O`zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

Ob’ektning statik tavsifi

.
Statik tavsiflarning chizmalari rasmda tasvirlangan.


4. Nazorat so`roqlar

1. 
   Qanday holda modelning koeffitsientlarini aniqlab bo`lmaydi?
   
2. 
   O`tkazilgan eksperiment natijalari asosida koeffitsientlarni aniqlab bo`lmasa nima qilish kerak?
   
3. 
   Nega, keltirilgan modelda koeffitsientlar soni to`rtta bo`lsa ham, ikkita eksperiment o`tkazilishi yetarlidir?
   
4. 
   To`rtta va undan ko`proq eksperiment o`tkazib modelning koeffitsientlarini topish mumkinmi?
   

5 – amaliy mashg`ulot
Parametrlarga nisbatan chiziqli statik modelning koeffitsientini topish


1. Mashg`ulot mavzusiga doir umumiy ma’lumotlar
Boshqaruv ob’ektdagi bog`lanishlar quyidagi ko`rinishga ega bo`lgan model orqali ifodalanadi

Bu yerda y_i(u) - umuman olganda ixtiyoriy o`zaro chiziqli bog`liq bo`lmagan ma’lum funktsiyalar.
Eksperiment natijalari asosida koeffitsientlarni topish lozim. Buning uchun, o`lchash aniq bajarilganda, kamida n martta eksperiment o`tkazish lozim bo`ladi. Har bir eksperiment natijasi {u_k, y_k} ikkilik ko`rinishida bo`ladi, bu yerda k-eksperiment tartib soni. Kirish ta’sirlarining qiymatlari ma’lum bo`lgandan so`ng funktsiyaning qiymatlari hisoblanadi. Har bir eksperiment natijasi model tenglamasini qanoatlantirishi kerak, shuning uchun yozish mumkin

Bu tenglamalar tizimi yechimga ega bo’lishi uchun

sharti bajarilishi kerak. Yechim chiziqli algebra usullari yordamida topiladi. Topilgan qiymatlar qidirilayotgan koeffitsientlarning bahosi sifatida qabul qilinadi.

2. Topshiriq
Berilgan funktsiyalar tizimi asosida, qabul qilingan parametrga nisbatan chiziqli bo`lgan modelning koeffitsientlari, bexato o`lchab olingan eksperiment ma’lumotlari asosida, topilsin. Topilgan model ifodasi yozilsin va uning tavsifining chizmalari qurilsin.