6. Og’zaki bog’lanishli nutqi. Fikr bayon qilish (“Rasmda nimalar
ko’rayotganingni aytib ber”).
a) 20 so’zdan ortiq bog’lanishli hikoya, bir necha gap tuza oladi;
b) 10 tadan 20 tagacha so’z, bir necha gap tuza oladi;
v) 10 tagacha so’z bilan bog’lanishli nutq tarzida javob qaytara oladi;
g) 3-4 so’z bilan qisqa javob bera oladi.
SHuningdek, bu jarayonda bola nutqining sintaktik qurilishi ham,
foydalanadigan so’zlar doirasi ham o’rganiladi, to’plangan materiallar ikki variantda
yoziladi:
a) har bir o’quvchi haqida alohida ma’lumot (bu bolaga yakka yoki differentsial
yondashish uchun kerak bo’ladi);
b) sinf o’quvchilari uchun umumiy ma’lumot (bu ma’lumotdan darsda sinf
o’quvchilari uchun umumiy ishlar metodikasini tanlashda foydalaniladi).
Ma’lumki, o’quvchilar 1-sinfga har xil tayyorgarlik bilan keladi. O’quv
materiallari 1-sinf o’quvchilari saviyasiga mos, izchil ravishda beriladi. SHunga
qaramay, har xil tayyorgarlik bilan kelgan o’quvchilarning o’zlashtirishlari turlicha
bo’ladi. Bu savod o’rgatish jarayonida o’quvchilarga differentsial va individual
yondashishni taqozo etadi. Bunday yondashish ta’limning barcha bosqichlarida ham
yaxshi natija beradi.
Differentsial yondashishda o’quvchilar guruhlarga bo’linadi, har bir guruhning
saviyasiga va imkoniyatiga mos topshiriqlar beriladi. Sinf o’quvchilari 3 guruhga
bo’linishi mumkin. Topshiriqlar ham 3 variantda ishlab chiqiladi.
O’qituvchi sinfda frontal ishlash jarayonida 3 guruhdagi o’quvchilar bilan
parallel ish olib boradi. 3 guruh uchun ham o’quv materiali “Alifbe” hisoblanadi,
unga qo’shimcha tarzda tarqatma materiallardan, jadvallardan, mustaqil ishlardan
foydalanish mumkin.
Alifbedagi o’quv materiali yoki o’qilayotgan matnning qiyin o’rni oldin
tayyorgarligi puxta o’quvchiga, so’ng bo’sh o’quvchiga o’qitiladi. Ba’zi o’quvchilar
bilan darsdan tashqari vaqtda yakka tartibda ishlar olib borishga ham to’g’ri keladi.
