153
talabalar esa ikkilanishlarini bayon etishgan. Talabalarda kasbiy yo‘nalganlikning
shakllanishi va rivojlanishi jarayoniga faol maqsadga muvofiq ta‘sir ko‘rsatish
uchun quyidagilarni tavsiya
etish mumkin:
1. Oliy o‘quv yurtidagi ta‘lim jarayonida har bir
talabaning barqaror kasbiy
yo‘nalganligi shakllanishiga yordam berish uchun ta‘limning muvafaqqiyatini
ta‘minlaydigan psixologik fenomenlar majmuini hisobga olish zarur.
2. Oliy ta‘lim davomida har bir talabaga individual
yondashuvni amalga
oshirmoq, kasbiy yo‘nalganlik imkoniyatlaridan kengroq foydalanish lozim.
3. Talabalarning anchagina qismi kasbni anglamay tasodifan tanlaganliklarini
hisobga olib, oliy o‘quv yurtidagi ta‘lim jarayonida talabalarda dunyoni kasb
nuqtai nazaridan ko‘rishni shakllantirishga yo‘naltirilgan tadbirlar tizimini tavsiya
etish mumkin.
4. Ko‘pchilik talabalar hozirgi zamon masalalari
bilan aloqasi borligi,
ilmiylik, muammolilik,
bilimining chuqurligi, ta‘limda ko‘rsatmalik va texnika
vositalarining qo‘llanilishini mutaxassislik fanlarini o‘qitishdagi
ijobiy jihatlar
sifatida ta‘kidlangani bois, darslarni jonli, yangi
pedagogik texnologiyalarga
asoslangan holda qiziqarli qilib o‘tishlarini o‘qituvchilarga tavsiya etamiz.
5.
Talabalarda
kasbiy
yo‘nalganlikni shakllantirish uchun kasb
professiogrammasi va psixogrammasi bilan tanishtirish
hamda kasbiy muhim
hislatlarni psixologiya darslarida amaliy mashg‘ulotlarda hamda tarbiyaviy
soatlarda guruh murabbiylari yordamida rivojlantirishni tavsiya etamiz.
E.N.Sattarov
rahbarligida
S.N.Jo‟raeva
tomonidan
talaba shaxsiga kasbiy
shakllanish ta‘sirining psixologik jihatlari o‘rganildi. Tadqiqotda shaxsning kasbiy
faoliyatga mutanosibligini belgilovchi psixologik xususiyatlar tva omillar
aniqlandi, talabalarning oliy o‘quv yurtiga kirishida ta‘lim yo‘nalishlarini
tanlashlariga sabab bo‘luvchi psixologik
omillarning roli aniqlandi, shaxs
xususiyatlarining kasbiy faoliyatga mutanosibligini ta‘minlashga
xizmat qiluvchi
kasbiy motivlar, ustanovkalar va yo‘nalganlikning o‘rni aniqlangan.
17
17
Дўстмуҳамедова Ш.А., Нишанова З.Т., Жалилова С.Х., Каримова Ш..К, Алимбаева Ш.Т., Ёш даврлари ва
педагогик психология. –Т.; TDPU, 2013.