O'zbekiston respublikasi

2.4.1-chizma. Marketingni rejalashtirish

Bajariladigan vazifalarga qarab nazoratning quyidagi turlari mavjud:

• 
  uzoq muddatli marketing strategiyasining bajarilishini monitoring qilish tanlangan strategiyaning bozorda ro‘y berayotgan haqiqiy jarayonlarga mos kelishini aniqlash maqsadida korxonaning marketing faoliyatini muntazam, har tomonlama va obyektiv tekshirish;
  
• 
  taktik qisqa muddatli (yillik) marketing rejalarini nazorat qilish - belgilangan maqsadlarga erishishning joriy nazorati (sotish, bozor ulushi, tovarlarga bo‘lgan iste’molchilaming munosabati va boshqalar);
  
• 
  marketing rejalarini amalga oshirishni operativ nazorat qilish.
  

2.4.2-jadvaI. Strategik va taktik qarorlarning o ‘zaro farqlari

Strategik qarorlar Taktik qarorlar
U m um iy yo'nalishga daxldor M aqsadga erishish usullarini o ‘z ichiga
oladi
Q ayta ishlab chiqish qiyin 0 ‘zgartirish oson
A ltem ativ variantlari mavjud emas Turli altem ativ kom binatsiyalam i
qo'llash m um kin
37
Marketing nazorati uchun qoilaniladigan ko‘rsatkichlaming turlari, soni va darajasi batafsil nazorat maqsadlariga bog‘liq. Marketing nazo­ rati ko‘rsatkichlari quyidagicha:
Oddiy (tavsiflovchi) ko‘rsatkichlar, qoida tariqasida, korxona yoki hodisalaming uzoq muddatli maqsadlarini ifodalashda, ulaming miqdo- riy jihatdan ifodalash qiyin (masalan, mahsulotning ekologik xavfsizli- gini iste’molchilar orasida mukammal tasvir yaratishda) ishlatiladi.
Miqdoriy ko‘rsatkichlar ko‘proq qoilaniladi va mutloq, nisbiy va indeksli ko‘rsatkichlarga boiinadi.
Sifat ko'rsatkichlari miqdoriy ko‘rsatkichlar umuman ishlatilmagan- da (masalan, iste’molchilami tavsiflash, ulaming odatlari, imtiyozlar va boshqalar) ishlatiladi.
Universal ko'rsatkichlar korxona faoliyatini umumiy ravishda tahlil qilishda qoilaniladi.
Marketing nazoratining asosiy maqsadlari quyidagilardan iborat:

• 
  maqsadlarga erishish darajasini belgilash;
  
• 
  yaxshilanish imkoniyatini aniqlash;
  
• 
  korxona moslashuvchanligini talab qilingan atrof-muhit o ‘zga- rishlariga qanchalik mos kelishini aniqlash.
  

Marketing maqsadlari tahlili unga erishish bo‘yicha asosiy vazifalami shakllantirishga imkon beradi. X.Meffert 1986-yilda 3 ta o‘zaro b ogiiq marketingni kompleks vazifalarini ajratib ko‘rsatadi:

• 
  talabni tartibga solish bilan bogiiq b oigan bozor faoliyatiga kiruvchi vazifalar;
  
• 
  firma yoki korxona faoliyati bilan bogiiq vazifalar;
  
• 
  tashqi muhit va jamoatchilik bilan bogiiq vazifalar.
  

Marketing vazifalari natijasida marketing jarayonini barcha bosqichlariga mos keluvchi marketing funksiyalari shakllanadi va doimo tartibga solib boriladi.

5.