98
Zina effektining yo‗qotish inglizchasiga antialiasing deb ataladi. Chiziqning
rastrli tasviri silliqroq tasavvur qilinishi uchun zinapoya
burchaklaridagi piksellar
rangini obyekt rangi va fon rangi o‗rtasida qandaydir nozik turdagi rang bilan
almashtirish mumkin. Rangni obyektning ideal konturi rastr yacheykasi yuzasining
qoplangan qismiga teng deb hisoblaymiz. Agar rastr yacheykasining butun yuzasini S
bilan, uning konturi bilan qoplangan qismini S
x
bilan belgilasak, unda axtarilayotgan
rang
S
S
S
C
S
C
C
x
ф
x
x
)
(
ga tengbo‗ladi.
2 – rasmda yuqorida ko‗rsatilgan usul bilan silliqlashtirilgan
rastrli tasvir
ko‗rsatilgan.
2 – rasm. Silliqlash
Silliqlangan rastrli tasvirlar olish usullarini ikki guruhga bo‗lish mumkin.
Birinchi guruhga ayrim sodda obyektlar – chiziqlar, figuralarning silliqlashgan
tasvirini hosil qilish algoritmlari tashkil etadi. Bunday algoritmlarning ba‘zilari [33]
da bayon etilgan.
Silliqlashning boshqa guruhini chizib bo‗lingan tasviriga ishlov berish uslublari
tashkil etadi. Rastrli tasvirlarni silliqlash uchun qo‗shimcha sonli filtrlash algoritmlari
qo‗llaniladi. Shunday algoritmlarida biri – mahalliy filtrlash.
U joriy ishlov
berilayotgan pikselning qandaydir bo‗lagida (okresnosti) piksellar yorqinliklarini
ma‘lum ulushlarini yig‗ish yo‗li bilan amalga oshiraladi. Tassavur qilish mumkinki,
ishlov berish paytida rastr bo‗yicha qaydaydir joriy piksel
rangini hisoblash uchun
foydalaniladigan piksellarni zaxvativat‘ qiladigan to‗g‗ri burchakli darcha siljib
99
boradi. Agar atrof simmetrik bo‗lsa, unda joriy piksel darchaning markazida bo‗ladi.
Bunday filtrning tayanch operatsiyasini quyidagicha tasavvur etish mumkin:
max
min
max
min,
,
max
min
i
i
i
j
j
i
i
i
y
j
x
j
j
j
xy
M
P
K
I
F
,
bu yerda R – joriy piksel rangining qiymati,
F – pikselning rangining yangi qiymati,
I – me‘yorlovchi koeffitsiyent,
M – filtr xususiyatlarini aniqlovchi koeffitsiyentlarning ikki o‗lchamli
massivi (odatda bu massivni maska (g‗ilof) deb ataladi).
Filtr darchasining o‗lchamlari: gorizantal bo‗yicha (j
max
- j
min
+1) va vertikal
bo‗yicha (i
max
– i
min
+1). i
min
, j
min
= -1 va i
max
, j
max
= +1 bo‗lganda
amaliyotda tez-tez
qo‗llaniladigan 3x3 darchali filtrga ega bo‗lamiz.
Butun rastrga ishlov berish uchun har bir piksel uchun yuqorida ko‗rsatilgan
hisoblashlarni bajarish lozim. Agar ishlov berish paytida piksel rangining yangi
qiymati dastlabki rastrga yozilib, u navbatdagi rastrlarni hisoblashga tortilsa, bunday
usulga rekursiv filtrlash usuli deyiladi. Rekursiv bo‗lmagan filtrlashlarda
hisoblashlarda piksellar rangining avvalgi qiymatlari ishlatiladi. Norekursivlikni
yangi qiymatlarini alohida massivga yozib berish bilan ta‘minlash mumkin.
3 – rasmda 3x3 darchali (maskali) silliqlovchi norekursiv filtrning ikki varianti
ishning natijasi ko‗rsatilgan.
Bu yerda me‘yorlovchi koeffitsiyentning qiymati
maska elementlarining
summasiga teng qilib olingan. Bu bilan o‗zgartirilgan rastr yorqinligi masshtabining
saqlanib qolishiga erishiladi. E‘tibor bering: maska – matritsa emas,
balki darcha
piksellariga mos ravishda joylashuvchi koeffitsiyentlar massividir. O‗rtadagi filtrni
nolli koeffitsiyentlarni tashlab yuborgan holda 2x2 maska bilan ham berish mumkin.
100
3 – rasm. 3x3 maskali ikki silliqlovchi filtrlar
Rangli tasvirlarni silliqlashda RGB modelidan foydalanish va undan filtrlashni
har bir tashkil etuvchi bo‗yicha amalga oshirish mumkin.
Mahalliy raqamli filtrlash yordamida tasvirga etarlicha xilma xil ishlov berish –
rezkostni oshirish, konturlarni ajratish va boshqa ko‗plab amallarni bajarish mumkin.
Dostları ilə paylaş: