4. Narxlarning noelastikligi samarasi, “Xrapovik” samarasi Xrapovik samarasi bu bir mexanizmdir. U narxlarning “ortga qaytishda”
noelastiklik bo’lishi, o‘zgarmasligi bilan izohlanadi. Gorizontal kesmada ishlab
chiqarish xajmini oshirish mumkin, chunki ortiqcha yalpi talab mavjud, bunda
naxlar o‘zgarmaydi. Oraliq kesmada ishlab chiqarish xajmini oshirish narxlar
o‘sishi bilan birga bo‘ladi. Vertikal kesmaga kelganda, talab eng yuqori nuqtaga
kelgan bo‘ladi, davlat o‘z buyurtmalari bilan ortiqcha talab hosil qila olmaydi, endi
talab pasayib boradi, lekin narxlar yuqori darajaga chiqib olganda ortga qaytishi,
ya’ni pasayishi juda qiyin bo‘ladi. Mana shu xolatda past talab va past ishlab
chiqarish xajmi endi yuqori narxlarga duch keladi. Bu vaziyatni xrapovik samarasi,
ya’ni narxlarni noeastikligi, o‘zgarmasligidir. Xraporvik deyilishiga sabab,
g‘ildirakni aylanishiga o‘xshatilishidadir.
11.9-rasm. Nazorat savollari 1.
Yalpi talab nima, yalpi talab egri chizig‘i va unga ta’sir etuvchi
omillar qaysilar?
2.
Yalpi taklif nima, yalpi taklif egri chizig‘i va unga ta’sir etuvchi
omillar qaysilar?
3.
“AD-AS” modelini tushuntiring
4.
Narxlarning noelastikligi samarasini izohlang.
Mustaqil ish topshiriqlari 1. Yalpi talab egri chizig‘iga ta’sir etuvchi omillar: narxga bog‘liq
bo‘lmagan omillar
2. Yalpi taklif egri chizig‘iga ta’sir etuvchi omillar: narxga bog‘liq
bo‘lmagan omillar
3. “AD-AS” modelining paydo bo’lish tarixi.
Asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalari 1.
Экономическая теория: учебник / И.К. Станковская, И.А. Стрелец.-
4-е изд., перераб. и доп.–М.:Эксмо,2009.- 480 стр.- (Полный курс MBA)
2.
Макроэкономика:
теория
и
Российская
практика./Под
ред.проф.А.Г.Грязновой и проф.Н.Н.Думной. Москва-2008
3.
Мэнкью Н.Г. Принципы макроэкономики. 4-е изд. /Пер. с англ.-
СПб.: Питер, 2009.-544с.
4.
To‘xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. O‘zbekiston
iqtisodiyoti asoslari. O‘quv qo‘llanma. T. O‘zME. 2006, 280 b.
5.
To‘xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. Iqtisodiy bilim
asoslari. Qo‘llanma. T. O‘zME. 2004, 96 b.
6.
О. Атамирзаев, Н.Тухлиев. Узбекистан, природа, население,
экономика. Т. ЎзМЭ. 2009, 240 б.
7.
Долан Эдвин Дж. Денги, банковское дело, денежно-кредитная
политика. М-С-П6,1993.
8.
Мировая экономика и МЕО. Под ред. Булатова А.С. М.: 2008 г.
