Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
11.2. Aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyotini 
tashkil etish va o‘tkazish bosqichlari
 
IPO jarayoni ko‘p bosqichli bo‘lib, uzoq vaqtni (bir necha 
yillarni) va yuqori miqdordagi moliyaviy xarajatlarni talab qiladi. 
Kompaniyaning 
ichki 
tayyorgarligidan 
va 
barcha 
zaruriy 
jarayonlardan o‘tishidan tashqari, IPOning amalga oshish vaqti 
iqtisodiyotning joriy holati bilan bog‘liqligini ham alohida ta’kidlash 
lozim. Chunki bozordagi nobarqaror holat kapitalni joylashtirish 
bo‘yicha risk darajasini keskin oshirishi va kutilayotgan kapitallashuv 

---

- 
154 - 
darajasiga erishish imkoniyatini pasaytirishi mumkin. Kompaniya o‘z 
ichki imkoniyatlarini tahlil qilgan holda IPO operatsiyalarini amalga 
oshirish to‘g‘risida qaror qabul qilgandan keyin, tayyorgarlik 
jarayonini boshlaydi. Bu jarayon bir necha yillarni o‘z ichiga qamrab 
olgan to‘rtta bosqichni o‘zida aks ettiradi. Har bir bosqich haqida 
quyida to‘xtalib o‘tamiz.
Birinchi bosqichda
tashkilotchilar va IPO ishtirokchilari guruhi 
tuziladi hamda ular tomonidan kompaniya moliyaviy strategiyasi 
belgilanadi va mos ravishda biznes-reja ishlab chiqiladi. Shuningdek, 
kompaniya tayyorgarlik darajasi moliyaviy tomondan baholanadi. Bu 
jarayonda xalqaro standartlar asosida moliyaviy hisobotlar tayyor-
lanadi.
Ikkinchi bosqichda
tashqi hamkorlar, maslahatchilar, yirik 
potensial investorlar tomonidan kompaniya moliyaviy holatining 
ishonchliligini tekshirish (ingl. “due diligence”) jarayoniga katta 
e’tibor qaratiladi. Bu jarayon o‘z ichiga oladigan jihatlar quyidagi 
jadvalda keltirilgan (11.1-jadval). 
11.1-jadval 
Kompaniya moliyaviy holatining ishonchliligini tekshirish