O`zbekiston respublikasi



Yüklə 0,99 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə61/74
tarix14.10.2022
ölçüsü0,99 Mb.
#65145
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   74
Namangan davlat universiteti o`zbek tili va adabiyoti kafedrasi

Allayo, alla, 
Oppoq qizim, alla,
Qaymoq qizim, alla, 
Go`zal qizim, alla, 
Asal qizim, alla, 
Oqcha qizim, alla,
Zog`cha qizim, alla,
Sanam qizim, alla, 
Tam-tam qizim, alla, 
Erka qizim, alla, 
Serka qizim, alla.
Tilla qizim alla, 
Pila qizim alla. 
Otin qizim alla, 
Oltin qizim alla. 
Bu alla erkalama xarakteriga ega bo`lib, barcha qofiyadosh so`zlar sifatlash 
vazifasini bajargani uchun aksariyat satr boshida kelgan. 
Onalar, o`zlari xush yoki noxushliklaridan qat`iy nazar, farzandlariga hamisha
mehribonlik qiladilar: farzandlarida eng nafis ranglarni tanlashga, shu ranglarni 
g`oyat nazokat bilan ishlatishga alohida e`tibor beradilar.
O`zbek allalarini kompozitsion jihatdan voqeaband va parokanda allalarga 
bo`lish mumkin. O`zbek allalarida radif qonuniydir: alla so`zi har satr yoki satr osha, 
goho komponentli shaklda - alla-yo, alla tarzida takrorlanaveradi.
Erkalama va ovutmachoqlar suyish qo`shiqlarning bir-biridan farq qiluvchi 
janrlaridir. Ovutmachoqlar kichkintoylarning g`ashligi tufayli aytilsa, erkalamalar 
kayfiyatning ko`tarinkiligida ijro etiladi. Erkalamalar mehr tufayli tug`iluvchi 
badihalardir. Ovutmachoqlar vaziyat taqozosiga ko`ra aytilsa, erkalamalar kayfiyat 
taqozosi tufayli ijro etiladi. 
Ha, dursa-dursa, dursa, 
Otasi bozorga borsa, 
Go`shtu gurunch keltirsa, 


73 
Onasi pazanda bo`lsa, 
Bolasi xo`randa bo`lsa ... kabi aytiladigan qo`shiqlar erkalamaning bir turidir. 
Shuningdek, erkalamalarning «Ha, lo`tti, lo`tti», «Ha, kishta-kishta, kishta» singari 
turlari ham bor. 
Ovutmachoqlarga misol: 
Vo`y-vo`y, shuginani kim urdi? 

Yüklə 0,99 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   74




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin