O`zbekiston respublikasi

tug`ilishi» kabi 20 dan ortiq dostonlar yozib olingan.
Sayram dostonchilik markazi To`raqo`rg`onga qarashli Sayram qishlog`i va 
uning atrofida yashab ijod etgan baxshilar nomi bilan bog`liq. Bu markazga 
Umurzoq baxshi asos solgan. Umurzoq baxshining Abduvohid shoir, Anor baxshi, 
Ibrohim Otaboyev kabi shogirdlari bo`lgan. Sayram dostonchilik markazi vakillari 
asosan «Alpomish», «Yusuf va Zulayho», «Go`ro`g`lining tug`ilishi» kabi bir 
necha dostonlarni kuylaganlar. 
Ariqmo`yin (Ariqbo`yi) dostonchilik markazi. Bu markazga mansub 
baxshilar Chust tumanidagi Olmos qishloq fuqarolar kengashiga qarashli Ariqmo`yin 
qishlog`ida va uning atrofida yashagan baxshilardir. Bu markazga Ariqmo`yin 
qishlog`ida yashagan Arslon baxshi Murodov asos solgan. Uning bir necha 
shogirdlari bo`lib, shulardan biri Mamadrayim baxshi Boltaboev juda mashhur 
bo`lgan. U asli Kosonsoy tumanining Qorasuv qishlog`ida yashagan, keyin Arslon 
shoirdan baxshilik sirlarini o`rganadi. Bu baxshilar repertuarida ham «Alpomish», 
«Qunduz va Yulduz», «Avazxon» singari o`nlab dostonlar mavjud.
Elatan dostonchilik markazi asoschisi Usmon baxshi Mamatqul o`g`li. 
Usmon baxshi elatan qishlog`ida yashab ijod etgan. U XX asrning 30-40 - yillarida el 
orasida shuhrat qozongan. Katta Farg`ona kanali qurilishida doston va termalar aytib 
mashhur bo`lgan. Undan yozib olingan dostonlar alisher Navoiy nomidagi Til va 
adabiyot institutning folklor sektorida saqlanadi. 
Go`ravon dostonchilik markaziga - Namangan viloyati Uchqo`rg`on va 
Norin tumanlarida yashagan baxshilar bilan birga Andijon viloyati Baliqchi 
tumanida yashab ijod qilgan shoirlar ham kiradi. Bu markazning yirik vakili Husan 
baxshi Rajab baxshi o`g`li. Bu hududda asosan «Alpomish» dostoni kuylangan. 
Namangan viloyati hududida biror dostonchilik markaziga mansub bo`lmagan yakka 
ijrochilar ham mavjudligi aniqlangan. Uchqo`rg`onlik adabiyot muallimi Xalq 
maorifi a`lochisi Jo`ramirza Otaxonov Katta Farg`ona kanali qurilishida 
Uchqo`rg`onlik «Alpomish ova» (ova so`zi shevada amaki ma`nosini anglatadi) 
nomi bilan mashhur bo`lgan shoir o`tganligini xabar beradi. 

---

58 
Yangiqo`rg`on 
tumanining 
Bekobod, 
Birlashgan, 
Uychi 
tumanining 
Yorqo`rg`on, Namangan tumanining Toshbuloq qishlog`ida faqat «Yozi bilan Zebo» 
dostonini kuylaydigan yakka ijrochilar ham bo`lgan. Bular qatoriga Hojiakbar 
Ko`chimov va uychilik Dehqonboy Bahromovlarni kiritish mumkin. «Yozi bilan 
Zebo» dostoni asosan yoz paytida bug`doy o`rimi mavsumida kuylangan. Chortoq 
tumanining Saroy qishlog`ida yashovchi Asatulla O`rmonov, Kosonsoylik To`lanboy 
Hoshimovlar asosan «Oshiq G`arib va Shohsanam» dostonini kuylaganlar. 
To`lanboy Hoshimov asli Qo`qimboydan. U dostonchilikni yakka ijrochilardan 
o`rgangan. Uning yana bir ustozi Mallaboy shoir. U «Go`ro`g`li» dostonlarini 
kuylagan. Asatulla O`rmonov juda ko`p xalq ertaklari va qo`shiqlarini yod bilgan. 
Hatto nikoh to’ylarida laparlar, yor-yorlarni ijro etgan. 
Namanganlik mashhur baxshilardan biri Razzoq shoir Qozoqboy o`g`lidir. 
1998 yilda tavalludining 100 yilligi Namanganda keng nishonlandi. U 1898 yil 25 
mayda Chortoqning Oraliq qishlog`ida tug`ilgan. Razzoq shoir yoshligida Cho`tboy 
baxshi va amakisiga shogird tushgan. Uning ta`kidlashicha, amakisi 50ga yaqin xalq 
dostonlarini yod bilgan. Razzoq shoirdan «Alpomish» va «Go`ro`g`li» turkumidagi
20ga yaqin dostonlar yozib olingan. Shoir qo`shni Qirg`izistonda ham bo`lib, hatto 
«Manas» eposidan parchalarni kuylagan. Razzoq Qozoqboy o`g`lidan juda ko`p: