 Mb.
#144179
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   416
“bo’z“
va 
“momiq“
so’zlarining o’z 
va ko’chma ma`nolari doskaga yozib qo’yiladi: 
Bo’z
– paxtadan to’qilgan mato 
Bo’z
– oqqa moyil rang 
Bo’z
– ekilmay yotgan yer 
Bo’z
– turmush tajribasiga ega bo’lmagan bola (yigit) 
Bo’z
– o’tsimon cho’l o’simligi, chalov 
Momiq
– toza oq paxta 
Momiq
– Yumshoq yung, tivit 
Momiq
– paxtaday yumshoq, oppoq (ko’chma ma`no) 


483 
Qo’shimcha topshiriq.Matnni qayta o’qing. SHu birikma qo’llangan jumlani 
toping.
-Tol kurtaklari yorilib, undan bo’z momiq g’unchalar chiqadi. 
O’ylang. Jumladagi 
“bo’z momiq“
birikmasining ma`nosini doskadagi qaysi 
ma`nolar orqali izohlash mumkin? 
-“bo’z momiq“
– “yumshoq oq rangdagi“ degan ma`noni bildiradi. Bu 
ishlarimiz o’quvchilarda katta qiziqish uyg’otdi. 
Oq rang ketib, bo’z yerni 
alvon
rang qopladi. Dala-tuz, tog’, o’nqir, past-
baland qirlar ko’k va 
alvon 
rangga ko’milib burkandi. (Yu.X.Hojib. “O’qish kitobi“. 
4-sinf. 236-bet.) – gapida 
“alvon“
arabcha so’z bo’lib “qizil, qip-qizil, qirmizi“ rang 
ma`nosini bildiradi. 
Rang bildiruvchi so’zlarning ramziy ma`noda qo’llangan holatlariga o’quvchilar 
diqqati qaratilsa, ular matndan anglashilgan ma`noni to’g’ri anglaydilar. Masalan, 
“O’zbekiston Respublikasining Davlat bayrog’i“ matni (3-sinf) o’rganilayotganda, 
“Matndan rang bildiruvchi sifatlarni toping. Ular qanday rang ma`nosini bildiradi?
Ular matnda qanday ma`noda qo’llangan?“, “Havo ochiq paytida osmonni kuzating. 
Ana shu paytda osmon qanday rangda bo’ladi?“ tarzidagi o’quv topshiriqlari 
o’quvchilarni izlanishga undaydi. (O’quvchilar “oq“ rang“ - “muqaddas tinchlik 
ramzi“, “moviy“ rang - “tabiatning yangilanish ramzi“, “qizil“ (chiziqlar) – 
“vujudimizdagi jo’shib oqayotgan hayotiy qudrat irmoqlarini anglatadi“degan 
javobni tayyorlaydilar.) 
Ma`lumki, sifatlar o’z ma`nosidan tashqari ko’chma ma`nolarda ham 
qo’llanadi.Bu holatni rang bildiruvchi “oq“ va “qora“ sifatlarda ham ko’ramiz. 
Masalan, Katalakday tor va zax uylarda odamlar 

Yüklə 5,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   416




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin