O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

 VESELOVSKIY Aleksandr Nikolaevich (1838-1906) – rus 
adabiyotshunosi, akademik. Tarixiy poetika nazariyasi asoschisi, 
qiyosiy-tarixiy adabiyotshunoslik bo‘yicha mutaxassis sifatida 
slavyan, Vizantiya, g‘arbiy Yevropa xalqlari adabiyotini jahon 
adabiyoti kontekstida o‘rgangan. “Roman va qissa tarixi”, “Tarixiy 
poetika” kabi ilmiy asarlar muallifi. 
 GADAMER Xans Georg(1900-2002) - nemis faylasufi va 
adabiyotshunosi. Germenevtika - talqin san’ati nazariyasi asoschisi. 
«Haqiqat va metod», «Go‘zallikning dolzarbligi» kabi asarlar muallifi. 
Bugungi kunda taniqli adabiyotshunos Bahodir Karimov 
germenevtika bo‘yicha bir qancha ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirib 
kelmoqda. 
JIRMUNSKIY Viktor Maksimovich (1891-1971) rus 
tilshunosi va adabiyotshunosi, horij va o‘zbek adabiyoti tadqiqotchisi. 
Turli xalqlar adabiyoti tipologiyasini, jumladan «Odisseya» va 
«Alpomish» asarini qiyosan o‘rganish asosida sayyor (ko‘chib 
yuruvchi) syujetlar nazariyasiga asos solgan. «Turkiy epos», «Qofiya 
tarixi va nazariyasi», «Adabiyot nazariyasi» kabi ilmiy asarlar 
muallifi. 
 IVANOV Sergey Nikolaevich (1922-1999) - rus sharqshunos 
olimi va tarjimoni. O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan va madaniyat 
arbobi. Mumtoz adabiyot durdonalarini o‘zbek, ozarbayjon, turkman, 
qirg‘iz, turk, tatar va boshqa tillardan rus tiliga tarjima qilgan. Alisher 
Navoiyning g‘azallari va «Lison ut-tayr» asari tadqiqotchisi va 
tarjimoni. «XV—XX asrlar o‘zbek mumtoz lirikasi», «Yusuf 
Balasog‘uniy va Qutadg‘u bilig» kabi bir qancha tarjima va ilmiy 
asarlar muallifi.
KALLER Jonatan (1944)- amerikalik madaniyatshunos va 
adabiyotshunos. Dunyoga mashhur Garvard universitetida tahsil 
olgan. Adabiyot nazariyasi bo‘yicha bir qancha ilmiy asarlar, 
jumladan, «Talqin va tafakkur», «Strukturalizm nazariyasi», «Roland 
Bart», «Ferdinand de Sossyur» kabi ilmiy asarlar muallifi. 
KONRAD Nikolay Iosifovich 1891-1970) - rus sharqshunos 
olimi, faylasufi va tarjimoni. Yapon va turkiy xalqlar adabiyotini 
jahon adabiyoti kontekstida tadqiq qilgan. Adabiy aloqalar va adabiy 
ta’sir masalalari qiyosiy adabiyotshunoslikning ob’ekti ekanligini 
nazariy jihatdan asoslab bergan. «G‘arb va Sharq», «Adabiyot va 
teatr», «Alisher Navoiy va Renesans» kabi ilmiy asarlar muallifi. 

---

44
LOTMAN Yuriy Mixaylovich (1922-1993) - estoniyalik 
adabiyotshunos olim va tarjimon, struktural va semiotik metod, Tartu 
(Estoniya) semiotik maktabi asoschilaridan biri. «Badiiy matn 
strukturasi», «Poetik matn tahlili», «Adabiyotni tipologik o‘rganish» 
kabi asarlar muallifi. Badiiy asarni mayda unsurlarigacha tahlil va 
talqin qilish nazariyasini ishlab chiqqan.